මනෝවිද්‍යා උපදේශන නිලධාරී, නීතිඥ ප්‍රභාත් කළුබෝවිල

මේ ලෝකය අයිති දරුවන්ටය. ඔවුන්ගේ සිතිවිලිවලට ලෝකයක් පුබුදුවාලීමට ශක්තිය ඇත. එහෙත් ඒ සිත් හා සිතිවිලි දූෂණය වීමට ගත වන්නේ නිමේෂයකි. වැඩිහිටියන් සිදු කරන සුළු දෙයකින් පවා දරුවන් සුමඟටත්, නොමඟටත් යොමු වීමට මඟ පාදන බව කිව යුතුය. අප දරුවන්ගේ සිත් මල් වැනි යැයි කියන්නේ ඒ නිසාය. මේ මල් වැනි පුංචි දරු පැටවුන්, නව යොවුන් වියේ සිටින දරුවන් මෙන්ම යොවුන් වියේ සිටින තරුණයන්ටද මානසික සුවය සඳහා බලපාන ප්‍රධාන කාරණයක් වන්නේ, තමන් ජීවත් වන පරිසරය හා ජීවත් වන සමාජය අනුව ඔවුන්ට මුහුණපෑමට සිදු වන දෑය. ලෝකයක් අප දෙස අවධානයෙන් බලා සිටින මේ මොහොතේ රටේ සිදු වන යම් යම් දෑ හේතුවෙන් අපේ රටේ දුවා දරුවන්ගේ මානසික තත්ත්වය කුමනාකාර වේදැයි යන්න සම්බන්ධයෙන් අවධානයෙන් සිටීම දරුවන්ගේ මෙන්ම රටේ අනාගතයටද යහපතකි. රටේ වත්මන් තත්ත්වය ළමා මානසිකත්වයට සිදු කරන බලපෑම සම්බන්ධයෙන් මනෝවිද්‍යා උපදේශන නිලධාරී, නීතිඥ ප්‍රභාත් කළුබෝවිල මහතා සමඟ කළ සාකච්ඡා‍වක් ඇසුරින් මේ ලිපිය සැකසිණි.

වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ පා සිටින අර්බුදකාරී තත්ත්වය මෙන්ම ගෙවුණු තෙවසරක කාලයක් පුරාවට රටට මුහුණ පෑමට සිදුවූ ඇතැම් අයහපත් දේ හේතුවෙන් අපේ රටේ දරුවන්ගේ ළමා මනසට මෙන්ම ළමා චර්යාවලට ගැටලු හා බාධක රාශියක් පැන නැඟී ඇත. වත්මන් ආර්ථික මෙන්ම දේශපාලන ගැටලුවලට අමතරව කොවිඩ් තත්ත්වයත්, පාස්කු ප්‍රහාරයත් හේතුවෙන් සමාජයට කළ බලපෑම නිසාද පසුගිය කාලය පුරාවටම කායිකව, මානසිකව හා ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් දරුවෝ පීඩාවට පත්ව සිටියහ. මේ සඳහා ප්‍රධාන වශයෙන්ම බලපෑ කාරණාවක් වන්නේ දරුවන්ට පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් දුරස් වීමට සිදු වීමය. දරුවන් පන්ති කාමරයක් තුළ ගුරුවරයකු, ගුරුවරියක සමඟ ගැටෙමින්, යහළුවන් සමඟ මුහු වෙමින් ලබන අධ්‍යාපනයට වඩා තාක්ෂණික උපකරණ සමඟ, තාක්ෂණයත් සමඟ මුහු වෙමින් ලබන ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයේ ඇත්තේ කෘත්‍රිම බවකි.

අප මෙතෙක් අත්විඳි පාසල් අධ්‍යාපනය තුළ දරුවන් පාසල් කාලයේදී වෙනස්ම ආකාරයේ හික්මවීමකින් කටයුතු කරන ආකාරයක් පෙනෙන්න තිබිණි. එහෙත් ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයට දරුවන් යොමු වීමෙන් ඒ හික්මීම සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනතකට යොමුවී, ඔවුන් යන්ත්‍රසූත්‍ර මෙන් කටයුතු කරන්න පුරුදුවී තිබේ. දිනපතා පාසලට යමින් අධ්‍යාපන කටයුතු කිරීමේදී දක්ෂ, අදක්ෂ සියලු දරුවෝ අඩු තරමින් විෂය ආවරණ කාලයේවත් පාඩම් කටයුතුවලට අවධානයකින් යුතුව එක්ව සිටිති. එහෙත් ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනය ලැබීමේදී ඇතැම් දරුවන් නියමිත වේලාවට නියමිත පරිදි එම අධ්‍යාපන කාර්යයන්ගේ නිරත වුවත්, ඇතැමුන් කැමැති වේලාවට පමණක් ඊට යොමු වන ආකාරයක් දැක ගත හැකිය. මේ මඟින් දරුවන් අධ්‍යාපනය ග්‍රහණය කර ගන්නා ආකාරයේ වැඩි පරතරයක් ඇති විය. මේ ක්‍රමය නිසා අවශ්‍ය නම් එම පාඩමට සම්බන්ධ වීමටත්, අනවශ්‍ය යැයි ‍හැඟුණොත් ඊට සම්බන්ධ නොවී සිටීමටත් දරුවන්ට හැකියාව තිබේ. එයින් සිදු වන්නේ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය කඩාකප්පල් වීමකි.

ළමා මානසිකත්වය

මේ සියලු කාරණාවලට වඩා වත්මනේ පවතින ගැටලුකාරී තත්ත්වය වැඩියෙන්ම බලපෑම් කරන්නේ ළමා මානසිකත්වයටය. අපට නොදැනුවත්වම ඒ පුංචි මනසට ‍මේ අර්බුද සිදු කරන බලපෑම අතිමහත්ය. පැවැති සාම්ප්‍රදායික ක්‍රමයෙන් තාක්ෂණික ලෝකයට එක්වර ඇතුළු වීමට දරුවන්ට සිදු වීමෙන් ළමා මානසිකත්වය ඉතා ඉක්මනින්ම ව්‍යාකූලත්වයට පත්වූ ආකාරය මනෝවිද්‍යා‍ උපදේශනවලට යොමුවූ දරුවන් දෙස නිරීක්ෂණයේදී අපට හඳුනාගත හැකි විය. දිගින් දිගටම පවත්වන උද්ඝෝෂණ, වැඩවර්ජන නිසාත්, ඇඳිරිනීති ආදිය නිසාත්, කාලයක් පැවැති වසංගත තත්ත්වය නිසාත් ළමා මනසට සිදුවූ හානිය මෙතෙකැයි කියා ගණන් බැලිය නොහැකිය. බොහෝ දරුවන් මුහුණපා තිබුණේ අවශ්‍ය ආකාරයට අදාළ තාක්ෂණික උපකරණ සපයා ගත නොහැකිවූ තැන සිදු වන ඉච්ඡාභංගත්වයටය. ඒ හේතුවෙන් මානසික ව්‍යාකූලත්වයකට පත්වූ දරුවන් බොහෝය. යහළුවන්ට අවශ්‍ය ආකාරයෙන් තාක්ෂණික උපකරණ සපයා ගනිමින් අධ්‍යාපනය ලැබීමට වාතාවරණය තිබියදී තම මව්පියන්ගේ ආර්ථික තත්ත්වය මත තමන්ට එම පහසුකම් සපයා ගත නොහැකිවූ තැන, මානසික ව්‍යාකූලත්වයට හා ලැජ්ජාවට පත්වූ දරුවන් බොහොමයක් සමාජයෙන් හඳුනා ගත හැකි විය. ඔවුන් විටෙක පාසල් තුළ අධ්‍යාපනය ලැබූ කාලයේදී ඉතා දක්ෂ අන්දමින් අධ්‍යාපන කටයුතු සිදු කරමින් සිට මේ සමාජයේ ගැටලුකාරී කාලවකවානුවලදී මුහුණ පෑමට සිදුවූ දුෂ්කරතා හේතුවෙන් අධ්‍යාපනයෙන් පසුබෑමකට ලක් වූවෝය. තවත් සමහරු පැවැති නිදහස් පරිසරයට සමුදී කාමරයක් තුළ පරිගණකයට යොමුවී සිටීම නිසා, මානසික පීඩාවලට ගොදුරුව සිටියහ. ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයට මව්පියන් විසින් වටිනා ජංගම දුරකථන මිලදී ගෙන දීම හේතුවෙන් අධ්‍යාපනය පසෙකලා දරුවන් නොමඟට යොමුවූ අවස්ථාද මේ කාලයේ බහුල වශයෙන් දක්නට ලැබිණි. බොහෝ ‍මව්පියන් තම දරුවා තාක්ෂණයත් සමඟ, පරිගණකයත් සමඟ කාලය ගත කිරීම විශාල නම්බුවක් වශයෙන් සලකයි. එහෙත් වර්තමානයේ පවතින තත්ත්වය හේතුවෙන් එසේ හුදෙකලාව පරිගණක හා ජංගම දුරකථනවලට ඇබ්බැහිවූ දරුවන් විශාල ලෙස මානසික කඩාවැටීමකට ලක් වන බව මව්පියන් අවධාරණය කර ගත යුතුය. ඇතැම් විට මේ දරුවන් ප්‍රචණ්ඩකාරී අයුරින් හැසිරෙන ආකාරය දැක ගත හැකිය. තාක්ෂණය නිසාම නොමඟට යොමුවූ දරුවන් සේම, ඒ ඔස්සේ සියලු දේ කඩාකප්පල් කර ගනිමින් ජීවිතය විනාශ කර ගත් දරුවන්ද මේ කාලයේ බොහෝ වශයෙන් හඳුනා ගත හැකිය.

අනාගත පරම්පරාව

වර්තමානයේ ළමා මානසිකත්වයට බෙහෙවින්ම බලපාන තවත් කාරණාවක් වන්නේ ක්‍රීඩාවකට යොමු වීමට පවා අවකාශය නොමැති වීමය. කාලයක් කොවිඩ් හේතුවෙන් අසල්වැසි දරුවකු සමඟවත් දරුවකුට ක්‍රීඩාවක යෙදීමට හැකියාවක් ලැබුණේ නැත. එයින් තරමක් මිදෙද්දී යළිත් ඇඳිරිනීති සමයකි. ඒ කාලයේ දරුවන් නිවෙස්වලින් පිට කිරීම පවා අවදානමකි. තවත් අයුරකින් වෙනදාට පාසල් කාලයෙන් පසු හෝ පාසලේදී ක්‍රීඩාවට යොමු වීමේ අවකාශය ලැබුණද දැන් පවතින ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය රැයක් - දවාලක් නොතකා ක්‍රියාත්මක වීම තුළ ක්‍රීඩාවකට කාලය සොයා ගැනීම අසීරුය. මේ හේතුවෙන් දරුවන් පරිගණක ක්‍රීඩාවලට යොමු වීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවක්ද දක්නට ලැබිණි. එයින් දරුවන්ගේ තාක්ෂණික දැනුමේ වර්ධනයක් සිදු වුවද, දරුවන්ගේ මානසිකත්වයට නම් ඉන් සිදුවූ යහපතක් නැති තරම්ය. මක්නිසාදයත් පරිගණක ක්‍රීඩාවලට ඇබ්බැහිවූ ඇතැම් දරුවන් ඒවායේ පරතෙරට ගොස් මුදලට ක්‍රීඩා කරන තත්ත්වයට පත්ව ඇත. ඒ මඟින් යම් යම් අයගේ ග්‍රහණයට, තර්ජනවලට මුහුණදී, දරුවන් එම පීඩනය දරාගත නොහැකිව ජීවිතයෙන් පවා වන්දි ගෙවූ අවස්ථාද, මානසික රෝගීන් බවට පත්ව දීර්ඝකාලීනව ප්‍රතිකාරවලට යොමුවූ අවස්ථා රැසක්ද මේ කාලයේ වාර්තා විය. එමෙන්ම දරුවන් ‍දුරකතන සමඟම කාලය ගත කිරීම හේතුවෙන් විවිධ අසභ්‍ය වීඩියෝ දර්ශන නැරඹීමට යොමුව මනස විකෘති කර ගත් අවස්ථාද මේ වකවානුවේ වෙනදාට වඩා වැඩියෙන් වාර්තා විය. සියලු දේ අත්හදා බැලීමට කුතුහලයක් පවතින තාරුණ්‍යයට එවැනි දේ මඟින් සිදු වෙන්නේ විශාල හානියකි. ළමා මනස දූෂණය නොවන ලිංගික අධ්‍යාපනයක් සියුම් හා ක්‍රමවත් ලෙස පාසල් අධ්‍යාපනයත් සමඟම දීමෙන් දරුවන් නොමඟ ගොස් මානසිකව දුර්වල වීම යම් තරමකින් වළක්වා ගැනීමට හැකිය. වැඩිහිටියන්ගේ යම් යම් තීරණ හේතුවෙන් හිතුමනාපයට පාසල් වසා දමමින් සිදු කරන ඇතැම් ක්‍රියා, අප නොසිතූ පැතිකඩ ඔස්සේ දරුවන්ගේ මානසිකත්වයට හානි කරන්නේ මේ අයුරිනි. එය මඟහරවා ගැනීම කිසිසේත්ම දරුවන්ට තනිවම කළ හැක්කක් නොවේ. මේ තත්ත්වයට මව්පියන්, සමාජයේ සිටින සෑම සියලු දෙනාම අඩු වැඩි වශයෙන් වගකිව යුතුය. දේශපාලන අධිකාරියද සෘජුවම එහි වගකිවයුත්තෙකි. මේ සියලු දෙනාගේ ඇතැම් ක්‍රියා හේතුවෙන් මේ විනාශයට ලක් වන්නේ අපේ අනාගත පරම්පරාවය.

තව දුරටත් මෙය පැහැදිලි කළොත්, දිගින් දිගටම විභාග කල් යෑමද ළමා මානසිකත්වයට සිදු කරන්නේ දැඩි බලපෑමකි. විභාගයකට මුහුණ දීම තුළද එක්තරා මනෝවිද්‍යාත්මක පැතිකඩක් පවතී. එහෙත් දිනෙන් දින විවිධ හේතු නිසා විභාග කල් යෑමෙන් දරුවන් මානසික පසුබෑමකට ලක්ව විභාග සඳහා මුහුණ දීමට කම්මැළි වන බවක් දක්නට ලැබේ. අප උසස් පෙළ අවසන් කරන්නේ කවදා ද? විශ්වවිද්‍යාලයකට ඇතුළත් වන්නේ කවදාදා ද? ඉන් ඉවත්ව වෘත්තීය අධ්‍යාපනයක් ලබන්නේ කවදා ද? රැකියාවක් කර ජීවිතය ගොඩනඟා ගන්නේ කවදා ද? යන ගැටලු මනස තුළ කැකෑරෙන විට, නව යොවුන් දරුවෝ මෙන්ම තරුණ තරුණියෝද ඉච්ඡාභංගත්වයට පත් වෙති. එමෙන්ම තරුණ වයසට එළැඹෙන දරුවන් අධ්‍යාපනය අවසන් කර ගත නොහැකිව නිවෙස් තුළ කාලය ගත කරන විට, ඔවුන්ට පවුල් පරිසරයෙන්ම බාධා එල්ල වන අවස්ථාද බොහෝවිට දැකිය හැකිය. මෙය දැඩි ලෙස බලපෑම් කරන්නේ ඉහළ ආර්ථික තත්ත්වයක් නොමැති, අඩු ආදායම් තත්ත්වයක් පවතින පවුල්වල දරුවන්ටය. මක්නිසාදයත් දිනෙන් දින විභාග කල් යන විට අධ්‍යාපනයට වැය කරන්න සිදු වන වියදමද වැඩිවේ. මවුපියන්ගේ ක්‍රය ශක්තිය හීන වීම මත මෙය අප බාහිරින් දකිනවාට වඩා ඉතා දරුණු තත්ත්වයකට පත්ව තිබේ. ඇතැම් විට මව්පියන් තමන්ගේ ආර්ථික අපහසුතා මත ඇති වන පීඩනය, අධ්‍යාපනය ලබන තම දරුවන් පිටින් යැවීමට දරන උත්සාහ නිසාද හානියට පත් වන්නේ දරුවන්ගේ මානසිකත්වයය.

