පක්ෂ ප්රබලයන් සමඟ පැවැති සාකච්ඡාවකදී “ඇයි අප පමණක්?” යනුවෙන් රාහුල් ප්රතිචාර දක්වා ඇතැයි වාර්තා විය. ඉන් ඔහු අදහස් කර ඇත්තේ පක්ෂ නායකත්වය ගාන්ධි පවුලට සීමාවිය යුතු නැති බවය. කොන්ග්රසයේ සභාපතිත්වයට ඕනෑම අයකුට පත්විය හැකි බවද ඔහු පවසා ඇත.
ඉන්දීය මහ මැතිවරණයේදී කොන්ග්රස් පක්ෂය ලැබූ දැවැන්ත පරාජයත් සමඟ පක්ෂ සභාපති රාහුල් ගාන්ධි සිය ඉල්ලා අස්වීම ප්රකාශයට පත් කළේය. අනුප්රාප්තිකයකු සොයා ගැනීම සඳහා ඔහු පක්ෂ නායකත්වයට මාසයක කල් ලබා දී තිබේ. කෙසේ වුවද, කොන්ග්රසයේ ජ්යෙෂ්ඨයන් රාහුල්ගෙන් දැඩිව ඉල්ලා ඇත්තේ සභාපති තනතුරෙන් ඉල්ලා අස් නොවිය යුතුය යනුවෙනි. ඔහු කළ යුත්තේ ශක්තිමත් විපක්ෂයකට නායකත්වය ලබාදීම බව ඔවුන්ගේ අදහස වී ඇත. සිය ජ්යෙෂ්ඨයන්ගේ ඉල්ලීමට රාහුල්ගෙන් සුබවාදී ප්රතිචාරයක් මෙතෙක් පළ වී නොමැත.
මීට දෙදිනකට පෙර කොන්ග්රස් පක්ෂය නිවේදනය කළේ මාසයක කාල සීමාවක් සඳහා රූපවාහිනී වාද විවාද වැඩසටහන්වලට පක්ෂයේ නියෝජිතයන් සහභාගි නොකරවීමට තීරණය කළ බවය. මේ තීරණයට කරුණු 2ක් බලපෑ බව පැහැදිළියි. පළමුවැන්න, රාහුල් සිය ඉල්ලා අස්වීම් තීරණය වෙනස්කර නොයන හෙයින් සිදුවිය හැක්කේ කුමක්ද යන ප්රශ්නයට දැනට ඔවුන්ට පිළිතුරක් නොතිබීමෙන් ඔවුන්ම පවසන පරිදි විශාල ජනවරමකින් යළි බලයට පත්වූ මෝදිගේ ආණ්ඩුව විවේචනය කිරීමට මේ මොහොතේ ඔවුන්ට අවශ්ය නොවීමය. මාධ්ය ගැන කොන්ග්රසයට නිරන්තරව තිබූ විවේචනයද මේ තීරණයට බලපාන්නට ඇත. ඔවුන් දිගටම කියා සිටියේ මාධ්ය මෝදිගේ ආණ්ඩුවට බරව ඇති බවය.
පක්ෂ ක්රියාකාරීන්ගේ ඉල්ලීම්
තනි පක්ෂයක් ලෙස බී. ජේ. පී ය මේ මැතිවරණයේදී දිනාගත් ආසන සංඛ්යාව 303 කි. එය ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට අවශ්ය ආසන සංඛ්යාවට වඩා ආසන 30කටත් වැඩි සංඛ්යාවකි. පාලක පක්ෂය සිය හවුල්කාර පක්ෂද සමඟ එක්ව ආසන 353ක් දිනාගෙන ඇත. මෙය 2014 මැතිවරණයට වඩා බෙහෙවින්ම ඉහළ ප්රතිඵලයකි.