මානසික උපදේශනය

මේ තත්ත්වය පාලනය කිරීම සියයට සියයකින් නොහැකි වුවත්, රාජ්‍ය පාලනය හා පාසල්වල වගකිවයුත්තෝද මේ තත්ත්වයෙන් දරුවන් මුදා ගැනීමට පෙරමුණ ගත යුතුය. වෘත්තීය සටන් දිනිය යුතු වුවත්, එම සටන්වලට දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය හෝ දරුවන්ගේ අනාගතයවත්, ළමා මානසික තත්ත්වයත් පාවා දීම කිසි විටෙක සිදු නොකළ යුතුය. මේ තත්ත්වයට යමකුට විසඳුමක් දීමට අවශ්‍යතාව තිබුණද, එය තනිව කිරීමේ හැකියාවක් ‍නැති නම්, හැකියාව ඇත්තන් ඊට එක් කර ගත යුතුය. විදෙස් ආධාර ගෙන හෝ කෙටිකාලීන, මධ්‍යකාලීන හා දීර්ඝකාලීන වශයෙන් මේවාට විසඳුම් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. අධ්‍යාපන විශේෂඥයන්, ආර්ථික විශේෂඥයන් එක්ව මීට විසඳුම් සෙවිය යුතුය. එපමණක් නොව, වෙනත් කාලවලට වඩා මේ කාලයේ දරුවන් පිළිබඳ සොයා බැලීම මව්පිය, වැඩිහිටි පාර්ශ්වයේද වගකීමකි. ළමා මනස යනු මල් පෙත්තක් සේ සියුම් වූවකි. එය දූෂණය වීමට ගත වන්නේ ඉතා කෙටි කාලයකි. මෙවැනි දරුවන් හඳුනා ගැනීමද වැඩිහිටියන් සතු වගකීමකි. දරුවන්ගේ චර්යාවල විෂමාකාර ගති පවතී නම්, එය දරුවන්ගේ මානසිකත්වය ව්‍යාකූලත්වයට පත් වීමේ ආරම්භයක් විය හැකිය. දරුවන් වෙනදා නොමැති නපුරු ගති හෝ ඔතෑනි ගති ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි නම්, එයද ළමා මනස හානිවී ඇති බවටවූ ඉඟියකි. වෙනදාට වඩා දරුවන් තනිවී හෝ පරිගණකවලට, දුරකතනයට ඇබ්බැහිවී සිටී නම්, දරුවන් මානසිකව යම් ගැටලුකාරී තත්ත්වයකට පත්ව ඇති බව පෙන්නුම් කරයි. එය ඉතා සංවේදීව හඳුනා ගත හැක්කේ පවුලේ සාමාජිකයන්ට හා ගුරුවරුන්ටය. ඒ නිසාම ඔවුන් දරුවන් වෙනුවෙන් තම වගකීම මීට වඩා වගකීමෙන් ඉටු කරයි නම්, මේ වත්මන් සමාජයේ පවතින අර්බුදවලට ළමා මනස ගොදුරු කර ගැනීමට ඇති හැකියාව හීනවී යනු නොඅනුමානය. එවැනි දරුවන් හඳුනා ගතහොත්, වහාම මානසික උපදේශනවලට යොමු කිරීම සිදු කළ යුතුය. දිවයින පුරා මේ වන විට නොමිලේ මානසික උපදේශන සේවා සපයන මධ්‍යස්ථාන මෙන්ම නිලධාරීහුද සිටිති. තම දරුවාගේ මානසික ව්‍යාකූලත්වය හෝ පුංචි වෙනස මුලදීම හඳුනාගෙන, විවිධ අදෘශ්‍යමාන, අවිද්‍යාත්මක ක්‍රමවේදවලට නොගොස්, විද්‍යාත්මක ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු කිරීමෙන්, දරුවන් මානසික රෝගීන් වීම වළක්වා ගත හැකිය. මානසික උපදේශන මෙන්ම ඒවාටම වෙන්වූ මධ්‍යස්ථාන, සායන ඇත්තේ ඒ සඳහාය. ඒ සියලු දෙයින් උපරිම ප්‍රයෝජන ගෙන, වෙනස් වන සමාජ ගැටලුවලට ළමා මනස පලුදු කිරීමට ඉඩ නොතැබීමට අප සියලු දෙනා වග බලා ගත යුතුය.

චාමිකා මුණසිංහ

ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානයේ නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ, ප්‍රදීප් කොඩිප්පිලි

• අකුණු අනතුරු අවදානම පිළිබඳ ජනතාව නිතරම දැනුම්වත් කෙරෙනවා
• ආපදා අවස්ථාවලට මුහුණ දීම සඳහා ආපදා මඩිස්සලය හඳුන්වා දුන්නා
• ආපදා පිළිබඳ කල්වේලා ඇතිවම ජනතාව දැනුම්වත් කරනවා

ස්වභාවික ආපදාවකදී ත්‍රිවිධ හමුදාව, පොලිසිය හා සිවිල් ආරක්ෂක බළකායේ සහාය ලැබුණෙ නැත්නම් අපට ක්ෂණිකව ක්‍රියාත්මක වීම දුෂ්කරයි

අධික උණුසුම ඉකුත් සමයේ පැවතිණ. එහෙත් මේ දිනවල බොහෝ ප්‍රදේශවල කඩින් කඩ වර්ෂාව. සුළං, අකුණු අනතුරු, ඇතැම් ප්‍රදේශවලට නිකුත් කළ නාය යෑමේ අනතුරු ඇඟවීමේ රතු නිවේදන ද තවදුරටත් ක්‍රියාත්මකය. ඒ අනුව ඝර්ම කලාපීය රටක් මෙන්ම දූපතක් වශයෙන් වෙනස් වන කාලගුණ තත්ත්වය හමුවේ මෙරට ජනතාව ආරක්ෂිත ද? ඒ පිළිබඳ අපි ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානයේ නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ප්‍රදීප් කොඩිප්පිලි මහතාගෙන්

විමසීමු.

 අපි වැසිබර අහස ඉසව්වෙන් මේ කතාබහ අරඹමු?

ඉකුත් දිනවල පැවැති ගංවතුර තත්ත්වයේ අඩුවක් මේ දිනවල දකින්න පුළුවන්. එහෙත් ඇතැම් ප්‍රදේශවල වර්ෂාව පවතිනවා. කොහොමටත් වාර්ෂිකව ඊසාන දිග මෝසම් වැසි සමයත්, නිරිත දිග මෝසමත් ක්‍රියාත්මකව පවතින ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය වශයෙන් ආරක්ෂක අංශ වගේම රාජ්‍ය ආයතන සමඟ එක්ව ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය මේ සඳහා සූදානමින් සිටිනවා.

 ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානයට පැවරෙන වගකීම තවදුරටත් අති විශාලයි නේද?

ඔව්. නිරතුරුවම අයහපත් කාලගුණ තත්ත්ව නිසා ඇතිවන්න පුළුවන් අනතුරු පිළිබඳ අප ජනතාව දැනුම්වත් කිරීමේ නිරතව සිටිනවා. රජය ඒ පිළිබඳ දැනුම්වත් කිරීම්, පෙර සූදානම් වීම් හා ක්‍රියාත්මක වීම් සඳහා අතිවිශාල ජාතික ධනයක් වාර්ෂිකව වෙන් කරනවා.

එසේම, බිම් මට්ටමට ඒ පණිවුඩ ගෙන යෑමත් ඉතා භාරදූර කාර්යයක්. පෙර සූදානම් වීම එහිදී අත්‍යව්‍යශයි. ත්‍රිවිධ හමුදාව, පොලිසිය හා සිවිල් ආරක්ෂක බළකාය ආදියෙන් සහාය නොලැබෙන්න, ස්වභාවික ආපදාවකදී අපට ක්ෂණිකව ක්‍රියාත්මක වීම දුෂ්කරයි. එහෙත් ගුවන්, නාවුක හමුදා ඇතුළු පිරිස් සිය රාජකාරියෙන් එපිටට යමින් මානුෂීය මෙහෙයුම් සඳහා දක්වන දායකත්වය විශේෂයෙන් අගය කළ යුතුයි. එසේම, ග්‍රාම නිලධාරි කාර්යාල, ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස, ආපදා කළමනාකරණ කමිටු ආදිය පිහිටුවා තිබෙන්නෙත් ස්වභාවික ව්‍යසනයකදී මහ ජනතාව රැක ගැනීමටයි.

මෝසම් වර්ෂා කාලයට දෙමසකට පමණ පෙර සිටම හමුදා අංශ සමඟ එක්ව යම් ආපදාවක් ඇති වුණොත් ඊට සාර්ථකව මුහුණ දීම සඳහා වන පෙර සූදානම් වීම්වල අප නිරත වෙනවා. ඒ දෙයාකාරයකටයි. මානව සම්පත හා යාන වාහන, යන්ත්‍ර සූත්‍ර දෙකොටසම එහිදී එක සේ වැදගත්. සහන සේවාවල නිරත බෝට්ටු එන්ජින්වල තත්ත්ව පරික්ෂාව, සහන කණ්ඩායම් ස්ථානගත කිරීම් ආදිය කෙරෙනවා. ඒ අනුව වහාම ස්වභාවික අනතුරකදී සහන කණ්ඩායම්වලට ක්‍රියාත්මක විය හැකියි.

ඒ අනතුරකදී ජීවිත ගලවා ගැනීම අතින්. එහෙත් අවධාරණය කළ යුතු තවත් වැදගත් කරුණක් තිබෙනවා. වාර්ෂිකව ස්වාභාවික අනතුරුවලින් රටට අහිමි වන ජීවිතවලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් අනතුරට පත් වීමට වඩා අනතුර සොයා යෑමෙන්, එහෙමත් නැතිනම් දැන දැන අවදානමට ළං වීමෙන් වන ව්‍යසනයි.

 එහෙම වෙන්නේ කොහොමද?

කල්තබාම මෙරට ජල ගැලීම්, නාය යෑම්, අකුණු, සුළං අනතුරු පැමිණිය හැකි ප්‍රදේශ පිළිබඳ ආපදා කළමනාකරණ, ජාතික ගොඩනැඟිලි පර්යේෂණ ආදි වගකිවයුතු ආයතන මඟින් ජනතාවට දැනුම්දී තිබෙනවා. එපමණක් නොවෙයි; ඒ අනතුරුදායක තත්ත්වය අයහපත් කාලගුණ තත්ත්ව සමඟ ඉක්මන් වේදැයි හොඳ සෝදිසියෙන් පසුවෙනවා. එසේම, අදාළ ජනතාවටත් තාක්ෂණික උපකරණ ලබා දෙමින් කාලගුණ දත්ත මැන ගැනීමටත්, එමඟින් අනතුරක් ළඟා වෙතැයි දැනුණොත් වහා ආරක්ෂිත පියවර ගැනීමටත් මඟ පෙන්වීම් කෙරෙනවා.

වර්ෂාමාන ආදිය එවැනි අවදානම්කාරි නිවාසවලට බෙදාදී තිබෙනවා. එසේම, ඒවායේ වතුර ආදිය පිරී ඇතිදැයි දිනපතා පරික්ෂා කරමින්, නිසි ක්‍රියාකාරිත්වය පවත්වා ගැනීමත් ජනතාවගේ වගකීමක්. අවදානම් සහිත ප්‍රදේශවල නිවාසවල ඒ වග දන්වන ස්ටිකරයක් ඇලවීමටත් අපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය පියවර ගෙන තිබෙනවා.

අනාරක්ෂිත ප්‍රදේශවල ජනතාවට ආරක්ෂා සහිත ප්‍රදේශවල පහසුකම් සහිතව නවාතැන් සකස් කෙරෙනවා. එහෙත්, යම් හෙයකින් ස්වාභාවික අනතුරකදී ඥාති නිවාසවල නවාතැන් ගැනීමට ඉඩකඩ ඇති අයට, ඒ කරා ගමන් කරන්නැයි අප දැනුම්දී තිබෙනවා. එවිට එවැනි පොදු මධ්‍යස්ථානවල නවාතැන් ගන්නා ජනතාවට මෙන් ආහාර පාන රජයෙන් නොලැබේ යැයි සමහරු කල්පනා කරනවා.

එහෙත් එය වැරදියි. තුන් වේලටම පිසූ ආහාර ඒ අයටත් ලබා දෙනවා. ඒ සඳහා රජය මඟින් අඩුවකින් තොරව ප්‍රතිපාදන වෙන් කෙරෙනවා. ඒ පිළිබඳ කිසිවකු සැක ඇති කර ගත යුතු නැහැ. දිස්ත්‍රික් සහකාර අධ්‍යක්ෂවරු යටතේ ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය එම සේවා සම්බන්ධීකරණය කරනවා.

 අනතුරකදී ඒ පිළිබඳ සොබාදහමෙන්ම පෙර මං සලකුණු දක්වන බවටත් ජනතාව අතර කතාබහක් තිබෙනවා?

එහි සැබෑවක් දකින්න පුළුවන්. අප උදාහරණයකට නාය යෑම් ගනිමු. ඊට කලින් පරිසරයේ වෙනස්කම් දක්නට ලැබෙනවා. පොළොවේ වෙනදා නොදකින ඉරිතැළීම්, මඩ දිය උල්පත් මතුවීම්, බිත්ති ඉරි තැළෙන ස්වරූප ආදිය ඊට ඇතුළත්. ඒ පිළිබඳ අවදානම් ප්‍රදේශවල ජනතාව දැනුම්වත් කර තිබෙනවා. ගංවතුර තත්වවලදී ගඟ උස් වීම් වැනි ලක්ෂණ පිළිබඳ ගම්මු දැනුම්වත්.

ඒ පිළිබඳ හොඳ විමසිල්ලෙන් කටයුතු කරන්නැයි අප එම ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා. ඕනෑම මොහොතක ජනතාවගේ සහායට 117 කෙටි දුරකතන අංකය ඔස්සේ සම්බන්ධ වීමට දවස පුරා සහන කණ්ඩායම් සීරුවෙන් තබා තිබෙනවා. එවැනි ආපදාවකට කලින් සූදානම් වීමටත්, ආපදාවට ඉතා ආසන්න මොහොතේදී එතැනින් ඉවත් වීමටත් ජනතාව වග බලා ගැනීම වැදගත්. එය අවබෝධයෙන්ම කළ යුත්තක්. ඒ මිසෙක ආරක්ෂක හා සහන අංශවල බල කිරීමට පමණක් ආපදා අවස්ථාවකදී එම ප්‍රදේශවලින් ඉවත් වීම එතරම් නුවණට හුරු දෙයක් නොවෙයි. අනෙක, 'ආපදා මල්ල'.

 ඒ පිළිබඳ විස්තර කරමු ද?

මින් පෙර සුනාමි ව්‍යසනයේදී අප ජනතා සුබසිද්ධිය වෙනුවෙන් සුනාමි මල්ල හඳුන්වා දුන්නා. ආපදා මල්ලත් එසේමයි. හුඟ දෙනකු ආපදාවක් පවතින විටදී ඒ වග නොසලකා, ඒ අවදානම් කලාපවලට බඩු භාණ්ඩ මුදා ගැනීමට යෑමෙන් අනතුරට පත් වීම් බහුලව දක්නට ලැබෙනවා. එවැනි අවස්ථාවකදී රැගෙන යෑමට කල්තබා සූදානම් කර ගත් අත්‍යවශ්‍යම භාණ්ඩවලින් සැදුම් ලද්දක් තමයි මේ.

රත්‍රන් භාණ්ඩ, බැංකු පොත් ආදී අත්‍යවශ්‍ය ලියකියවිලි ආදිය ඇතුළත් ඉතා සැහැල්ලු මඩිස්සලයකටයි ආපදා මල්ල කියන්නේ. ඒ මිසෙක, බරින් වැඩි භාණ්ඩත් කර තබාගෙන අනතුරුදායක දුෂ්කර මඟකට පිවිසීම නම් නෙවෙයි.

 අකුණු සහ තද සුළං නිසාත් අනතුරු විය හැකියි?

කෙළින්ම මෙරටට වගේම ඉන්දියාව ඔස්සේ අකුරු අනතුරු වශයෙන් සුළං අනතුරු මෙරටට බල පැවැත්විය හැකියි. විශේෂයෙන්ම ධීවර ප්‍රජාවට කල්තබාම සැඩ සුළං පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවීම් කරනවා. ඊට අවධානය යොමු කරන්නැයි අප ඉල්ලා සිටිනවා.

තද සුළං තත්ත්වවලදී රට පුරා ගස් සහ අතු කඩා වැටීම් නිසා ජීවිත හානි ඇතිවූ අවස්ථා බොහොමයි. එහෙත් ඒ බොහෝ විට මඟ හරවා ගත හැකිව තිබූ අනතුරුයි. පළාත් පාලන ආයතන මඟින් පොදු ස්ථානවලට බලපාන එවැනි දිරා ගිය හා ආපදාකාරි ගස් කොළන් ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරනවා. යම් හෙයකින් එවැන්නක් පිළිබඳ ජනතාවට එම ආයතන දැනුම්වත් කළ හැකියි.

එවිට ඔවුන් වහා ක්‍රියාත්මක වෙනවා. එහෙත් පුද්ගලික ඉඩම්වල පවතින එවැනි අවදානම්කාරි ගස් පිළිබඳ එය එසේ නොවෙයි. ඒ ඒ පදිංචිකරුවන්ම ඊට නිසි පියවර ගත යුතුයි. එවිට ජීවිත හා දේපළ හානි සිදු වීමේ අවදානමක් නැහැ.

අකුණු අනතුරු අවදානම පිළිබඳ නිතර ජනතාව දැනුම්වත් කෙරෙනවා. එවැනි අවස්ථාවකදී කුඹුරු, ක්‍රීඩා පිටිටනි, ගංගා, ඇළදොළ වැනි ආදි විවෘත ස්ථානවල නොරැඳීමටත් වග බලා ගත යුතුයි. නිවෙස්වල විදුලි උපකරණ හා එම පරිපථ විසන්ධි කිරීමත් එසේමයි. වසරකට 50ක් පමණ වටිනා ජීවිත නැති වීමටත්, එය හේතු වෙන්න පුළුවන්. නොදන්නා දිය ඇලි වැනි ස්ථානවල දිය නෑමට යෑමෙන් වසරක් පාසා තවත් වටිනා ජීවිත රැසක් රටට අහිමි වීම, කිසිසේත් සුළුවෙන් තැකිය යුත්තක් නොවෙයි.

 එහෙත්, බොහොමයක් සුනාමි අනතුරු ඇඟවීමේ කුලුනු ක්‍රියාත්මක තත්ත්වයේ නැතැයි වාර්තා වෙනවා?

එය එසේ නොවන්නට ත්‍රිවිධ හමුදාව ඇතුළු නිලධාරින් ගණනාවක්ම ඒ සෑම කුලුනක් සඳහාම යොදවා තිබෙනවා. ඒ ඒ කුලුනු මඟින් අනතුරු ඇඟවීමේ සංඥා නිකුත් කෙරෙනවා. යම් හෙයකින් ඒ ක්‍රියාත්මක තත්ත්වයේ නැති නම් ඒ නිලධාරීන් ඒ වග වහා දැනුම් දීමට කටයුතු කළ යුතුයි. අනෙක, සුනාමි උවදුරකදී ඒ හැරෙන්න ජනතාවට අනතුරු අඟවන ක්‍රම ගණනාවක් තිබෙනවා. එම අනතුරු ඇඟවීම් කෙටි පණිවුඩ මඟින් බිම් මට්ටම දක්වාම ලබා දෙනවා. එවැනි අවදානමකදී ජනමාධ්‍ය සහායත් ක්ෂණිකව ලැබෙනවා. මේ අනුව රජයට ආපදාවකදී තනිව එය මැඬපැවැත්විය නොහැකියි. ඒ සඳහා මහජනතාවගේ දැනුම්වත් වීමත්, සහායත් ඉතා වැදගත්. එවිට ජීවිත හා දේපළ හානි අවම කර ගනිමින් අපට රටක් වශයෙන් ස්වාභාවික ව්‍යසනවලට මුහුණ දිය හැකියි.