රාහුල්ගේ සභාපතිත්වය යටතේ පක්ෂය පරාජය වූයේ මැතිවරණ 2ක් පමණි. එහෙත් ඔහුගේ තීරණය වී ඇත්තේ සිය තනතුර හා එම බලතල වෙනත් අයකුට පැවැරිය යුතු බවය. මේ අදහසට කොන්ග්රස් ආධාරකරුවෝ විරෝධය පළ කරති. ඇතැම් පක්ෂ ක්රියාකාරීන් දැනටමත් රාහුල්ගේ නිවෙස ඉදිරිපිට උපවාස ආරම්භ කොට තිබේ. උපවාසකරුවන් අතර දිල්ලියේ කොන්ග්රස් නායක විජායි ජාතන්ද සිටී. උපවාසකරුවන් දැඩිව කියා සිටින්නේ රාහුල් ගාන්ධි සිය ඉල්ලා අස්වීමේ ලිපිය ඉල්ලා අස්කරගත යුතු බව සහ ඔහුගේ නායකත්වය පක්ෂයට තවදුරටත් අවශ්ය බවය.
මීට දින කිහිපයකට පෙර රාහුල් සිය මෑණියන් වන සෝනියා ගාන්ධි, සොයුරිය ප්රියංකා ගාන්ධි වඩ්රා සහ පක්ෂයේ ජ්යෙෂ්ඨයන් වන කේ. සී. වෙනු ගෝපාල් පක්ෂයේ ප්රධාන ප්රකාශක රන්දීප් සුරජිවාලා වැනි ප්රබලයන් සමඟ සාකච්ඡා කර ඇති බව වාර්තා විය. පක්ෂය අභියෝගාත්මක අවදියකට අවතීර්ණ වී තිබියදී ඔහු වගකීම්වලින් බැහැර විය යුතු නැති බව බොහෝ දෙනාගේ අදහසය. ඔහුගේ තැන ගැනීමට අයකු නොමැති බව පෙන්වාදෙන ඔවුන් කියන්නේ රාහුල් පක්ෂයේ හඬට කන්නොදුනහොත් පක්ෂ ක්රියාකාරීන් සාමුහිකව දිවිනසා ගැනීමට ඉඩ ඇති බවයි.
ප්රියංකා ගාන්ධිද රාහුල් ගේ තීරණයට එරෙහිවී තිබේ. ඇය පෙන්වා දෙන්නේ සභාපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමෙන් ඔහු බී. ජේ. පී. උගුලට හසුවනු ඇති බවයි. හිටපු අගමැති ආචාර්ය මන් මෝහන් සිං ද රාහුල්ගේ තීරණය වෙනස් කරගන්නා මෙන් ඉල්ලා ඇත.
පක්ෂ ප්රබලයන් සමඟ පැවැති සාකච්ඡාවකදී “ඇයි අප පමණක්?” යනුවෙන් රාහුල් ප්රතිචාර දක්වා ඇතැයි වාර්තා විය. ඉන් ඔහු අදහස් කර ඇත්තේ පක්ෂ නායකත්වය ගාන්ධි පවුලට සීමාවිය යුතු නැති බවය. කොන්ග්රසයේ සභාපතිත්වයට ඕනෑම අයකුට පත්විය හැකි බවද ඔහු පවසා ඇත. මේ සාකච්ඡාවෙන් පසුව පක්ෂ ප්රබලයන් වන ඒ. කේ. ඇන්තනී සහ ගුලාම් නබි අසාද් වාර්තාකරුවන් සමඟ කියා සිටියේ රාහුල්ගේ ඉල්ලා අස්වීම ඒකමතිකව ප්රතික්ෂේප කළ බවය.
මැතිවරණ ව්යාපාරයේදී අගමැති නරේන්ද්ර මෝදි ද නේරු ගාන්ධි රාජවංශයට දේශපාලනිකව පහර ගැසීය. ඔහු රාහුල් හැඳින්වූයේ “නාමදාර්” (වංශවතා) යනුවෙනි.
මෙවර මැතිවරණයේදී රාහුල් සිය දෙවන ආසනය ලෙස තෝරා ගත්තේ වයනාද්ය. කේරළ මහ ඇමැති ජිනාරාජ් විජයන් එම තීරණය විවේචනය කළේ අමෙති අසුන පරාජය වන බව දැන ඔහු මේ තීරණය ගෙන ඇතැයි කියමිනි. එය බී. ජේ. පී යට තල්ලුවක් වනු ඇතැයි ද කී මහ ඇමැතිවරයා මින් කියැවෙන්නේ කොන්ග්රසයේ සතුරා වම වැනි පණිවුඩයක් බවද කීවේය.