 නුවන් මහේෂ් ජයවික්‍රම

මෙරට කුඩා ව්‍යාපාර ක්ෂේත්‍රයේ මිලියනයකටත් වඩා වැඩි ජනතාවක් නියැළී සිටිති. රජය නිරතුරුවම එම ප්‍රජාවට දිරි දෙයි. කර්මාන්ත ප්‍රවර්ධනය වෙනුවෙන් වාර්ෂිකව පවත්වන 'ව්‍යවසාය'ප්‍රදර්ශනය ඉන් එකකි. මේ, කුඩා ව්‍යාපාර සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ, සුධීර ජයරත්න මහතා සමඟ කළ කතාබහකි.

- කාන්තාව හොඳම ව්‍යවසායිකාවයි
- බැංකු ණයක් ගැනීමේදී මාර්ගෝපදේශ සපයනවා
- නවීන තාක්ෂණය ඔස්සේ නව වෙළෙඳපොළ සොයා දෙනවා
- ත්‍රිරෝද රථ වෘත්තිය වඩාත් යහපත් මෙන්ම ඵලදායී වශයෙන් යොදා ගත හැකියි

කුඩා ව්‍යාපාර සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව කෙරෙහි ජනතාව තුළ ඇති දැක්ම කෙබඳු ද?

කවදත් කුඩා ව්‍යාපාර සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව කෙරෙහි කුඩා ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවගේ ආකර්ෂණයක් පවතිනවා. එම ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවගේ සුභසිද්ධිය පිණිස නිරතුරුවම කටයුතු කිරීම එයට එක් සාධකයක්. මෑතකාලීනව වෙළෙඳපොළේ සබන් මිල ඉහළ යෑමක් පිළිබඳ ජන මාධ්‍ය මඟින් වාර්තා කෙරුණා. ඒ අනුව ඒවා හිඟ වීමක් පිළිබඳ බියක් සමාජයේ පැතුරුණා. මේ ව්‍යාපාරික අවස්ථාව වෙනුවෙන් ජනතාවට වැඩි දුරටත් අත්වැලක් වෙන්න අප කල්පනා කළා. සබන් නිෂ්පාදනයට හිතැති අයට අප නොමිලයේ වැඩමුළුවක් පැවැත්වීමටත් ඇරියුම් කළා. එයට ලැබුණු ප්‍රතිචාර ඉතා ඉහළයි. එය පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ මාර්ගගත ක්‍රමයටයි. එයට ඇතුළත් කර ගත හැකි ගණනට වඩා සිව් ගුණයක පමණ ඉල්ලුම්පත් ඒ සඳහා ලැබුණා. ඉදිරියේදී මුල් වතාවේදී ඉඩ සැලසිය නොහැකිවූ අයදුම්කරුවන්ට තවත් පියවරකින් අවස්ථාව සලසා දීමට අප බලාපොරොත්තු වෙනවා. එවැනි ව්‍යාපාරික අවස්ථා කුඩා ව්‍යවසායකයන්ට විවෘත කර දීමට කුඩා කර්මාන්ත සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව නිරතුරුවම කටයුතු කරනවා.

කාන්තාව අමතක කර කුඩා ව්‍යවසායක ප්‍රජාව පිළිබඳ කතා කළ නොහැකියි නේද?

ඔව්. හොඳම ව්‍යවසායිකාව ඇයයි. පවුල වෙනුවෙන් ඇය අනන්ත කැපකිරීම් කරනවා. දරා ගැනීම හා නිර්මාණශීලි බවිනුත් ඇය පිරිපුන්. හොඳ විනයකින් කාන්තාව හෙබි බවට විශේෂඥ දැනුමැති ව්‍යවසායකයන් නිතර අවධාරණය කරනවා. මෙරට ගම්මාන 14,000ම සැලකිල්ලට ගත්තාම, එය එසේමයි. නිවෙසේ සිටම දරුවන්ගේ හා පවුලේ කටයුතු ඉටු කරමින්ම ව්‍යවසායක ක්ෂේත්‍රයෙන් පෙරට ඒමට කාන්තාවන්ට පුළුවන්.

ව්‍යවසායකයන් වැඩිපුර බිහි කර ගැනීමට පාසලෙන්ම වැඩ ඇරඹිය හැකි බවටත් විද්වතුන් පෙන්වා දෙනවා?

දැනටමත් ඒ කටයුතු ආරම්භ කර තිබෙනවා. අධ්‍යාපන අමාත ්‍යංශය ඇතුළු විද්වතුන්ගේ අවධානය ඒ කෙරෙහි යොමු වීම සතුටට කාරණයක්. ඒ යටතේ ලබන වසර වන විට තවත් යහපත් ප්‍රවණතා මෙරට කනිෂ්ඨ හා ජ්‍යෙෂ්ඨ අංශවල පන්ති ඇසුරේ පාසලෙන් සිදු වේවි. පාසල් මට්ටමෙන් 'ව්‍යවසායකත්ව සංසද'ආදිය ඇති කිරීමට නියමිතයි. ඒ අනුව විෂය මාලා නවීකරණයටත් පියවර ගෙන තිබෙනවා. මෙරට අධ්‍යාපන ක්‍රමය නවීකරණය විය යුතු වගත් කලෙක සිට පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙනවා. රජය ඊට නිසි අවධානය යොමු කිරීම සාධනීය අංගයක්. චක්‍රලේඛ එන තුරු මඟ බලා නොසිට, ස්වේච්ඡාවෙන්ම කලක් තිස්සේ පාසලෙන් පිටවන සිසු - සිසුවියන්, ව්‍යවසායක - ව්‍යවසායිකාවන් කිරීමට අඩිතාලම දැමූ ගුරු භවතුන් පිළිබඳත් අප මේ අවස්ථාවේ සිහි කළ යුතුමයි. ඉදිරියටත් එවැනි උගත්, බුද්ධිමත්, කැපවී කටයුතු කරන ගුරුවරුන්ට දරුවන්ගේ ව්‍යවසායකත්ව දැනුම මතු කිරීමට කළ හැකි වැඩ කොටසත් ඉතා විශාලයි.

පාසලෙන් පිටවන තරුණයන් බොහෝ දෙනෙක් ත්‍රිරෝද රියට තාරුණ්‍ය මිඩංගු කරන බවටත් චෝදනා නැඟෙනවා නේද?

මම ඒක සාධනීය විදියටයි දකින්නේ. ත්‍රිරෝද රථ වෘත්තිය වඩාත් යහපත් මෙන්ම ඵලදායී වශයෙන් යොදා ගත හැකියි. එය එසේ වන්නේ ත්‍රිරෝද රථ රියැදුරු වෘත්තීය පුහුණුවෙන් හා ව්‍යවසායකත්ව දැනුමෙන් යුක්තවූ විටයි. එවිට ජල නළ කාර්මික, වඩු කාර්මික, විදුලි කාර්මික වගේම අපට එදිනෙදා පහසුවෙන් විශ්වාසවන්තව ගමන් බිමන් යා හැකි ත්‍රිරෝද රථ සොයුරන් හමු වේවි. ඔවුන්ටත් දැනට වඩා අමතර වශයෙන් හොඳ ආදායමක් උපයා ගැනීමටත් එයින් හැකියාව ලැබෙනවා. මේ අනුව දැනට ඇතැමුන් වපරැසින් බලන අන්දමේ සමාජ විරෝධී ක්‍රියාවලින් වැළකී, රටටත්, තමන්ටත් ඵලදායී තැනකට මෙරට තාරුණ්‍ය හා තුන් රෝද රිය හැරවීමට අපහසු නැහැ.

මේ වන විට ව්‍යවසායක ක්ෂේත්‍රයෙන්; මෙරට තරුණ ප්‍රජාවගෙන් යහපත් ආකල්ප දැකිය හැකියි. නව ව්‍යවසායකත්ව ප්‍රවණතා කෙරෙහි තාරුණ්‍ය මෙකල දැඩි අවධානයෙන් පසු වෙනවා. රටක් වශයෙන් අප මුහුණදී සිටින සැබෑ අරගලය තිබෙන්නේ එතැනයි. අප කුඩා ව්‍යාපාර සංවර්ධන ක්ෂේත්‍රය ඔස්සේ කලක් තිස්සේ ඒ සමඟ සටන් වදිමින් සිටිනවා. ඒ අතින් තරුණ ප්‍රජාවගේ තදබල අවශ්‍යතාවක් දැන් පෙනෙනවා. එය ඉතා හොඳ ප්‍රවණතාවක්. රටක් වශයෙන් හොඳ කොළ එළියක්.

ඉකුත්දා 'ව්‍යවසාය - 2022'ප්‍රදර්ශනය පැවැත්වූවා. ඒ පිළිබඳ කතා කළොත්?

මින් පෙර අවස්ථා අටකදී කුඩා ව්‍යාපාර සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව වශයෙන් අප කොළඹදී ව්‍යවසාය ප්‍රදර්ශනයේ කටයුතු සාර්ථකව සංවිධාන කර තිබෙනවා. රාජ්‍ය හා පුද්ගලික දෙඅංශයේම සහභාගිත්වය මේ සඳහා ලැබෙනවා. රජය සියලු පහසුකම් සලසමින් මේ ප්‍රදර්ශනයට ව්‍යවසායකයන් සහභාගි කර ගන්නෙ නොමිලයේමයි. කුඩා කර්මාන්ත ප්‍රජාවට දේශීය හා අන්තර්ජාතික වෙළෙඳපොළ අවස්ථා සැලසීම මෙහි තවත් අරමුණක්. රට පුරාම කුඩා කර්මාන්තවල නිරත ව්‍යවසායකයන්ට මේ අවස්ථාව විවෘතයි. ඍජු අලෙවිය එහි තවත් වැදගත් අවස්ථාවක්. BMICH වැනි කොළඹ ප්‍රමුඛතම ප්‍රදර්ශන හා සම්මේලන මධ්‍යස්ථානය නැඟී එන ව්‍යවසායකයන් වෙනුවෙන් විවෘත කිරීම පිළිබඳ ව්‍යවසායකයන්ගේ පැසසුම් අපට කවදත් හිමි වෙනවා.

එම ප්‍රදර්ශනයේ කැපී පෙනුණු අංග මොනවාද?

ඇඟලුම්, අත්කම්, දේශීය ආහාරපාන, විසිතුරු භාණ්ඩ, යන්ත්‍ර සූත්‍ර කෙරෙහි වැඩි නැඹුරුවක් දකින්න පුළුවන්. පොදුවේ ගත්කල, දේශීය නිෂ්පාදන කෙරෙහි ජනතාවගේ වැඩි ආකර්ෂණයක් දක්නට ලැබෙනවා. කොහොමටත් අප පෙර සූදානමක් සහිතවයි ව්‍යවසාය ප්‍රදර්ශනය පවත්වන්නේ. ගම් මට්ටමෙන් ඇරැඹී එය ජාතික මට්ටම කරා ගෙන එනවා. මින් පෙර වාරවලදිත් එය එසේමයි. රාජ්‍ය හා පුද්ගලික අංශ ඒකාබද්ධව නැඟී එන ව්‍යවසායකයන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් අත්වැල් බැඳ ගැනීමක් තමයි මේ ප්‍රදර්ශනය. ඒ ප්‍රජාවගේ මහා මංගල්‍යය විදියටත් මෙය හඳුන්වා දෙන්න පුළුවන්. අනෙක, ඒ ඒ ක්ෂේත්‍ර අතර දැඩි අන්තර් සබඳතාවකට මෙයින් මඟ පාදා තිබෙනවා. එමඟින් ව්‍යාපාර ක්ෂේත්‍රයේ නැඟී එන තරුණ ව්‍යවසායකයන්ට අපරිමිත පල නෙළා ගත හැකියි. එසේම, සෑම නිෂ්පාදනයකටම පාහේ වැදගත් වන රාජ්‍ය හා පුද්ගලික ආයතනික පහසුකම් සැලසීම සිදු වෙනවා. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය, රාජ්‍ය හා පුද්ගලික බැංකු, කාර්මික තාක්ෂණ ආයතනය, සුපිරි වෙළෙඳසල් ජාලය ආදියත් ඊට අයිතියි. 

මෙවැනි ප්‍රදර්ශනයකට මෙවර පැවැති වටපිටාව හිතකර වුණාද?

ව්‍යවසායකයා කියන්නේම අපරිමිත අභියෝගවලට මුහුණ දෙන්නෙක්. මෙවැනි ප්‍රදර්ශනයක් පැවැත්වීමම අභියෝගයක් වූ කාලෙකදී, අප ඊට සාර්ථකව මුහුණ දුන්නා. අනෙක, ඉකුත් දෙවසරේදීම ව්‍යවසාය ප්‍රදර්ශනය පැවැත්වුණේ නැත්තෙ කොවිඩ් වසංගතය ආදි නොවැළැක්විය හැකි බලපෑම් නිසයි. එය ව්‍යවසායකයන්ට අඩුපාඩුවක් වූ බව ඇත්තක්. මෙවර කවර අභියෝග පැමිණියත් ව්‍යවසාය ප්‍රදර්ශනය පැවැත්වීමට බලධාරින් තීන්දු කළේ ඒ අඩුලුහුඬුකම් මේ වසරට අදාළව අත් නොවීමටයි. දිවයින පුරා මිලියනයකට වඩා වැඩි කුඩා ව්‍යවසායක ප්‍රජාවක් වෙසෙන බවට සමීක්ෂණ වාර්තා පෙන්නුම් කරනවා. එසේම, එයින් ලක්ෂ තුනක් පමණ කුඩා ව්‍යවසාය සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවත් සමඟ නිතර අත්වැල් බැඳගෙන සිටිනවා.

ව්‍යවසාය ජාතික ප්‍රදර්ශනය වර්ෂයේ එක් වතාවකට පමණක් සීමා වූවක් නොවෙයි. ඉන් පෙර සහ පසුවත් බිම් මට්ටමෙන් ගමේ සතිපොළ පැවැත්වෙන්නේ නැති දිනකදී කුඩා කර්මාන්තකරුවන්ගේ නිෂ්පාදන වෙනුවෙන් ඒ ඉඩකඩ වෙන් කර දීමේ පටන් ව්‍යවසාය ජාතික ප්‍රදර්ශනය සංවිධානය කිරීම දක්වා එම ප්‍රජාව වෙනුවෙන් රජය ඇප කැපවී කටයුතු කරන වාර අනන්තයි. ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලවලට අනුයුක්තව කටයුතු කරන අපගේ නිලධාරීන් ඇපකැපවී කටයුතු කරනවා.

ඒ සියල්ලන්ට ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන කොළඹදී ප්‍රදර්ශනය කළ නොහැකියි. එහෙත් පළාත් හෝ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල මට්ටමෙන් ඔවුන් සක්‍රියයි. එමඟින් ව්‍යාපාරික අවස්ථා වැඩි දියුණු කෙරෙනවා; අනුනට අත නොපා ජීවත් වීමට ඉඩහසර සැලසෙනවා. අභියෝගවලට මුහුණ දීමේදී ව්‍යවසායකයකු වශයෙන් සවිමත් විය යුතු අන්දම පිළිබඳ එහිදී හොඳ මඟ පෙන්වීමක් ලැබෙනවා. ඉංග්‍රීසි භාෂාව, නවීන තාක්ෂණය ඔස්සේ නව වෙළෙඳපොළ සොයා ගැනීමට ඒ ඔස්සේ මඟ පෑදෙනවා.

බැංකු ණයක් ගැනීමේදී වැදගත් වන මාර්ගෝපදේශ, මේ මඟින් ව්‍යවසායකයන්ට ලැබෙනවා. විධිමත්ව ව්‍යාපාරය පවත්වා ගෙන යන අන්දමත් විස්තර කෙරෙනවා. දැනුමැත්තන්ගේ උපදේශනය ව්‍යාපාරයකට අත්‍යවශ්‍ය අංගයක්. එහිදී සහන ණය යෝජනා ක්‍රම තවත් වැදගත් අංගයක්. මේ අනුව ව්‍යාපාරයක් සාර්ථකව ආරම්භ කිරීමටත්, එය පවත්වා ගෙන යෑමටත් රාජ්‍ය ආයතනයක් වශයෙන් අප ව්‍යවසායකයන්ට දිරි දෙනවා. රට තුළ ඕනෑම තැනක වෙසෙන ව්‍යවසායකත්වයට මං සොයන කාටත් මේ මහඟු අවස්ථාව විවෘතයි. සෑම ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයකම නිලධාරින් දෙදෙනා බැගින් කුඩා ව්‍යවසායකයන්ගේ ගැටලු සොයා බලා, ඊට නිසි පිළියම් යෝජනා කිරීමටත්, ව්‍යවසායකයන් දිරි ගැන්වීමටත් රජයෙන් පත්කර තිබෙනවා. අප පවසන්නේ එම සම්පත්වලින් ජනතාව ප්‍රයෝජන ගත යුතු බවයි.