ප්රියංකාගේ ආගමනය
ප්රියංකා ගාන්ධි ද අපේක්ෂා කළ තරම් සාර්ථකත්වයක් පෙන්නුම් කර නැත. ඇය පවසා තිබුණේ විජ්ජා පෙන්වීමට නොහැකි බව හා පක්ෂය බිම් මට්ටමේ සිට සංවිධානය කළ යුතු බවය. 47 හැවිරිදි ප්රියංකා පිළිබඳ දේශපාලනයේ අනාගත අපේක්ෂා දැල්වුණේ මීට විසි වසරකට ඉහතදී ඇගේ පියා අගමැති රජීව් ගාන්ධි සමඟ ජනතාව අතරට එද්දීය. එහෙත් ඇයගේ ක්රියාකාරී දේශපාලන ආගමනය විසි වසරක් පමා විය. කොන්ග්රසයේ බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරන්නේ ප්රියංකා මිත්තණිය ඉන්දිරා ගේ දේශපාලන උරුමය ඉදිරියට ගෙනයනු ඇති බවයි. ඇගේ මෑණියන් වන සෝනියා ගාන්ධි 1999 දී මැතිවරණයට තරග කරද්දී සහ සොහොයුරා රාහුල් 2004 දී මැතිවරණයට තරග කරද්දීද ප්රියංකා එම මැතිවරණ ව්යාපාරවලට දායකත්වය ලබාදුන්නාය. ඇතැම් නිරීක්ෂකයන්ගේ අදහස ඇය පෙරට ඒමට ඉඩ ඇති බවයි. කෙසේ වුවද, එය සිදුවනවා නම් වනු ඇත්තේ රාහුල් පිටියෙන් ඈත්කරමින් නොවේ.
නේරු ගාන්ධි පෙළපත් ඉන්දීය දේශපාලනයට හා ඉන්දියානුවන් සමඟ බද්ධ වී තිබූ තරම මේ මැතිවරණ ප්රතිඵලවලින් පිළිබිඹු නොවීය. එය යටපත් කරමින් දේශපාලන වංශවතකු නොවන මෝදි මතුවූයේ 2014 දීමය. ඔහුගේ දැඩි ජාතිකවාදී නැඹුරුව ජයග්රහණයේ සූත්රය ලිවීමේදී තීරණාත්මක සාධකයක් වූ බව පැහැදිලි වේ.
ඉන්දීය සමාජය සමාජයීය ආර්ථිකමය හා සංස්කෘතිකමය වශයෙන් ද වෙනස්කම්වලට ලක්වෙමින් පවතී. කුල පීඩනය බරපතළ ගැටලුවක්ව තිබූ ඉන්දියාවේ කුලහීන ප්රජාව නියෝජනය කරමින් මායාවතී වැනි චරිත පෙරට පැමිණ ඇත. අලුත්ම සංඛ්යා ලේඛනවලට අනුව එම ප්රජාව 16%ක් තරම් වේ. (ඉන්දීය ජනගහනය මිලියන 200කි) අම්බෙඩ්කාර්ගේ මැදිහත්වීම මත මහාරාෂ්ටය, උත්තර ප්රදේශය, තමිල්නාඩුව සහ තවත් ප්රාන්ත කිහිපයක කුලහීන ජනකොටස්වලට බුදුදහම ආලෝකයක් වී තිබේ. බහුජන සමාජවාදී පක්ෂය, ඉන්දීය ජනරජ පක්ෂය ඇතුළු දේශපාලනික පක්ෂ 7ක් පමණ ඉන්දීය දේශපාලන කරළියේ සිටී. මෙම ප්රජාව නියොජනය කළ නායකයකු වන කේ. ආර්. නාරායන් 1997 දී ඉන්දියාවේ ජනාධිපති පදවියට පත් විය. උත්තර ප්රදේශ මහ ඇමැතිනී මායාවතී තුළ අනාගත අගමැති අපේක්ෂා ඇති බව පෙනෙන්නට තිබේ.