ඡායාරූප - සාලිය රූපසිංහ

අද වන විට මෙරට අත්‍යවශ්‍ය ආහාර මිල වේගයෙන් ඉහළ යමින් තිබේ. සාමාන්‍ය මිනිසාගේ රෑ කෑම වූ පාන් ගෙඩිය මාස හයක් ඇතුළත රුපියල් හැටපහේ සිට එකසිය හැත්තෑව දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ. එයට හේතු වූයේ මෙරට තුළ ඩොලරයේ අගය වේගයෙන් ඉහළ යෑම සහ අන්තර් ජාතික තත්ත්වයද බලපා තිබීමයි. එහෙත් මේ නිසා අඩු ආදායම් ලබන ස්ථර මෙන්ම වතුකරයේ ජනතාව විශාල ලෙස දුෂ්කරතාවට පත්ව සිටිති. පිටි පමණක් නොව සෙසු ආනයනය කරනු ලබන ආහාරවල මිල වැඩිවීමක් සිදුව තිබේ. එමෙන්ම සහල් මිලද පසුගිය අවුරුද්දට වඩා විශාල ලෙසකින් ඉහළ ගොස් තිබේ. එනිසා අතේ මුදල් ඇති ජනතාව මෙන්ම සාමාන්‍ය පීඩිත පන්තියේ ජනතාවද දුෂ්කරතාවට පත්ව සිටිති. අමෙරිකාව කළ පුරෝකථනයකට අනුව ලොව පුරා ආහාර හිඟයක් ඇති වීමට ලොකු ඉඩක් තිබේ. එම අනතුරුදායක රාජ්‍යයන් අතර මෙරට ද තිබේ. එහෙත් අපට මේ තත්ත්වය ජය ගැනීමටද පහසු ඉඩක් තිබේ. ලෝක තත්ත්වය සහ ඒ පිළිබඳ කුමන අනාවැකි කීවත් සොබාදහම සිටින්නේ අප සමඟය. අනෙක් පසින් අප රට මෑත කාලයේ පැමිණි ජය ගැනීමට නොහැකි යැයි කියූ බොහෝ අභියෝග ජයගත් රටකි. වරක් පැයක් ඇතුළත අපට මුහුදුකරය සම්පූර්ණයෙන්ම අහිමි විය. එයට හේතු වූයේ ඇති වූ සුනාමි තත්ත්වයයි. එහෙත් අවුරුදු දෙකක් තුළ මුහුදුබඩ පළාත් තිබුණාටත් වඩා හොඳින් ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට අපට හැකි විය. එයට එකම හේතුව වූයේ දේශපාලන භේදයකින්, ජාති භේදයකින් තොරව රටම එකම අරමුණක් වෙත එක් රොක් වීමය. එය අප රටක් ලෙස ලැබූ දිනුමකි. අද වුව ද අපට ඉදිරියේ ඇති අභියෝග ජය ගැනීමට පුළුවන. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ එකමුතුකම පමණි. ගජ මුතුවලට වඩා එකමුතුකම වටිනා බවට කියමන යථාර්ථයක් බවට පත් වන්නේ එවිටය.

අප රට පාරම්පරිකවම කෘෂිකර්මය මුල් කර ගත් රටකි. එමෙන්ම රට පුරා කොතැන ගත්තද සරුසාරය. අර්ධ ශුෂ්ක හම්බන්තොටට සහ මන්නාරමටද වාර්ෂිකව මිලිමීටර් සියය ඉක්මවන වැසි ලැබේ. දියුණු වාරි පද්ධතියක් තිබේ. එබැවින් වගා අභියෝගය ජය ගැනීම අමාරු නැත.

එනිසා අපට ආහාර හිඟයකට මුහුණ නොදී සිටීමටත් ඒ අභියෝගය ජය ගැනීමටත් පුළුවන්කම තිබේ.උත්සාහය සහ එකමුතුව නිසා අභියෝග ජය ගැනීමට හැකි බවට අපට පහසුවෙන්ම ගත හැකි රට තිබෙන්නේ මැද පෙරදිගය. ඒ රට ඊශ්‍රායලයයි. ඊශ්‍රායලය, අප රටට වඩා අඩකින් කුඩාය. ජනගහනය ද කෝටියට කිට්ටුය. එහි භූමි ප්‍රමාණයෙන් අඩක් කාන්තාරය .වෙනත් විදිහකට සඳහන් කළහොත් ඔවුන්ගේ සියලු වගා කටයුතු සදහා ඉතිරිව ඇත්තේ අපේ රටේ ප්‍රමාණයෙන් කාලකි. එනම් උතුරු පළාත තරම් වූ කොටසකි. ඔවුන් ඒ කොටස තුළ නගර ජනාවාස මෙන්ම ගොවිබිම්ද ඉදිකර තිබේ. මෙය අප වැනි ස්වභාවික සම්පත්, දේශගුණය ඇතුළු වගා කටයුතු සඳහා යහපත් ප්‍රවණතාවක් ඇති රටකට හොඳ ආදර්ශයකි. ලෝකයේ ඕනෑම දෙයක් උත්සාහයෙන් ජය ගත හැකි බව ඊශ්‍රායලය ලොවටම කියා දී තිබේ. අපටද රටක් ලෙස මේ එකමුතුකමේ ආදර්ශය උකහා ගැනීමට පුළුවන.

අප රට තුළ වගා කළ හැකි ඉඩම් ඕනෑ තරම් තිබේ. එයින් දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුව සතු ඉඩම් ප්‍රමාණය ප්‍රමාණාත්මකව ඉහළය. ඒවා නිකම්ම නිකම් වනගත ඉඩම්ය. එහෙත් මේ ඉඩම්වලින් විශාල ප්‍රයෝජනයක් ලබා ගැනීමට හැකියාව තිබේ. එනිසා මේ ගැන විශේෂයෙන් අවධානය යොමු කර කටයුතු කළ හැකිය. මෙවැනි රජය සතු මුඩු ඉඩම් වගා කටයුතුවලට පහසුවෙන් යොදාගත හැකිය. ඒ සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම් සලසා දිය හැකිය. එමෙන්ම පුරන් කුඹුරු වී වගාව හෝ වෙනත් විකල්ප වගා සඳහා යොදා ගැනීමට පුළුවන. සිදු විය යුත්තේ කුමන හෝ වැඩපිළිවෙළක් මඟින් පුරුන් අස්වැද්දීමය. එමෙන්ම ඉදිරියේදී ඇති විය හැකි ආහාර අර්බුදයට මුහුණ දීමට පොහොර ගැටලුවටද යම් විසඳුමක් සහ ප්‍රතිපත්තිමය ලිහිල්භාවයක් ඇති කළ යුතුය.එසේ කිරීම මඟින් ගොවිතැනින් විතැන් වූ ගොවියා නැවත වගා බිමට කැඳවීමට පුළුවන. එය දුෂ්කර ඉලක්කයක් නොවන්නේ 2015 වන විට මෙරට සහල් අතිරික්තයක් ඇති වන තරමට වී වගාව සරුසාරව තිබූ බැවිනි. අප සැම එක්ව උත්සාහ කළහොත් ඒ ඉලක්කය ජය ගැනීම අපහසු දෙයක් නොවේ. අවශ්‍ය වන්නේ උත්සාහය, කැපවීම සහ මඟ පෙන්වීම පමණි. මෙහිදී ප්‍රාදේශීය සභා සහ ප්‍රාදේශීය දේශපාලන යන්ත්‍රණයටද පක්ෂ භේදයකින් තොරව මෙහි වගකීම දිය යුතු අතර, ප්‍රාදේශීය මට්ටමේ රාජ්‍ය නිලධාරීන් ද එයට එක් කර ගත යුතුය.

මෙතෙක් අප සංවාදයට ගනු ලැබුවේ ජාතික සහ ප්‍රාදේශීය මට්ටමින් ආහාර හිඟය සහ භාණ්ඩ මිල ඉහළ යෑම පාලනයට ගත හැකි ඉක්මන් සහ කෙටි මාර්ගය. එමෙන්ම ජනතාවට ඉතාමත් පහසුවෙන් මේ සඳහා යොමු විය හැකි මාර්ග ද තිබේ. අපේ ජනගහනයෙන් ෆ්ලැට් හෙවත් මහල් නිවාසවල සිටින්නේ කුඩා ප්‍රතිශතයකි.සෙසු බොහෝ අයට අවම ලෙස පර්චස් දහයක ඉඩකඩක් හෝ තිබේ. එනිසා ඔවුනට පහසුවෙන් ගෙවතු වගා සඳහා යොමු විය හැකිය. ගෙවත්තක පහසුවෙන්ම වගා කළ හැකි දේ වන්නේ වම්බටු, බණ්ඩක්කා, මෑ, දඹල වැනි වගා සහ පලා වර්ගය. මෙහිදී මේ ආකාරයේ වගාවලට ලොකු සත්කාර ඕනෑ නොවේ. කඩෙන් ගන්නා එළවළු පොහොර පැකැට්ටුවක් හෝ ගොම හෝ කාබනික පොහොර ප්‍රමාණවත්ය. මෙය ජාතික වැඩපිළිවෙළක් ලෙස පහසුවෙන් කළ හැකිය. ගෙවතු වගාව විලාසිතාවක් බවට පත්කර ගැනීමට හැකි නම් එය වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් දෙයක් බවට පත්කර ගැනීමට පුළුවන. කලකට පෙර අපට මේ විලාසිතාව තිබුණි. එහෙත් ගෙවතු වගා විලාසිතාව නැවත ආරම්භ කිරීමට පුළුවන්නම් අපට ලොකුම ප්‍රශ්නයක් විසදා ගැනීමට පුළුවන .ඒ සඳහා බීජ හෝ පැළ සපයා දීම රජයට කළ හැකිය. කලක් එවන් වැඩපිළිවෙළක් තිබුණි. එය සාර්ථක එකක් බවට පත් විය. එදවස ජනතාව, විනෝදය පිණිස ගෙවතු වගාවට යොමු විය. අපේ රටේ එවැනි දේ සඳහා හොඳ පසුබිමක් තිබේ. තිබිය යුත්තේ උනන්දුව පමණි. මල් වගාව වෙනුවට එළවළු සහ පලා වගාවක් කළ හැකිය. ජනමාධ්‍ය වෙතද මෙහිදී වගකීමක් තිබේ. වගා රැල්ලක් ඇති කිරීමට නම් ජනමාධ්‍ය සහාය හා මෙහෙයවීමද තිබිය යුතුය. එයට රට වෙනුවෙන් සියල්ලන් එකට එක් විය යුතුය. එය එසේ වුවහොත් අනාගත අභියෝග රැසක් අපට ජය ගැනීමට පුළුවන්කම තිබේ.

අප ජාතියක් ලෙස එක් පොදු අඩුපාඩුවක් තිබේ. එනම් අපෙන් ඉටු විය යුතු වගකීම් පසෙක තබා අනෙක් අයගෙන් ඉටුවිය යුතු යුතුකම් සහ වගකීම් ගැන පමණක් කල්පනා කිරීමය. ආණ්ඩුව කරන තෙක්, නගර සභාවෙන් කරන තෙක් බලා සිටීම ඒ අයහපත් පුරුදුය. එහෙත් තව මාස කිහිපයකින් ඇති විය හැකි මහා අභියෝගයකට වෙන් වෙන්ව මුහුණ දීම හෝ අනාගත ගැටලුව නොතකා සිටීම යහපත් ප්‍රවණතාවක් නොවේ. සිදු විය යුත්තේ ඒ අභියෝගය ජය ගැනීමට අද සිටම එක්වීමය. එය තුවක්කුවෙන් පිස්තෝලයෙන් හෝ ජය ගත හැකි සංග්‍රාමයක් නොවේ. උදැල්ලෙන් කැත්තෙන් කළ යුතු වගා සංග්‍රාමයකි. අමුඩය, සරම අඳින සාම්ප්‍රදායික ගොවියාට මෙය බාර දී අපට අහක බලාගෙන සිටිය නොහැකිය. කලිසම, ෂර්ට් එක අඳින කන්තෝරුවේ රස්සාව කරන නාගරිකයාද මේ සඳහා එක් විය යුතුය. එය එසේ වුවහොත් අපට පහසුවෙන්ම ආහාර අර්බුදය පමණක් නොව සෙසු ගැටලුද විසඳා ගැනීමට පුළුවන. ඒ සඳහා අප අනුගමනය කළ යුත්තේ ඊශ්‍රායලය ගමන් කරන නව කෘෂිකර්ම මාවතයි. එමඟින් අපට අභියෝගය ජය ගැනීමට හැකිය.

‘‘හුණුවටයේ ගෲෂා අනුන්ගේ දරුවෙක් වඩාගෙන වැල් පාලම තරණය කළා. මේක ඊටත් වඩා භයානක අභියෝගයක්."

ඒ, අග්‍රාමාත්‍යවරයා පසුගියදා ජාතිය අමතමින් කළ කතාවේ වඩාත් දැනුණු වචන කිහිපයකි. එය මසුරන් දැමිය යුතු කතාවක් වගේම ඉතා ගැඹුරු කතාවකි. එදා ගෘෘෂාට තිබුණු අභියෝගයට වඩා භයානක අභියෝගයකට අද මුහුණ දීමට සිදුව තිබේ. මේ වැල් පාලමේ යන විට හෙළ ගැඹුරුය. පතුල පෙනෙන්නේ ද නැත. පාලම සකසා තිබෙන්නේ තුනී වීදුරුවලිනි. යෑමට සිදුව තිබෙන්නේ අත්වැලක් ද නැති පාලමක් මතය. ඒ ගමනට ⁣දමා තිබෙන්නේ ගැලවිය නොහැකි සපත්තු කුට්ටමකි. සපත්තු දෙකේ වඩාත් අසීරුකම දැනෙන්නේ අඩියට ගසා ඇති තියුණු යකඩ ඇණ නිසාය. ගෲෂා වැල් පාලමෙන් එගොඩ වුණා සේ දරුවා ආරක්ෂිතව එගොඩට ගෙන යෑමේ වගකීම තමාට පැවරී ඇතැයි අග්‍රාමාත්‍යවරයා එහිදී පෙන්වා දුන්නේය.

එය ඇත්තෙන්ම අසීරු අභියෝගයකි. ඒ අභියෝගයේ බරපතළකම අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ කතාවේ වචනයක් නෑර කියවිණි. කතාවේ වචනයෙන් වචනයට ඇහුම්කන් දුන්නොත් රටේ පුරවැසියාට මහා භයානක බවක් දැනේ. කෙතරම් භයානක වුවද ඒ කිව්වේ ඇත්තෙන්ම තිත්ත ඇත්තය. කොතරම් අමිහිරි වුවද ඇතැම් රෝග සුව වීමට අපට තිත්ත බෙහෙත් බීමටම සිදු වනු ඇත. අද අපට තිත්ත බෙහෙත් බොනවාටත් වඩා භයානක අභියෝගයනට මුහුණ දීමට සිදුව තිබේ. පසුගිය වකවානුව තුළ ක්‍රමයෙන් රට තුළ පැන නැඟුණු ආර්ථික අර්බුදය මේ වන විට ඔඩු දුවා තිබේ. බරපතළ ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ මේ මුහුණ දෙමින් සිටින්නේ රටෙහි දුෂ්කරම කාලපරිච්ඡේදයටය.

අගමැතිවරයා පෙන්වා දෙන ආකාරයට ඉදිරි මාස කිහිපය අපේ ජීවිතවල දුෂ්කරම වකවානුව වන්නට පිළිවන. ඉදිරියේදී පැය 15ක් පමණ විදුලිය කැපීමට ඉඩ තිබේ. රටෙහි විශාල පෙට්‍රල් හිඟයක්, නිමක් නැති ඉන්ධන පෝලිම්, අත්‍යවශ්‍ය ඖෂධ 14ක් හිඟව තිබෙන පසුබිමක හෘදය රෝග බෙහෙත නැත්තටම නැති මට්ටමේය. පෝලිම් පාලනය කිරීමට ඩොලර් මිලියන 75ක් කඩිනමින් අවශ්‍යය. රාජ්‍ය - පෞද්ගලික එකදු බැංකුවක හෝ ඩොලර් නැත. නිදහසින් පසු රටේ ආර්ථිකය පිළිබඳ මෑතකාලීනව කියැවුණු බරපතළම කතාව මෙයයි. එය දිග නැති කෙටි කතාවකි. එහෙත් එහි අන්තර්ගතය රට මුහුණ දෙන සමස්ත අභියෝගයම පෙන්නුම් කෙරේ. රට වැටී ඇති තත්ත්වය පිළිබඳව භයානක ඇත්ත කතාව එයයි. කතාවේ ඇහුණු හැම වචනයකින්ම ඇඟ හිරිවැටිණි.

මේ කතාවේ ඇත්ත තත්ත්වය පහුගිය දින දෙක තුනේ හොඳින්ම පෙනිණි. බොහෝ ඉන්ධන හල් වසා තිබිණි. පෙට්‍රල් බලාපොරොත්තුවෙන් සෑම තැනකම දිගු පෝලිම්ය. අද වන විට ජනතාවට නිමක් නැති අසීරුතාය. ඒ අසීරුතා කොතරම් පෙන්වා දුන්නද ජනතාව එය විඳීමට කැමති නැත. එය ජනතාවගේ පැත්තෙන් සාධාරණය. ජනතාව පාරට බැස මහපාරේ අරගල කරන්නේ ඒ නිසාය. එහෙත් මොන අරගල කළත් මේ තිත්ත ඇත්තට මුහුණ දීමට සිදුව තිබේ. රට තුළ දිගින් දිගටම ගොඩනැඟුණු ආර්ථික අර්බුදය හරහා දැවැන්ත දේශපාලන අර්බුදයක් නිර්මාණය විය. දේශපාලන අර්බුදය හරහා විටින් විට ඇමැති මණ්ඩලය මාරු විය. අගමැතිවරුන් වෙනස් වන විට ආණ්ඩු මාරු විය. මෙය බිමට වැටී සමතලා වී ඇති ආර්ථිකයකට තව තවත් එල්ල වන පොලු පහරවල්ය. රටෙහි දිනෙන් දින උග්‍ර වන දේශපාලන අස්ථාවරත්වය ආර්ථික අර්බුදය තව තවත් අගාධයට තල්ලු කිරීමකි. ජාත්‍යන්තරය මේ තුළ ඇහැක් හැර නොබලන තත්ත්වයකි. අද අපට ඉතිරිව ඇත්තේ දේශපාලනය ගැන කතා කිරීමක් නොවේ. ඒ වචනය පවා කුණු කූඩයට දැමිය යුතු කාලයකි. දේශපාලනය කිරීමට පෙර අපට රටක් තිබිය යුතුය. රටේ මිනිසුන් එකා දෙන්නා කන්න බොන්න නැතුව තැන් තැන්වල මැරී වැටෙන පසුබිමක දේශපාලනඥයන්ට කනත්තේ දේශපාලනය කිරීම හැර විකල්පයක් ඉතිරි නොවේ.

අද අපට රටක් වශයෙන් මුහුණ දෙන්නට සිදුව තිබෙන්නේ දුෂ්කරම පරිච්ඡේදයකටය. කොතරම් අමිහිරි වුවද අප එයට මුහුණ දිය යුතුමය. ත්‍රස්තවාදය ඉදිරියේ අපි දැවැන්ත කැප කිරීම් කළෙමු. එදා ජාතියක් ලෙස කළ කැප කිරීම් තුළ ජයග්‍රාහී ප්‍රතිඵල අපව විජයග්‍රණය කරා ගෙන ගියේය. මේ අසීරුම පරිච්ඡේදය ජය ගැනීමට නම් එදාට වඩා කැපකිරීම් කිරීමට අද සිදුව තිබේ. මුහුණ දෙන අභියෝග හමුවේ අද අපට පශ්චාත් පරීක්ෂණ තබමින් සිටිය හැකි වෙලාවක් නොවේ. මේ මොහොත රටට අවශ්‍ය විසඳුම් නැති නම් පිළියම්ය. අර්බුදවලට පශ්චාත් පරීක්ෂණ පවත්වන්න කාලයක් පැමිණෙනු ඇත. එදාට ඒවා පවත්වන්නට කාලය ඉතිරි කර මේ අභියෝගයට අද විසඳුම් සෙවිය යුතුය.

මේ මොහොතේ සමහර දේශපාලන කණ්ඩායම් ආණ්ඩුවට සහාය දීම, නොදීම ගැන කතා කරයි. ඇමතිකම් භාර ගැනීම, නොගැනීම ගැන කතා කරයි. සමහරු එක එක ලිපි ලියති. ජනතාවට අවශ්‍ය මේ කිසිවක් නොවේ. අවශ්‍ය වන්නේ අර්බුදයට විසඳුම්ය. ඩලස් අලහප්පෙරුම හිටපු ජනමාධ්‍ය ඇමැතිවරයා පසුගියදා මේ ගැන අපූරු කතාවක් කීවේය. එයින් කියැවුණේ දියවන්නාව ඇතුළේ සිටින අය ගැනය. පිටත සිටින අයට ඒ අය පෙනෙන විදිහ ඔහු හරි අපූරුවට පෙන්වා දුන්නේය. එය අපූරු වගේම මහා ගැඹුරු කතාවකි. "වේගයෙන් ප්‍රපාතයට යන වාහනයක නැඟ ඉන්න දියවන්නාවේ ඈයෝ තමන්ගේ අය ප්‍රපාතයට යන දිහා බල බල කිසිවකු වාහනයේ තිරිංග තද කිරීමට උත්සහ නොකර සුක්කානම කරකැවීමට උත්සාහ දරනවා."යැයි ඔහු කීවේය. දියවන්නාව ඇතුළේ ඉන්නා මහජන නියෝජිතයන් ජනතාවට පෙනෙන ඇත්තම විදිහත් මෙයමය. ඒ ගැන කතා දෙකක් නැත. ඒ වගේම අර්බුදයට එරෙහිව අරගල කරන්නෝද, අරගලයට එරෙහිව අරගල කරන්නෝද කවුරු කවුරුත් එක්ව කළ යුත්තේ අභියෝගයට අභියෝග කරමින් අර්බුදයට පිළියම් සෙවීමය. එහෙම නැතිව ඒ අයත් ප්‍රපාතයට යන වාහනයේ තිරිංග තද කිරීමට උත්සාහ නොකර සුක්කානම අතට ගන්නට දැඟලුවොත් රටම ප්‍රපාතයට ඇද වැටීමට වැඩි කලක් ගත නොවනු ඇත. එහෙම නැතිව හරි විදිහට කවුරු කවුරුත් එකතු වුණොත් වැඩි කල් ⁣නොයා මේ අර්බුදය ජය ගැනීම අසීරු නොවේ. එදාට ගෲෂා ජය ගත් අසීරු අභියෝගයට එහා ගිය අභියෝගයක් ජය ගැනීමට හැකි වනු ඇත.

 රට තිබෙන්නේ ව්‍යාකූල තැනකය. පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 ක බහුතර බලයක් තිබුණු ආණ්ඩුව බිඳ වැටී ඇත. රට පාලනය කෙරෙන්නේ සුළුතර ආණ්ඩුවක් මඟිනි. එම ආණ්ඩුවේ අගමැති ධුරය දරන රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා නියෝජනය කරන එජාපයට ඇත්තේ ඔහුගේ අසුන පමණකි. බහුතර බලයක් තිබුණු ආණ්ඩුවකට කළ නොහැකි වූ දේ සුළුතර ආණ්ඩුවකට කළ හැකිද යන කුකුස මහජනයා ඉදිරියේ තිබේ. එහෙත් මෙම තීරණාත්මක අවස්ථාවේ පක්ෂ අතර සම්මුතියක් ගොඩනැඟිය හැකි නම් සුළුතර ආණ්ඩුවකට වුවද අභියෝග ජය ගත හැකි බව ලෝක ඉතිහාසයෙන් ඉගෙන ගත හැකිය.

1940 මැයි මස 10දා නෙවිල් ෂොම්බර්ලේන් ඉල්ලා අස් වීමෙන් පසු බ්‍රිතාන්‍ය‍යේ අගමැති තනතුරට වින්ස්ටන් චර්චිල් පත් විය. ඔහු නියෝජනය කළ කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයට ඒ වන විට බ්‍රිතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ධුර 3ක් පමණක් හිමිව තිබිණි. රට බැරෑරුම් අවස්ථාවකට මුහුණ දෙමින් දෙවැනි ලෝක යුද්ධයේ පාර්ශ්වකරුවකුව සිටියේය. එම තීරණාත්මක අවස්ථාවේ ජෝර්ජ් රජුගේ ආරාධනය අනුව චර්චිල් ආණ්ඩුව පිහිටු වීය.

සියලු පාර්ශ්ව ඒකරාශි කරගත් චර්චිල්ගේ සුළුතර ආණ්ඩුව II වැනි ලෝක යුද්ධය ජයග්‍රහණය දක්වා මෙහෙයවීමට සමත් විය. මෙහිදී චර්චිල් අනුගමනය කළ වැඩපිළිවෙළ වූයේ පාර්ලිමේන්තුව අඛණ්ඩව රැස්කිරීම හා යුද්ධයේ වර්තමාන තත්ත්වය පිළිබඳ සෙසු මන්ත්‍රීන් දැනුම්වත් කිරීමය. චර්චිල්ට ආසන 3ක් තබාගෙන යුද්ධයට මුහුණ දිය හැකි වූයේ රට ඒ වන විට තීරණාත්මක අවස්ථාවකට මුහුණපා තිබූ නිසාය. සෙසු මන්ත්‍රීන්ද තත්ත්වයේ බැරෑරුම් බව තේරුම් ගෙන දේශපාලන වාසි ගැනීමකින් තොරව ඔහුට සහාය දැක්වීම නිසා යුද්ධ ජයග්‍රහණය කර ලෝක සාමයකට අවස්ථාවක් උදා විය.

දේශපාලන අධිෂ්ඨානය

ශ්‍රී ලංකාව මේ මොහොතේ මුහුණ දී සිටින්නේ ද අභියෝගාත්මක අවස්ථාවකටය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලන ක්‍රමය ශක්තිමත් කිරීමට බහු පක්ෂ දේශපාලන ක්‍රමයක් පැවතීම වැදගත්ය. එහෙත් මේ මොහොතේ රට පත්ව තිබෙන අසීරු තත්ත්වය තේරුම් ගෙන ආර්ථිකය නැංවීමේ අරමුණ සඳහා පමණක් හෝ සියලු දේශපාලන පක්ෂ එක් මතයකට පැමිණ කටයුතු කිරීම වැදගත්ය.

පාර්ලිමේන්තුව රටේ දේශපාලන අධිෂ්ඨානය නියෝජනය කරන කැඩපතයි. එය නියෝජනය කරන්නේ ජනතා පරමාධිපත්‍යයයි. ඒ නිසා රට මුහුණ දී සිටින මෙම ගැටලුකාරී අවස්ථාවෙන් ගොඩ ඒමට සහාය වීමට සියලු මන්ත්‍රීන්ට වගකීමක් තිබේ.

පවතින තත්ත්වය යටතේ පත්ව ඇති ආණ්ඩුව අන්තර්වාර පාලනයක් වීම නිසා ඒ තුළ කැබිනට් මණ්ඩලය නියෝජනය කරන්නේ සීමිත පිරිසකි. අන්තර්වාර ආණ්ඩුවේ කොටස්කරුවන් වන ලෙස ජනපතිවරයා ද නව අගමැතිවරයා ද විපක්ෂයට විවෘත ආරාධනා කර ඇත. තමන් ආණ්ඩුවේ කටයුතුවලට බාධා නොකරන නමුත් ආණ්ඩුවේ කොටස්කරුවන් නොවන බව එම පක්ෂ දන්වා ඇත.

මෙහිදී අනෙකුත් දේශපාලන පක්ෂවල අදහස් දැන ගැනීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු කාරක සභා ක්‍රමය ශක්තිමත් කිරීමට අදහස් කරන බව අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ ප්‍රකාශ කර තිබේ. පාර්ලිමේන්තුවේ කාර්ය රැසක් ඉටු වන්නේ කාරක සභා මඟින් නිසා අගමැතිවරයා එවැනි ක්‍රමවේදයකට යොමු වීම ප්‍රඥාගෝචරය.

එම කාරක සභාවන්හි සභාපති ධුර විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීන්ට පැවරිය හැකි නම් වඩාත් සක්‍රිය ලෙස ඒවා ක්‍රියාත්මක කළ හැකිය. බොහෝ රටවල කාරක සභාවල සභාපති ධුර විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීන්ට දීමේ සම්ප්‍රදායක් ඇත. කාරක සභා මඟින් ආණ්ඩුවේ කටයුතු විවේචනාත්මකව අධ්‍යයනය කෙරෙන නිසා සභාපති ධුරය විපක්ෂයට දීම තර්කානුකූලය. අපේ රටේ බොහෝ විට උපදේශක සභාවල සභාපති ධුරය දරන්නේ අදාළ අමාත්‍යාංශයේ ඇමැතිවරයාය. එබඳු තත්ත්වයක් එහි කටයුතු කාර්යක්ෂම වීමට දායක නොවේ. නමුත් අපේ රටේ උපදේශක සභාවල පරිචය එබඳුය. එමෙන්ම සම්ප්‍රදාය අනුව කාරක සභාවල බහුතර නියෝජනය ද ආණ්ඩු පක්ෂයට ලැබේ. ඒ නිසා එවැනි තත්ත්වය තුළ විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරයකුට සභාපති ධුරය පිරිනැමීම වඩාත් යෝග්‍යය.

ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය වැනි ආසියාතික රටවල මෙන්ම අපට වඩා වෙනස් ආණ්ඩු ක්‍රමයක් යටතේ වුවත් අමෙරිකාවේ කාරක සභාවල ප්‍රධාන තනතුර සම්ප්‍රදායක් ලෙස විපක්ෂයට පිරිනමයි.

මහජනතාවට අදාළ කරුණුවලට අවධානය යොමු කරන ප්‍රධාන මණ්ඩපය ප්‍රධාන සභා ගර්භය වුවත් රජයේ සැලසුම් හා ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ විස්තරාත්මකව හා විශේෂිතව මන්ත්‍රීන්ගේ අවධානය යොමු කෙරෙන්නේ කාරක සභාවලදීය. තමන් කිරීමට භාරගෙන ඇති වැඩ කටයුතු ගැන කාරක සභා ප්‍රධාන සභාවට වාර්තා කළ යුතුය. මේ අනුව බැලූ විට කාරක සභා පාර්ලිමේන්තුව තුළ පවතින තවත් පුංචි පාර්ලිමේන්තුවක් ලෙස සැලකිය හැකිය.

පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩ කොටස්වලින් බොහොමයක් ඉටු කෙරෙන්නේ කාරක සභා මඟිනි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ කාරක සභා සඳහා විධිවිධාන සලසා නැත. ඒවා ස්ථාපනය කර ඇත්තේ ස්ථාවර නියෝග මඟිනි. පාර්ලිමේන්තුවට තේරීපත් වූ සෑම පක්ෂයකටම කාරක සභාවල නියෝජනයක් ලැබේ. ඒ නිසා කැබිනට්ටුව තුළ සෑම පක්ෂයක්ම නියෝජනය නොකළ ද කාරක සභා මඟින් සෑම පක්ෂයකම අදහස් පාලනයට සම්බන්ධ කරගත හැකිය. ඒ නිසා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයක් අර්ථවත් වීම සඳහාත් ශක්තිමත් පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමයක් සඳහාත් කාරක සභාවල දායකත්වය වැඩි කිරීමත් වැදගත්ය.

වාචික හා ලිඛිත ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සැපයීම, යෝජනා හා නීති සම්මත කිරීම වැනි දේවල් ප්‍රධාන සභාවෙන් ඉටු වන අතර රාජ්‍ය පාලනය අධීක්ෂණය වන්නේ කාරක සභා මඟිනි. ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව තුළ කාරක සභා බොහොමයක් ක්‍රියාත්මක වේ. ස්ථාවර කාරක සභාව, මහජන පෙත්සම් කාරක සභාව, උසස් නිලතල සඳහා වූ කාරක සභාව, රාජ්‍ය ගිණුම් (කෝපා), රාජ්‍ය ව්‍යවසාය (කෝප්) මේ අතරින් කිහිපයකි. පාර්ලිමේන්තු කාරක සභා අතුරින් ජනයාගේ අවධානය වැඩි වශයෙන් යොමුව ඇති කාරක සභා වන්නේ කෝප් හා කෝපා කමිටු දෙකය. මෙයට අමතරව සෑම අමාත්‍යාංශයක් වෙනුවෙන්ම උපදේශක කාරක සභාව බැගින් වේ. එමඟින් එක් එක් අමාත්‍යාංශයේ වැඩ අධීක්ෂණය කෙරේ.

උපදේශක කාරක සභාවේ කාර්ය වන්නේ අමාත්‍යාංශයේ ක්‍රියාකාරකම් සමාලෝචනය කිරීමයි. පක්ෂවල සංයුතිය උපදේශක කාරක සභාවල පිළිබිඹු විය යුතු බව ස්ථාවර නියෝගවල විශේෂයෙන් සඳහන් වේ. එහි සභාපතිවරයා වන්නේ අදාළ ඇමැතිවරයායි. කාරක සභාවලට අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ආයතනවල නිලධාරින් කැඳවීමට බලය තිබේ. ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රශ්න කිරීමට එමඟින් මන්ත්‍රීන්ට හැකියාව ලැබේ.

රාජ්‍ය වියදම් පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තුවේ කාර්යභාරය ඉටු කරන්නේ රාජ්‍ය ගිණුම් (කෝපා) කාරක සභාවයි. එය වෙනත් කාරක සභා අතර ප්‍රමුඛ ස්ථානයක් දරයි. පොදු වියදම් සඳහා පාර්ලිමේන්තුව විසින් දෙන මුදල් විගණකාධිපතිවරයාගේ වාර්තාව සමඟ සලකා බැලීම රාජ්‍ය ගිණුම් කාරක සභාවේ කාර්යභාරය වේ.

කෝප් හා කෝපා

ලාභ ඉපැයීමේ අරමුණින් ස්ථාපිත කර ඇති රාජ්‍ය සංස්ථා, අර්ධ රාජ්‍ය සමාගම් වැනි ආයතනවල කටයුතු විමර්ශනය කෙරෙන්නේ රාජ්‍ය ව්‍යවසාය කාරක සභාව (කෝප්) මඟිනි. එවැනි ව්‍යවස්ථාපිත මණ්ඩලවලට යෙදවෙන මුදල් ඒකාබද්ධ අරමුදලින් විසර්ජනය කෙරෙන බැවින්, ඒවායේ කටයුතු පාර්ලිමේන්තුව මඟින් පාලනය කෙරේ.

පසුගිය වසරේ රජයේ වියදම් විගණනය කිරීම රාජ්‍ය ගිණුම් කාරක සභාවල කාර්යයි. ඒ සඳහා පාදක කරගන්නේ විගණකාධිපතිවරයාගේ වාර්තාවයි. එම වාර්තාව ඇසුරෙන් රාජ්‍ය මුදල් වැය කිරීමේදී කිසියම් වංචාවක්, දූෂණයක්, අඩුපාඩුවක් සිදුවී ඇත්නම් එය විමසා බැලීම මෙහිදී සිදු වේ.

අනෙක් වැදගත් කමිටුව වන රාජ්‍ය ව්‍යවසාය කාරක සභාව (කෝප්) මඟින් රාජ්‍ය, සංස්ථා, සමාගම්, අර්ධ රාජ්‍ය ආයතන 150 ක පමණ ගනුදෙනු විමසා බැලේ. කෝපා කමිටුව මඟින් අධීක්ෂණය කෙරෙන රජයේ දෙපාර්තමේන්තුවල කටයුතු මුදල් රෙගුලාසි අනුව පරිපාලන කෙරේ.