කාන්තා නියෝජනය
ඉන්දීය දේශපාලනයේ කාන්තා නියෝජනය ද වර්ධනය වෙමින් පවතී. එරට ඉතිහාසයේ වැඩිම කාන්තා නියෝජිතවරියන් පිරිස පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වූයේ මෙවර මැතිවරණයෙනි. ඔවුන් 78 දෙනෙකි. ඉන්දීය කාන්තාවන් විසින් අගමැති, ජනාධිපති ධුර දෙකම හොබවා ඇති රටක් බවද අමතක කළ යුතු නොවේ.
මෙවර පාර්ලිමේන්තුවේ කාන්තා නියෝජනය ප්රතිශතයක් ලෙස 14%කි. එනම් මන්ත්රී ආසන 542න් 78කි. එම 78 දෙනා තේරී පත් වුයේ අපේක්ෂිකාවන් 717ක් අතරිනි. මැතිවරණයට තරග කළ සමස්ත අපේක්ෂක සංඛ්යාව 8049කි. එරට ඉතිහාසයේ වැඩිම අපේක්ෂිකාවන් පිරිසක් තරග කළ මැතිවරණයද මෙයයි.
පසුගිය පාර්ලිමේන්තුවේ කාන්තා නියෝජනය 62කි. මෙතෙක් පත්වූ මන්ත්රීවරියන්ගෙන් 76% එම උපාධිධාරිණියන්ය. 17දෙනෙක් 12 ශ්රේණිය දක්වා ඉගෙනුම ලබා ඇත. 8 දෙනෙක් ජනප්රිය නිළියන් ය.
කාන්තා නියෝජනය අතින් ඉදිරියෙන්ම සිටින්නේ උත්තර ප්රදේශයයි. ජම්පු - කාශ්මීර් ඇතුළු ප්රාන්ත 8කට එකම මන්ත්රීවරියක් හෝ පත් වී නැත. මෙවර මැතිවරණයේදී වැඩිම අපේක්ෂිකාවන් සංඛ්යාව වන 54 දෙනකු ඉදිරිපත් වූයේ කොන්ග්රසයෙනි. බී. ජේ. පී. යෙන් කතුන් 53ක් ඉදිරිපත් වූහ. කොන්ග්රසයෙන් තේරීපත් වූයේ එකම මන්ත්රීවරියකි. ඇය සෝනියා ගාන්ධිය. ස්වාධීන අපේක්ෂිකාවන් 222 දෙනෙක් තරග කළද තේරීපත් වූයේ දෙදෙනෙක් පමණි. ඉන්දීය ඉතිහාසයේ ළාබාලම මන්ත්රීවරිය ලෙස 25 හැවිරිදි චද්රාන් මුර්මු පත්ව සිටී. ඇය ඉංජිනේරු උපාධිධාරිණියකි.
සාම්ප්රදායික ඉන්දීය දේශපාලනය වෙනස්කම්වලට ලක්වෙමින් පවතී. කෙසේ වුවද ඉන්දියානුවන් වැඩි දෙනා තවමත් තරුණ දේශපාලනඥයන්ට වඩා පරිණත දේශපාලනඥයන් කෙරෙහි විශ්වාසය තබන බව පෙනෙන්නට තිබේ. මෝදිගේ ජයග්රහණය මඟින් පිළිබිඹු වන්නේ එයයි.
ලොව දෙවන විශාලතම මුස්ලිම් ජනගහනය සිටින්නේ ඉන්දියාවේය. එසේ වුවද ඔවුන් එරට දේශපාලනයේ කැපීපෙනෙන නියෝජනයක් කරන්නේ නැත. බී. ජේ. පී. ය ප්රමුඛ පාලක සභාගයේ කිසිදු මුස්ලිම් මන්ත්රීවරයකු නොමැති බව වාර්තා වේ.
කොන්ග්රසයේ ඊළඟ පරිච්ඡේදය ද රාහුල් විසින්ම ලියනු ඇතිද යන්න තවමත් කිව නොහැකිය. ඔහු සිය මතයේම පිහිටා සිටින්නේ හෘද සාක්ෂියට එකගව විය හැකිය. කෙසේවුව සභාපති පදවිය හැරයාමේදී සෝනියාගේ ඉල්ලීම මෙන්ම පක්ෂ ප්රබලයන්ගේ ඉල්ලීම් රාහුල්ට පීඩනයක් එල්ල කරනු නිසැකය.