මුදල් කාරක සභාව

මෑතකදී අලුතින් වැදගත් කාරක සභාවක් ඇති කරන ලදි. එය රජ්‍ය මුදල් කාරක සභාවයි. කෝප් හා කෝපා කමිටු මඟින් සෝදිසි කිරීම් කෙරෙන්නේ වියදම් කිරීමෙන් පසුවය. රාජ්‍ය මුදල් කාරක සභාව මඟින් දෙපාර්තමේන්තු හා සංස්ථා අදාළ වියදම කිරීමට පෙර එම ගනුදෙනුව ගැන අධීක්ෂණය කෙරෙයි. මෙම කාරක සභාවේ කටයුතු පෙරදී ඉටු වූයේ අය වැය අවස්ථාවේ මහ සභාව මඟිනි.

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව මහජන මුදල් පරිපාලනය කිරීමේ බලය ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තුව සතුවය. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතියකින් තොරව බදු පැනවීම කළ නොහැකිය. එමෙන්ම රජයේ වියදම් සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය අවශ්‍යය. සෑම වසරක් ආරම්භ වීමට පෙර අයවැයක් ඉදිරිපත් කිරීම මඟින් බලාපොරොත්තු වන්නේ එයයි.

අය වැය විසර්ජන පනත ඔක්තෝබර් මසදී රජයේ ගැසට් පත්‍රය මඟින් පළ කෙරෙන අතර, නොවැම්බර් මසදි අය වැය ඉදිරිපත් කෙරේ. එම මාසයක කාලය තුළ අය වැය විවාදයට සූදානම් වීමට මන්ත්‍රීන්ට අවස්ථාව ලැබේ.

ආණ්ඩුව ඉදිරි වර්ෂයේදී මුදල් වියදම් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන ආකාරය එම අය වැය විසර්ජන පනතේ සවිස්තරාත්මකම දැක්විය යුතුය. නිදහස ලැබූදා සිට විසර්ජන පනත විවාදයට ගනු ලැබුවේ ප්‍රධාන සභාව ඉදිරියේය. එහෙත් මුදල් කාරක සභාව ඇති කිරීමෙන් පසු අය වැය විවාදයට පෙර ඉදිරි වසරේදී වියදම් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන වැය ශීර්ෂ ගැන නිලධාරින් කැඳවා විමසීම් කිරීම කෙරේ. එය රජයේ මුදල් පාලනය පැත්තෙන් ගත් ඉදිරි පියවරකි.

ඉදිරි වසර සඳහා අයවැයක් ඉදිරිපත් කර එයට අනුමැතිය ගත් පසු වසර මැදදී නව අයවැයක් ඉදිරිපත් කරන ක්‍රමවේදයක් පාර්ලිමේන්තු සම්ප්‍රදාය තුළ නැත. එහෙත් මෙම වසරේ ඉදිරි කාලච්ඡේදය සඳහා නව අයවැයක් ඉදිරිපත් කිරීමට අදහස් කරන බව හිටපු මුදල් ඇමැති අලි සබ්රි මහතාත් නව අගමැතිවරයාත් ප්‍රකාශ කර ඇත.

එලෙස නව අයවැයක් ඉදිරිපත් වුව හොත් එවැනි සිදුවීමක් සිදු වන්නේ ලංකා ඉතිහාසයේ පළමුවරටය. මෙලෙස නව අයවැයක් ඉදිරිපත් කිරීමට සිදු වීමෙන් ගම්‍ය වන්නේ මේ වසර සඳහා ඉදිරිපත් කළ අයවැයේ සංඛ්‍යා ලේඛන යාථාර්ථවාදී නොවන බවයි.

සභාවේ එකඟතාව මත නව අයවැයක් ඉදිරිපත් කිරීමට හැකියාවක් තිබේ. පසුගිය කාලය තුළ විශාල වශයෙන් බදු වර්ග අඩු කිරීම නිසා රජයේ ආදායම විශාල වශයෙන් අඩු විය. ඒ නිසා රජයේ ආදායම ඉහළ නංවාගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් ඇත. නව අයවැයක් ඉදිරිපත් වන්නේ ඒ වෙනුවෙනි.

වත්කම් ප්‍රකාශ

පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් කථානායකවරයාට ද ඇමැතිවරු ජනාධිපතිවරයාට ද සිය වත්කම් හා බැරකම් ප්‍රකාශ දිය යුතුය. මහජනයාට හා මාධ්‍යවේදීන්ට මේ ගැන අදාළ පාර්ශ්වයන්ගෙන් විමසීම් කළ හැකිය. එහෙත් එම පාර්ශ්වයන්ට ඉල්ලා සිටින තැනැත්තාට අදාළ තොරතුරු නොදී සිටිය හැකිය.

මහජනයා එවැනි සෝදිසි කිරීම්වලට යොමු වන්නේ ද කලාතුරකිනි. කේ.බී. රත්නායක මහතා කථානායකවරයා වශයෙන් කටයුතු කරන සමයේ මන්ත්‍රීවරුන්ගේ වත්කම් බැරකම් ප්‍රකාශවල පිටපත් ඉල්ලා යම් අයැදුමක් ඉදිරිපත් විය. එම ඉල්ලීමට අනුව ඔහු එම තොරතුරු අදාළ පාර්ශ්වයට දීමට කටයුතු කළේය. එහෙත් එය ඉන් පසු පූර්වාදර්ශයක් බවට පත් වූයේ නැත.

ජනතා නියෝජිතයන්ගේ වගවීම ගැන මතුව ඇති වර්තමාන සාකච්ඡාවෙන් වැඩියෙන්ම අවධානයට යොමුව ඇත්තේ ඔවුන්ගේ කටයුතු ගැනය. එහෙත් මන්ත්‍රීවරයකුට පරිපාලන බලයක් නැත. පරිපාලන බලතල ඇත්තේ කැබිනට් මණ්ඩලයටය. මන්ත්‍රීන්ට යම් යම් වරප්‍රසාද තිබුණ ද ඔවුන්ගේ කටයුතු චර්යාධර්ම මඟින් පාලනය වේ. පාර්ලිමේන්තු චර්යාධර්ම කමිටුව බලගැන්වීම මඟින් මන්ත්‍රීන්ගේ කටයුතු අධීක්ෂණය කළ හැකිය.

මහජනයා තුළ මන්ත්‍රීන් 225ම දූෂිත බවට මතයක් ඇත. එහෙත් එය ගැඹුරු විවේචනයක් නොවේ. පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන මන්ත්‍රීන් සියලු දෙනා මහ ජනයා පත් කළ ඔවුන්ගේ නියෝජිතයෝය. ඔවුන් තමන්ගේ රාජකාරිය නිසියාකාරයෙන් ඉටුකරන්නේ නැත්නම් ඊළඟ ඡන්දයේදී ඔවුන් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම මඟින් දඬුවම් කිරීමේ හැකියාවක් මහජනයාට තිබේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක කාලගුණික සංවිධානය (WMO) මඟින් 2021 වර්ෂයට අදාළව නිකුත් කළ නවතම වාර්තාවෙන් පිළිබිඹු වන පරිදි ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම, සාගර ජල මට්ටම ඉහළ යෑම වැනි බලපෑම් සම්බන්ධයෙන් මෙතෙක් පැවති වාර්තා බිඳවැටී තිබේ. WMO පවසන්නේ මිහිතලය කෙරෙහි මිනිසාගේ බලපෑම පැහැදිලිව ප්‍රකාශයට පත්වීමක් ලෙස මේ තත්ත්වය සැලකිය හැකි බවයි. දිනපතාම පාහේ දේශගුණික ආපදා පිළිබඳ හදිසි තත්ත්වයන්ට මුහුණදීමට ලෝකයට සිදුව ඇති අතර, විශාල මිනිස් ජීවිත සංඛ්‍යාවකින් හා ඇ. ඩො. බිලියන ගණනක දේපළ විනාශයකින් ඊට වන්දි ගෙවීමට සිදුව ඇත. නියඟයේ සිට ගංවතුර ආපදා දක්වා මෙවැනි බලපෑම් හේතුවෙන් ආහාර මිල ගණන් ද විශාල ලෙස ඉහළ ගොසිනි. මේ වාර්තාව මඟින් අනාවරණ කරන්නේ ගත වූ සත් වසරක කාලය ගෝලීය උෂ්ණත්වය වැඩිම වසර ගණනාව ලෙස ඉතිහාසයට එක්වන බවය.

මේ වාර්තාව මඟින් දැක්වෙන්නේ දේශගුණික ආපදා හේතුවෙන් ඇති වන විනාශය වළක්වා ගැනීමට මනුෂ්‍ය වර්ගයා අසමත් වී ඇති තරම බව එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් අන්තෝනියෝ ගුටරෙස්ගේ අදහසය. තිරසර අනාගතයක් රැඳී ඇත්තේ පුනර්ජනනීය බලශක්තිය මත පමණක්ම බව පෙන්වා දෙන මහලේකම්වරයා, මෙහි ඇති සුබ පණිවිඩය නම්, ජීවන රේඛාව වැටී ඇත්තේ අප ඉදිරිපිටින් වීම යැයි ද කියා සිටී. සූර්ය හා සුළං යන පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්‍රභව දැනටමත් අපි භාවිත කරමින් සිටිමු. බොහෝවිට ඒවා ගල්අඟුරු සහ අනෙකුත් පොසිල ඉන්ධනවලට වඩා ලාභදායකය. පුනර්ජනනීය බලශක්තිය කරා යොමුවීමේ පරිවර්තනය 21 වැනි සියවසේ මහා ව්‍යාපෘතිය විය හැකි බව ද මහලේකම්වරයා පවසයි.

හරිතාගාර වායු

ලෝක කාලගුණ සංවිධානයේ ලේකම් ජනරාල් මහාචාර්ය පෙතෙපි ටලාස් පවසන පරිදි අපේ දේශගුණය අපේ ඇස් ඉදිරිපිටම වෙනස් වෙමින් පවතී. මානව ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් වායුගෝලයට නිදහස් වන හරිතාගාර වායුන් පරම්පරා ගණනක් තිස්සේ මිහිතලය උණුසුම් කරමින් ඇත. ඇතැම් ග්ලැසියර ඛාදනයවීමට පටන්ගෙන ඇත්තේ ආපසු හැරවිය නොහැකි අයුරිනි. දැනටමත් ලෝක ජනගහනයෙන් බිලියන 2ක් පමණ ජලය නිසා පීඩාවට පත්ව සිටී. අපේ එදිනෙදා ජීවිතවලට ඇති ඉතාමත් ආසන්නම බලපෑම් අයහපත් කාලගුණයයි. අප්‍රිකාවේ එක් කෙළවරක දරුණු නියං තත්ත්වය හේතුවෙන් සාගතයක් පවා ඇති වීමත්, තවත් කෙළවරක් ගංවතුරෙන් යටවී අවසන්වීමත් දෛවයේ සරදමකි. ඉන්දියාවේ සියවසකිනුත් මෙපිට දරුණුම නියඟය ඇති වී ඇති අතර, අප්‍රිකාවේ ද දශක ගණනාවකින් මෙපිට දැඩි නියං තත්ත්වයක් මේ වන විට දැකිය හැකිය. WMO ලේකම් ජනරාල්වරයා අවධාරණය කර ඇත්තේ පූර්ව ආපදා අනතුරු ඇඟවීමේ පද්ධතිවල අවශ්‍යතාව දැඩි බවය. දැනට එවැනි අනතුරු ඇඟවීම් පද්ධති ස්ථාපිත කර ඇත්තේ WMO සාමාජික රටවල් 187න් අඩකටත් අඩු සංඛ්‍යාවකය. ඉහළ යන උණුසුමෙන් 90%ක්ම අවශෝෂණය කරගන්නේ සාගරය විසිනි. එහිදී ද 2021 වසරේ පැවැති වාර්තා බිඳ දමා ඇත. ආසන්න දශක 2ක කාලසීමාව සලකන විට මේ තත්ත්වය වඩාත්ම බරපතළය. 2021දී සාගර මට්ටම ඉහළ ගොස් ඇත්තේ ද වාර්තාගත අයුරිනි. 1993 සිට එම ඉහළ නැඟීම සෙ. මී. 10ක් බව ගණනය කර තිබේ. ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යෑම හේතුවෙන් ග්ලැසියර ඛාදනයවීම ඊට වඩාත්ම බලපා ඇත. විශේෂයෙන් වෙරළාසන්න පදිංචිකරුවන් මිලියන සිය ගණනකට එය වඩාත්ම අදාළය. සුළි කුණාටු හේතුවෙන් ද විශාල පීඩාවක් ඇති වී තිබේ.

ආපදා අවදානම

ග්‍රීන්ලන්තයේ ඇති අයිස් කඳු දියවීම ගිම්හාන ඍතුවේදී දැකිය හැකි සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක් වුවද මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් උෂ්ණත්වය ඉහළ නැඟීම එය වඩාත් බරපතළ වීමට බලපා තිබේ. යම්හෙයකින් එම අයිස් තට්ටු මුළුමනින්ම දියවී ගිය හොත් සාගර ජල මට්ටම අඩි 23කින් ඉහළ යනු ඇතැයි ගණනය කර ඇත. එහි තේරුම ලොවපුරා වෙරළාශ්‍රිත ප්‍රදේශ සාගරයෙන් යටවනු ඇති බවය. මෙම දේශගුණික ආපදා අවදානම පිළිබඳ ජුනි 9 – 10 දිනවල පැවැත්වෙන පුල්ටිසර් මධ්‍යස්ථානයේ වාර්ෂික සමුළුවේදී ද අවධානයට ලක්වනු ඇත.

ඉකුත් අඟහරුවාදා රුවන්ඩාවේදී පැවැති පුනර්ජනනීය බලශක්ති සමුළුව වෙනුවෙන් වීඩියෝ පණිවිඩයක් නිකුත් කළ එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම්වරයා, පුනර්ජනනීය බලශක්තියට යොමුවීම සඳහා අන්තර්ජාතික ප්‍රජාව අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතු බව පෙන්වා දුන්නේය. පොසිල ඉන්ධන කෙරෙහි ඇති ඇබ්බැහියෙන් අත්මිදිය යුතු බවද කියා සිටි මහලේකම්වරයා, OECD රටවල් වසර 2030 වන විට ද ලොව අනෙකුත් රටවල් වසර 2040 වන විට ද එම ඉලක්කය ළඟා කර ගත යුතුව ඇතැයි ද සිහිපත් කර තිබිණි. බලශක්ති ප්‍රවේශය පිළිබඳ ඇති පරතරය මෙන්ම බලශක්ති දරිද්‍රතාව ද තිරසර සංවර්ධනය සඳහා වන 2030 න්‍යායපත්‍රය සපුරා ගැනීමේදී තීරණාත්මක කාරණාය. ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ නැඟීම සෙල්සියස් අංශක 1.5 මට්ටම තබා ගැනීමට නම් බලශක්ති නිෂ්පාදනය පරිණාමනය වීම මෙන්ම පුනර්ජනනීය බලශක්ති ව්‍යාප්තිය විය යුතුය. එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම්වරයා වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙන්නේ පොසිල ඉන්ධන ක්ෂේත්‍රයට වඩා පුනර්ජනනීය බලශක්ති ක්ෂේත්‍රයේදී රැකියා උත්පාදනය වීම තුන්ගුණයකින් වැඩි බවය. එසේම සංවර්ධිත රටවල් ලබා දී ඇති පොරොන්දුවක් ඉටු කිරීමේ අවශ්‍යතාව ද ඔහු අවධාරණය කරයි. ඒ සංවර්ධනය වෙමින් පවත්නා රටවල දේශගුණික ක්‍රියාකාරකම් වෙනුවෙන් වාර්ෂිකව ඇ. ඩොලර් බිලියන 100ක් සැපයීමය. එය මිහිතලයේ මෙන්ම ලෝකවාසීන්ගේ යහපත පිණිස හේතු වන අතරම තිරසර අනාගතයක් බිහිකිරීම වෙනුවෙන් වනු ඇත. එසේම එය බලශක්තිය සැමට සාධාරණව සපුරාලන අනාගතයක් වෙනුවෙනි. ඇතැම් විශ්ලේෂකයන් පෙන්වා දෙන පරිදි ගෝලීය උණුසුම ඉහළ නැඟීමේ අර්බුදය, කොවිඩ් - 19 වසංගතය හේතුවෙන් යටපත් වූ නැතිනම් අමතකව ගිය කාරණයක් බවට පත්විය. පර්යේෂණවලින් පෙනීගොස් ඇති පරිදි, සෙසු අයට සාපේක්ෂව ලෝකයේ වැඩිහිටි ජනගහනය (වයෝවෘද්ධ) දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ ගැටලු හමුවේ වඩාත් අවදානමට හා පීඩාවට ලක්වේ. එහිදී ආහාර සුරක්ෂිතතාව පිළිබඳ ගැටලු මෙන්ම නිවාස අහිමි වීම, ආදායම් අහිමි වීම හා සෞඛ්‍ය පහසුකම් සපයා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ඇති වන ගැටලු තත්ත්වය වඩාත් සංකීර්ණ වීමට හේතු වේ.

වයෝවෘද්ධ ජනයා

විශේෂයෙන් පහළ හා මැදි අාදායම් ලබන රටවල වයෝවෘද්ධ ජනයා සම්බන්ධයෙන් මේ කාරණා වඩාත් බලපෑම් සහගතය. අමෙරිකාවේ වුවද වසර ගණනාවකට පෙර ඇතිවූ කත්‍රිනා කුණාටුවෙන් පසුව නිව් ඔර්ලියන්ස් ප්‍රාන්තයේ වයෝවෘද්ධ ජනයා මුහුණදුන් තත්ත්වය පිළිබඳ අධ්‍යයන සිදුවී ඇත. කුණාටුවෙන් පසුව ගෙවී ගිය පළමු වර්ෂයේදී වැඩි මරණ සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වූයේ ඔවුන් අතරය. දේශගුණික විපර්යාස සමඟ ඇති වන ආපදා හේතුවෙන් මානුෂීය අර්බුද නිර්මාණය වනු දැකිය හැකිය. එම පීඩාකාරී හා ව්‍යසනකාරී බලපෑම් කවර වයස් කාණ්ඩයක් සම්බන්ධයෙන් වුවද සංවේදී වන අතරම වයෝවෘද්ධ ජනතාවට ඒවා කායිකව මෙන්ම මානසිකව බලපාන ආකාරය වඩාත් සංවේදීය. වැඩිහිටි ජනගහනය පිළිබඳ මෙම තත්ත්වය දේශගුණික විපර්යාස අර්බුදයේ ප්‍රකටව මතු නොවන එක් පැතිකඩක් පමණි. මෙවැනි කාරණා කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමේ අවශ්‍යතාව බලවත්ය. බොහෝ රටවල් ආපදා පෙර සූදානම මෙන්ම ආපදා කළමනාකරණය පිළිබඳ විවිධ මට්ටමෙන් අවධානය යොමුකර ඇත. එය සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වන තරමට මිනිස් ජීවිතවලට මෙන්ම දේපළවලට වන හානි අවම කර ගැනීම කළ හැකිය. එහිදී වැඩිහිටි ජනයා සතු අත්දැකීම් එම සැලසුම් ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී ඵලදායිව අදාළ කර ගත හැකි බව පෙන්වා දී තිබේ. සම්ප්‍රදායික දැනුම හා අත්දැකීම් නව තාක්ෂණය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී වුවද ප්‍රයෝජනවත්ය.

මෙම WMO වාර්තාව නිකුත් වීමට පෙර IPCC (එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණ විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් ආණ්ඩු මණ්ඩලය) නිකුත් කළ ආසන්න ප්‍රධාන වාර්තාවක් මඟින් ද දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අර්බුදයේ බලපෑම් කෙරෙහි ලෝක අවධානය ගැඹුරින් යොමුවීමේ අවශ්‍යතාව මතුකර තිබිණි. එම වාර්තාවට පදනම් වූයේ 2014 වර්ෂයෙන් පසුව මේ පිළිබඳ සිදුකළ පළමු තක්සේරුවයි. මෙවැනි තවත් වාර්තා බොහොමයක් මේ දක්වා නිකුත්ව ඇති අතර, ඒවායින් ඉදිරිපත් කෙරෙන දත්ත හා නිර්දේශ ද යෝජනා ද කොපමණ අවධානයට ලක්වී ද යන්න සිතාබැලිය යුතු කාරණයකි. පිටු 4000කින් සමන්විත IPCC යේ මෙම වාර්තාව දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ මෙතෙක් ඉදිරිපත්ව ඇති ප්‍රධාන වාර්තාවක් ලෙස සැලකෙන අතර, ඉන් මතු කෙරෙන ප්‍රධාන කාරණා කිහිපයකි. මිහිතලයේ ජීවත් වන සෑම අයෙක් සම්බන්ධයෙන්ම දැනටමත් දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ බලපෑම් හේතුවෙන් කායික හා මානසික සෞඛ්‍ය පිළිබඳ ගැටලු ඇතිවී තිබීම, ඇතැම් පරිසර පද්ධතිවලට ඇතිවන බලපෑම හා ඇතැම් ශාක හා සත්ත්ව ජීවී විශේෂ සදහටම මිහිමතින් වඳවීයෑම, ආහාර හා ජල සුරක්ෂිතතාව මෙන්ම පරිසර පද්ධති සංරක්ෂණය, දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම් සියල්ලන්ටම අදාළ වන අතර, දිළිඳු ජනයා වැඩියෙන්ම පීඩාවට පත්වන පිරිස බව විශේෂයෙන් කාන්තාවන් හා ළමුන් ස්වදේශික ජන කොටස් වැනි ප්‍රජාවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම, සෙල්සියස් අංශක 1.5 උෂ්ණත්ව ඉහළ නැඟීම සීමාව කෙරෙහි සැලකිලිමත් වන අතර, සෙල්සියස් අංශක 0.1ක් පිළිබඳ පවා සැලකිලිමත් වෙමින් අපගේ ක්‍රියාකාරකම් පවත්වා ගැනීම ආදිය ඒ අතර තිබේ.

ධම්මික සෙනෙවිරත්න

වසංගත සමයේදී වුව ඔස්ට්‍රේලියාවේ  ආර්ථිකය පහළ නොවැටී ස්ථාවර සහ  ප්‍රබල තැනෙක පවතින බව වාර්තා මඟින් තහවුරු  කෙරේ. ඔස්ට්‍රේලියාව මේ වසර අවසන් වන විට 4.25%ක පමණ ආර්ථික වර්ධන වේගයක් අත්පත් කරගනු ඇතැයි  ප්‍රක්ෂේපණය කර ඇත. 2008 වසරෙන් පසුව  විරැකියාව අඩුවෙන්ම  වාර්තා වන්නේ ද  වර්තමානයේදී බව සඳහන් වේ.

භූමි ප්‍රමාණය අතින් ගත් කල ලොව විශාලතම රාජ්‍ය වන ඔස්ට්‍රේලියාවේ මහ මැතිවරණය අද පැවැත්වේ. 2019 වසරෙන් පසුව ඔස්ට්‍රේලියාවේ පැවැත්වෙන පළමු මැතිවරණය මෙය වේ. ඔස්ට්‍රේලියා පාර්ලිමේන්තුවේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ සියලුම ආසන සඳහාත්, සෙනෙට් මණ්ඩලයේ ආසනවලින් අඩක් සඳහාත් නියෝජිතයන් පත් කරගැනීමට පාදක වන්නේ ද මෙම මහා මැතිවරණයයි. ඔස්ට්‍රේලියාවේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ ආසන සංඛ්‍යාව 151කි. එම ආසන 151න් අඩු තරමින් ආසන 76ක් වත් දිනා ගන්නා පක්ෂය බහුතරයක් හිමිකරගත් පක්ෂය සේ සැලකෙයි. ඒ අනුව මැතිවරණයෙන් ඔස්ට්‍රේලියා පාර්ලිමේන්තුවේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ වැඩිම අසුන් සංඛ්‍යාවක් දිනාගන්නා පක්ෂයට මීළඟ රජය පිහිටුවීමේ අවස්ථාව උදා වේ. කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයකට එපමණ ආසන සංඛ්‍යාව දිනා ගැනීමට නොහැකි වූයේ නම් ස්වාධීන මන්ත්‍රීවරුන්ගේ හෝ කුඩා දේශපාලන පක්ෂවල හෝ ආධාරය ඇතිව රජයක් පිහිටුවීමට ඉඩකඩ සැලසෙයි. එරට අග්‍රාමාත්‍යවරයා තෝරා පත් කර ගැනෙන්නේ ද එම පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ වැඩිම ආසන සංඛ්‍යාවක් හිමි කරගන්නා දේශපාලන පක්ෂයෙනි.

ඔස්ට්‍රේලියාවේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයක ක්‍රියාකාරී කාල සීමාව වසර තුනකි. මහා මැතිවරණය පැවැත්විය යුතු දිනයක් ස්ථිර වශයෙන් නියම කර නොතිබුණ ද පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයක් තේරී පත් වී වසර තුනක් ගත වීමෙන් පසු මහා මැතිවරණයක් පැවැත්වීමට අවශ්‍ය නෛතික පසුබිම සකස් වේ. ඒ අනුව මෙවර පැවැත්වෙන මහා මැතිවරණයෙන් ජනතා නියෝජිතයන් පත් කර ගැනෙන්නේ එරට 47 වැනි පාර්ලිමේන්තුවටය. ඒ සඳහා මිලියන 17.2කට ආසන්න ඡන්ද දායකයන් පිරිසක් මෙවර ඡන්දය භාවිත කිරීමට නියමිතව ඇත.

ලිබරල් ජාතික සන්ධානය

මෙවර මැතිවරණයට ප්‍රධාන පෙළේ දේශපාලන ප්‍රවාහ කිහිපයක නායකයෝ තරග වදිති. එසේ වුවත් වඩාත් තියුණු තරගයක් නිර්මාණය වී තිබෙන්නේ මැතිවරණ සටනට අවතීර්ණ වී සිටින වත්මන් අග්‍රාමාත්‍ය ස්කොට් මොරිසන් සහ ඇන්තනී ඇල්බනීස් අතරය. පනස් හතර හැවිරිදි වියේ පසුවන ස්කොට් මොරිසන් නියෝජනය කරන්නේ ලිබරල් ජාතික සන්ධානයයි. කම්කරු පක්ෂය නියෝජනය කරමින් ඇන්තනී ඇල්බනීස් මැතිවරණයට පිවිස ඇත. පසුගිය මැතිවරණයෙන් එනම්, 2019 වසරේ පැවති මැතිවරණයෙන් ලිබරල් ජාතික සන්ධානය පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ ආසන 76ක් දිනා ගත්තේය. එනිසා එම පක්ෂය එතැන් සිට මේ වනතුරු පාලක පක්ෂය හැටියට ක්‍රියාකරයි. කම්කරු පක්ෂයට එම මැතිවරණයෙන් හිමි කර ගත හැකි වූයේ ආසන 68ක් පමණි. ඉතිරි ආසන හත හිමි කරගෙන සිටින්නේ කුඩා දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නියෝජිතයන්ය. 2019 පැවති මැතිවරණයේ ප්‍රතිඵල අනුව අද පැවැත්වෙන මැතිවරණයෙන් කවර පක්ෂයක් ජය හිමි කර ගනු ඇත්ද යන්න නිශ්චිතව ප්‍රක්ෂේපණය කිරීම තරමක් අසීරුය. එයට හේතුව වත්මන් අග්‍රාමාත්‍ය ස්කොට් මොරිසන් බොහෝ දෙනෙකුගේ විවේචනයන්ට මේ වන විට ලක්වී තිබීමය. ඇතැම් විවේචකයන් සඳහන් කරන්නේ ස්කොට් මොරිසන්ගේ පාලනය ඒකාධිපතියකුගේ පාලන ස්වරූපයට සමාන බවය. එරට නියෝජ්‍ය අග්‍රාමාත්‍ය බාර්නබි ජොයිසි වරක් චෝදනා කර තිබුණේ මොරිසන් කෛරාටිකයකු සහ බොරුකාරයකු යැයි පවසමිනි. එසේ වුවත් කොරෝනා තදින් ව්‍යාප්තව ගිය සමයේදී ඔස්ට්‍රේලියා ජනයා වසංගතයෙන් බේරා ගැනීම සඳහා ඔහු අද්විතීය කාර්යය කළ බව බොහෝ දෙනෙකුගේ පිළිගැනීමයි. ඔහු සිය රටේ දේශසීමා වසා තබමින් අනුගමනය කළ දැඩි පිළිවෙත නිසා එරටින් වාර්තා වූයේ කොරෝනා මරණ අඩු සංඛ්‍යාවකි.

ආර්ථික වර්ධන වේගය

ස්කොට් මොරිසන්ට අභියෝගයක් එල්ල කරන කම්කරු පාක්ෂික පනස් නව හැවිරිදි වියේ පසුවන ඇන්තනී ඇල්බනීස් දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයේ බොහෝ අත්දැකීම් ඇති පරිණත නායකයෙකි. 2007 වසරේදී ඔස්ට්‍රේලියාවේ පාලන බලය කම්කරු පක්ෂය හිමි කර ගත් අතර එම රජයේ අමාත්‍ය ධුර කිහිපයක් ම ඔහු හෙබවූයේය. 2013 වසරේදී එනම් කෙවින් රූඩ්ගේ රජයේ නියෝජ්‍ය අග්‍රාමාත්‍යවරයා වශයෙන් ද හෙතෙම ඉතා කෙටි කාලයක් කටයුතු කළේය.

වසංගත සමයේදී වුව ඔස්ට්‍රේලියාවේ ආර්ථිකය පහළ නොවැටී ස්ථාවර සහ ප්‍රබල තැනෙක පවතින බව වාර්තා මඟින් තහවුරු කෙරේ. ඔස්ට්‍රේලියාව මේ වසර අවසන් වන විට 4.25%ක පමණ ආර්ථික වර්ධන වේගයක් අත්පත් කරගනු ඇතැයි ප්‍රක්ෂේපණය කර ඇත. 2008 වසරෙන් පසුව විරැකියාව අඩුවෙන්ම වාර්තා වන්නේ ද වර්තමානයේ දී බව සඳහන් වේ. විරැකියාව 4%කින් පමණ පහළ වැටී ඇතැයි සංඛ්‍යා ලේඛනවලින් ආනාවරණය වේ. එවන් පසුබිමක ඔස්ට්‍රේලියා ජනයාට මේ මැතිවරණයෙන් වෙනස් කරගත යුතු වන්නේ කවරක්ද? ඉන්ධන මිල ඉහළ යෑම, විදුලි මිල ඉහළ යෑම මෙන්ම අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ මිල ඉහළ යෑම එරට ජනයාට ඔරොත්තු නොදෙන තරම්ය. වසර දහයකට පමණ පසුව එරට පොලී අනුපාතිකයන් ද ඉහළ නැංවී ඇත. එමඟින් උකස් සහ තවත් ක්ෂේත්‍රය කිහිපයක ගැටලු ඇති වී තිබේ.

කාන්තාවන්ට එරෙහිව කෙරෙන ලිංගික හිංසනයන් සහ අනෙකුත් ආකාරයේ හිංසනයන්ට එරෙහිව එරට ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනයා පසුගිය වසරේදී උද්ඝෝෂණ පැවැත් වූහ. ඔස්ට්‍රේලියාවේ පාර්ලිමේන්තු කාර්යාලවල සේවය කරන සෑම කාන්තාවන් තුන් දෙනකුගෙන් එක් අයෙකුම ලිංගික හිංසනයන්ට මුහුණ දී ඇති බව මෑතකදී කරන ලද අධ්‍යයනකින් සනාථ විණ. අග්‍රාමාත්‍ය ස්කොට් මොරිසන් පාර්ලිමේන්තුව වෙනුවෙන් ඊට සමාව අයැද සිටි නමුත් ඔහුගේ පක්ෂය ද විෂමාචාර චෝදනා හේතුවෙන් විවේචනයට ලක්ව තිබීම විශේෂත්වයකි. කාන්තාවන්ට සිදුවන හිංසනයන් සම්බන්ධ ගැටලුවට විසඳුමක් දීමට අදාළ වැඩපිළිවෙළක් සැකසීම පිළිබඳව කම්කරු පක්ෂය මෙවර මැතිවරණ වේදිකාවේදි කිසිවක් සඳහන් කරයි. ඒ වෙනුවට එම පක්ෂ බලධාරීන්ගේ අවධානය යොමුව තිබෙන්නේ පාර්ලි‍ෙම්න්තුව අභ්‍යන්තරයේ පවා දැකිය හැකි ‘

පිරිමි සමාජ සංස්කෘතිය’ (boys club culture) වෙතය. කම්කරු පක්ෂ ප්‍රධානීන් පවසන්නේ පිරිමි සමාජ සංස්කෘතිය අඩු කිරීමට තම පක්ෂය කටයුතු කරන බවකි.

රට අභ්‍යන්තරයේ පවතින මෙවැනි ගැටලු රැසකට මෙම මහා මැතිවරණයෙන් පිළිතුරු සොයා ගැනීමට එරට ජනයාට සිදුව ඇත. එනිසා ඔස්ට්‍රේලියාවේ සෑම පුරවැසියකුටම මෙම මහා මැතිවරණය බෙහෙවින් වැදගත් එකක් වනවාට සැකයක් නැත. එයට අමතරව මේ මහා මැතිවරණය ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවට ද අතිශයින්ම වැදගත් සහ තීරණාත්මක එකක් බව සඳහන් කළ යුතුය. දකුණු පැසිපික් සාගරයේ ඇති වර්ග කිලෝමීටර 3003ක් තරම් විශාලත්වයක් සහිත සැමෝවා දූපත සම්බන්ධයෙන් මතුව ඇති ගැටලුව සමස්ත කලාපයටම අන්තරාදායක තත්ත්වයක් මතු කරන්නකි. චීන සහ සැමෝවා රාජ්‍යයන්හි බලධාරීහු සැමෝවාහි ආරක්ෂාව සම්බන්ධ එකඟතාවකට අප්‍රේල් මාසයේදී අත්සන් තැබූහ. 2021 වසරේදී මෙන්ම එයට පෙර ද සැමෝවා රාජ්‍ය දේශපාලන අස්ථාවර තත්ත්වයන්ට මුහුණ දුන් රාජ්‍යයකි. එවැනි අවස්ථාවලදී රට අභ්‍යන්තරයේ දේශපාලන ස්ථාවරභාවයක් නැවත ගොඩනැඟෙන තුරු ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් වන ආධාර සියල්ලක්ම පාහේ ලබා දුන්නේ ඔස්ට්‍රේලියාව ය. ආරක්ෂාව පිළිබඳ සැමෝවා-චීන ගිවිසුම මඟින් කලාපයේ කටයුතුවලට චීනය අනවශ්‍ය අතපෙවීමක් සිදු කර ඇතැයි විචාරකයෝ පෙන්වා දෙති. එවැනි තත්ත්වයක් ඇති වූයේ ඔස්ට්‍රේලියාවේ වත්මන් පාලක පක්ෂ නායකයන්ගේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිවල දරුණුතම අසාර්ථකත්වයන් හේතුවෙන් යැයි කම්කරු පක්ෂයෙන් චෝදනාවක් ද එල්ල කෙරේ.

සැමෝවා දූපත

ලිබරල් ජාතික සන්ධානය සහ කම්කරු පක්ෂය ඉදිරියේදී කටයුතු කරන්නට බලාපොරොත්තු වන්නේ කෙසේ ද යන්න පැසිපික් කලාපයට මෙන් ම ලෝකයට ම වැදගත් වේ. අනෙක් අතට, ගෝලීය කාලගුණ විපර්යාස සඳහා ඔස්ට්‍රේලියාවෙන් ඇති කෙරෙන බලපෑම සම්බන්ධයෙන් ද පක්ෂ දෙකෙහි නිශ්චිත ප්‍රතිපත්ති ලෝකයට අනාවරණය විය යුතුව ඇත. එයට හේතුව එරට විදුලි බල උත්පාදනයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ගල් අඟුරු දහනය මත සිදු වන බැවිනි. වායුගෝලයට විමෝචනය කෙරෙන කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායු ප්‍රමාණයෙන් 1%ක්ම විමෝචනය කෙරෙන්නේ ඔස්ට්‍රේලියාවෙනි. එසේ වුවත් එහි වාසය කරන්නේ ලෝක ජනගහනයෙන් 0.3%ක පමණ පිරිසක් පමණි. ඒ අනුව එක් පුද්ගලයකු පරිසරයට විමෝචනය කරන කාබන්ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය ඉතා විශාල බව තහවුරු වේ. ගෝලීය වශයෙන් පොසිල ඉන්ධන සපයන දැවැන්ත සැපයුම්කරුවකු වන්නේ ද ඔස්ට්‍රේලියාවයි. එම පොසිල ඉන්ධන සැපයුම ද සැලකිල්ලට ගත් විට වායු ගෝලයට විමෝචනය කෙරෙන කාබන්ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණයෙන් 3.6%ක් විමෝචනය කිරීමට ඔස්ට්‍රේලියාව දායකත්වය සපයන බව සංඛ්‍යා ලේඛන මඟින් සනාථ කෙරේ. එවන් පසුබිමක ඔස්ට්‍රේලියාව ද ගෝලීය කාලගුණ විපර්යාස හේතුවෙන් ඉතා අවදානම් සහගත තැනෙක පසුවීම පිළිබඳව ජගත් පරිසර බලධාරීන්ගේ විශේෂ අවධානය යොමු විය යුතුව තිබේ.

මෑත භාගයේදී ඔස්ට්‍රේලියාවට දරුණු නියං කාලගුණ තත්ත්වයන් බලපෑවේය. ඒ හැරුණු විට ළැව් ගිනි මෙන්ම දරුණු ගංවතුර තත්ත්වයන්වලට ද එරට ජනයාට මුහුණ දෙන්නට සිදු විණ. මහා බාධක කොරල් පර විනාශ වීම සඳහා ද කාලගුණ විපර්යාස හේතු වී ඇති බව පරිසර විද්‍යාඥයෝ පෙන්වා දෙති. 2050 වන විට කාබන්ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය මුළුමනින්ම නතර කරන බව අග්‍රාමාත්‍ය ස්කොට් මොරිසන් පසුගිය වසරේදී ග්ලාස්ගෝහි පැවති කාලගුණ විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ සමුළුවේදී (Glasgow COP26 summit) කියා සිටියේ ය. ඒ සඳහා ඔස්ට්‍රේලියාව අනුගමනය කරන වැඩපිළිවෙළ මේ මැතිවරණයෙන් බලයට පත්වන දේශපාලන ප්‍රවාහය කඩිනමින් ම ක්‍රියාවට නැංවිය යුතුව තිබේ.

මංජුලා විජයරත්න

අන්තර්ජාතික වශයෙන් මාධ්‍යයට උදා වී ඇත්තේ ඉතා නරක කාලපරිච්ඡේදයකි. පසුගියදා පලස්තීන මාධ්‍යවේදිනිය ශිරීන් අබු අක්ලා ඊශ්‍රායල හමුදාව වෙඩි තබා ඝාතනය කිරීමේ සිදුවීමත් සමඟ පැහැදිලි වන්නේ අද වන විට ගෝලීය මාධ්‍යකරණය පෙර නොවූ විරූ අයුරින් අවදානම් සහගත තත්ත්වයකට ඇද වැටී ඇති බවකි.

දශක ගණනාවක් පුරා ඇදී යන ඊශ්‍රායල-පලස්තීන යුද අරගලයේ මාධ්‍ය ආවරණ කටයුතු ‘මරණය අතේ තබාගෙන කළ යුතු වැඩක්’ බව ඊට සම්බන්ධ මාධ්‍යවේදින් සහ මාධ්‍යවේදිනියෝ හොඳින්ම දනිති. ඊට හේතුව යුද ආවරණ කටයුතුවල නිරතව සිටින මාධ්‍යකරුවන්ට අහඹු ලෙස දෙපාර්ශ්වයෙන්ම එල්ල වන වෙඩි ප්‍රහාරවලට මුහුණ දීමට සිදුවන බැවිනි. එහෙත් පසුගියදා ඊශ්‍රායල හමුදාව ශිරීන්ගේ මුහුණට වෙඩි තබා ඇය ඝාතනය කරනු ලැබීම අහඹු සිදුවීමක් නොවීය. අල් ජසීරා පුවත් සේවයේ ප්‍රවීණ මාධ්‍යවේදිනියක වන ඇය පලස්තීනයේ බටහිර ඉවුරේ පිහිටි ජෙනින් නගරයේදී ඊශ්‍රායල හමුදාව විසින් පලස්තීන ජනතාවට වරින් වර සිදු කරනු ලබන හිංසා කිරීම් සහ පහරදීම් ලොවට අනාවරණය කිරීමට කටයුතු කළාය. එබැවින් මේ ඝාතනය සිදු වූයේ ඇගේ හඬ නිහඬ කිරීමේ ඊශ්‍රායල අවශ්‍යතාවට අනුව බව ඇගේ සමීපතමයෝ කියති. එය වඩාත් තහවුරු වූයේ පසුගියදා ඇගේ අවමංගල උත්සවයට ඊශ්‍රායල පොලීසිය බැටන් පොලු ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීම හේතුවෙනි. ශිරීන්ගේ දේහය රැගත් අවමංගල උත්සවයට එල්ල කළ පොලිස් ප්‍රහාරයෙන් ඇගේ දේහය ආරක්ෂා කරගැනීමට එම පිරිසට දැඩි උත්සාහයක් දැරීමට සිදු වී තිබිණි.

සැබැවින්ම ශිරීන් අබු අක්ලා යනු අමෙරිකා පුරවැසියෙකි. ඇය පලස්තීන සම්භවයක් සහිත අමෙරිකා ජාතිකයකු බැවින් මේ ඝාතනය අමෙරිකාවට දැනෙන විදිහ දැන ගැනීම අතිශය වැදගත් විය. සමීපතම මිතුරු රටක් වන ඊශ්‍රායලය දශක ගණනාවක් පුරා පලස්තීනයේ සිදු කරන කිසිදු ම්ලේච්ඡ ප්‍රහාරයක් හෙළා දැකීමට අමෙරිකාව කටයුතු කර නැත. එහෙත් මෙවර ශිරීන්ගේ ඝාතනය අරභයා අමෙරිකාවට ප්‍රකාශයක් නිකුත් කිරීමට වැළකී සිටීමට නොහැකි විය. ඇගේ ඝාතනය සම්බන්ධව විධිමත් පරික්ෂණයක් පැවැත්විය යුතු බවත්. ඊට වගකිව යුතු පාර්ශ්ව වහා නීතිය හමුවට ඉදිරිපත් කළ යුතු බවත් අමෙරිකා රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් ප්‍රකාශ කර තිබිණි. එවැනි පරීක්ෂණයකට මුලදී ඊශ්‍රායලය එකඟ වී සිටිය ද දැන් එය ගෝලීය වශයෙන් බලපෑමක් එල්ල නොවන්නේ නම් කිසිසේත්ම ‘කෙරෙන පාටක් නැත.’

ගෝලීය මාධ්‍යකරණයට එල්ල වී ඇති මේ අවාසනාවන්ත ඉරණම අද ඊයේ සිට සිදුවන්නක් නොවන බවට සාධක එමටය. ශිරීන්ගේ ඝාතනයත් සමඟ එය වඩාත් ඉස්මතු වූවත් සැබැවින්ම ගෝලීය මාධ්‍ය දඩයම වසර ගණනාවක සිට සිදු වන්නකි.

මාධ්‍ය දඩයමට සහ මාධ්‍ය වාරණයට ලොව වඩාත්ම කූප්‍රකට ඉතිහාසයකට හිමිකම් කියනු ලබන්නේ චීනය විසිනි. එරට ඕනෑම මාධ්‍ය ආයතනයකින් ප්‍රකාශයට පත්වන සෑම වාර්තාවක්ම චීන රජයේ අධීක්ෂණයට ලක් වෙයි. බටහිර රටවලට අනුව චීනය යනු මාධ්‍ය බන්ධනාගාරයකි. චීනයට මාධ්‍ය අරභයා මෙලෙස ලේබල්ගත කර ඇත්තේ එරට රජයට එරෙහිව යම්කිසි වාර්තාවක් පළවීම එරට වාර්තාකරණයේ නිරතව සිටින විදෙස් මාධ්‍යවේදීන් රටින් පිටුවහල් කිරීමට හෝ ආරක්ෂක අංශය මඟින් අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබා ගැනීමට වැඩි ඉඩකඩක් නිර්මාණය වී ඇති බැවිනි. කොවිඩ් වසංගතයේ ව්‍යාප්තිය සම්බන්ධව විදෙස් රටවල් චීනයට චෝදනා එල්ල කළ අවස්ථාවේදී මේ තත්ත්වය කැපී පෙනෙන අයුරින් වර්ධනය වී තිබිණි.

කටකතා පතුරුවා හැරීම සහ චීනයට මඩ ගැසීම වැනි චෝදනා එල්ල කරමින් විදේශ මාධ්‍ය දැඩි විවේචනයට ලක් කරමින් එරට ක්‍රියාත්මක වන අන්තර්ජාතික මාධ්‍ය දැඩි ලෙස මර්දනය කිරීමට සහ නීති පැනැවීමට චීන රජය කටයුතු කළ බවට ද වාර්තා පළ විය. එවකට චීනයේ සිටි විදෙස් වාර්තාකරුවන්ට නොයෙකුත් තර්ජන හා බිය ගැන්වීම් බහුලව සිදු වූ බවටත් වාර්තා විය. පසුගිය වසරේ ජූලි මාසයේ චීනයේ ෂෙංෂූ නගරයේ සිදු වූ මාරාන්තික ගංවතුර තත්ත්වය ආවරණය කිරීමට ගිය විදෙස් මාධ්‍යවේදීන්ට එවැනි අත්දැකීම් ගොන්නකට මුහුණ පෑමට සිදු වූ බව පසුකාලීනව වාර්තා විය. මෑතකදී බීජිං නුවර පැවැති සීත සෘතු ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා උලෙළේ මාධ්‍ය ආවරණයේදී මේ තත්ත්වය වඩාත් ඉස්මතු වී තිබූ බවට වොෂින්ටන් පෝස්ට් පුවත්පතේ චීන කාර්යාලයේ ප්‍රධානී ලිලී කූ ප්‍රකාශ කළ අතර, පසුව ඇයට සමාජ මාධ්‍යජාලා ඔස්සේ දැඩි ප්‍රහාරයක් එල්ල වී තිබිණි.

මාධ්‍ය නිදහසට වාරණ පැනවීමේ චීන මෙහෙයුමට කදිම නිදසුන එරට රජයේ පාලනය යටතේ පවතින හොංකොං දේශය බව අවිවාදිතය. පසුගිය වසරේදී චීන රජය විසින් හොංකොං දේශයට අදාළව ආරක්ෂක පනතක් සම්මත කරනු ලැබීමෙන් පසු තත්ත්වය වඩාත් බරපතළ වූ අතර, හොංකොං හි ප්‍රමුඛතම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පුවත්පත වූ ‘ඇපල් ඩේලි’ පුවත්පත් කාර්යාලයට සීල් තැබුවේය. තවත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පුවත්පතක් වූ ස්ටෑන්ඩ් නිව්ස් කාර්යාලයට අත් වූයේ ද ඒ ඉරණමය.

පකිස්තානය ද එවැනි මාධ්‍ය දඩයමේ නිරත වන තවත් රටකි. මාධ්‍යවේදීන්ට වධහිංසා පැමිණවීම, ඔවුන් නිවෙස්වලින් පැහැරගෙන යෑම සහ ඔවුන්ගේ වැඩසටහන් වසා දැමීම ඇතුළු චෝදනා රැසක් පසුගිය කාලය පුරා පකිස්තාන රජයට එල්ල වී තිබිණි. හිටපු අගමැති ඉම්රාන් ඛාන්ට පසුගියදා මෙවැනි චෝදනා රැසක් එල්ල කළ එරට නව අගමැති ශෙබාස් ෂෙරීෆ් මාධ්‍ය නිදහස සහ ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් යළි ස්ථාපිත කළ යුතුව ඇතැයි ප්‍රකාශ කර තිබේ. එහෙත් ඔහුගේ සොහොයුරු නවාස් ෂෙරීෆ් බලයේ සිටි කාලයේදී ද මාධ්‍ය නිදහසට වැට බැඳ තිබුණු අතර, ශෙබාස් ෂෙරීෆ්ගේ පාලනය යටතේ ද එම තත්ත්වයේ වෙනසක් සිදු නොවනු ඇතැයි පාකිස්තාන මාධ්‍යවේදින්ගේ අදහස වී තිබේ.

ෆවුස් මොහොමඩ්

දේශීය විස්සයි20 ක්‍රිකට් පිටියේ දක්ෂයන් සොයා ගැනීමේ අරමුණින් ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය සංවිධාන කරන අන්තර් සමාජ විස්සයි20 ක්‍රිකට් තරගාවලිය හෙට (22) ආරම්භ වේ.

කාණ්ඩ 4කින් කණ්ඩායම් 26ක් මේ තරගාවලියට එක් වන අතර, එහිදී ‘ඒ’ සහ ‘ඩී’ කාණ්ඩ සඳහා කණ්ඩායම් 7ක්ද ‘බී’ සහ ‘සී’ කාණ්ඩ සඳහා කණ්ඩායම් 6 බැගින් ඇතුළත් කර තිබේ.

ලබන මස 2 වැනිදා දක්වා තරගාවලියේ මූලික වටය පැවැත්වෙන අතර, ඒ ඒ කාණ්ඩවල පෙරමුණ ගන්නා කණ්ඩායම් 4 අවසන් පූර්ව වටයට සුදුසුකම් ලබයි.

එහිදී ‘බී’ සහ ‘සී’ කාණ්ඩයෙන් පෙරමුණ ගන්නා කණ්ඩායම් දෙක පළමු අවසන් පූර්ව තරගයට එක් වන අතර, දෙවැනි තරගයට ‘ඒ’ සහ ‘ඩී’ කාණ්ඩයේ පෙරමුණ ගන්නා කණ්ඩායම් දෙක එක් වෙයි.

එම තරග ලබන මස 4 වැනිදා පැවැත්වෙන අතර, අවසන් මහා තරගය 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.

එක් දිනකදී පෙරවරුවේ සහ පස්වරුවේ ලෙස තරග 6ක් ක්‍රීඩාංගණ 3කදී පැවැත්වීමට නියමිතය. ඒ අද පැවැත්වෙන තරගවලදී පසුගිය වසර් ශූරයන් වූ එස්එස්සී පිල බදුරලිය කණ්ඩායමට එරෙහිවත්, එවර අනුශූරයන් වූ යුද හමුදාව ගුවන් හමුදාවට එරෙහිවත් අද තරග බිමට පිවිසෙයි.

මෙවර තරගාවලියට එක් වන කණ්ඩායම්

‘ඒ’ කාණ්ඩය - සීසීසී, එස්එස්සී, සැරසන්ස්, ගුවන් හමුදාව, බදුරලිය, ලන්කන්, ඒස් කැපිටල්.

‘බී’ කාණ්ඩය - එන්සීසී, රාගම, බීආර්සී, පාණදුර, හලාවත මේරියන්ස්, නුගේගොඩ.

‘සී’ කාණ්ඩය - ටැමිල් යුනියන්, මීගමුව, කෝල්ට්ස්, පොලීසිය, කැන්ඩි කස්ටම්ස්, සෙබස්තියනයිට්ස්.

‘ඩී’ කාණ්ඩය - යුද හමුදාව, කුරුණෑගල යූත්, මුවර්ස්, ගාල්ල, බ්ලූම්ෆීල්ඩ්, නාවික හමුදාව, කළුතර නාගරික.

හෙට පැවැත්වෙන තරග

එස්එස්සී - බදුරලිය (පෙ.ව.) සහ කුරුණෑගල යූත් - බ්ලූම්ෆීල්ඩ් (ප.ව.) සීසීසී පිටියේදී

සැරසන්ස් - ගුවන් හමුදාව (පෙ.ව.) සහ මුවර්ස් - ගාල්ල (ප.ව.) කෝල්ට්ස් පිටියේදී

සීසීසී - ලන්කන් (පෙ.ව.) සහ යුද හමුදාව - ගුවන් හමුදාව (ප.ව.) එස්එස්සී පිටියේදී

නිරෝෂාන් ප්‍රියංකර

ශ්‍රී ලංකා ජනරජය බිහි වී මැයි 22 (ඊයේ) ට වසර 50කි. මේ ලිපිය ඒ නිමිත්තෙනි.

එතෙක් පැවැති ඩොමිනියන් තත්ත්වය වෙනුවට ශ්‍රී ලංකා ජනරජය යනුවෙන් පූර්ණ නිදහස් රාජ්‍යයක් බිහි වූයේ 1972 මැයි 22 වැනිදා “ජනරජ ව්‍යවස්ථාව” නීත්‍යනුකූලව පිළිගැනීමත් සමඟය. එම ඓතිහාසික සංසිද්ධියට ඊයේ (22) පනස් වසරක් සම්පූර්ණ විය. 1948 දී අප ලැබුවේ අර්ධ නිදහසකි. ජනරජ ව්‍යවස්ථාව සම්මත වීමත් සමඟ එක්සත් රාජධානියේ මහරැජන පත් කළ අග්‍රාණ්ඩුකාරයා වෙනුවට රාජ්‍යයේ ප්‍රධානියා වශයෙන් ජනාධිපතිතුමා පත් විය. එම පළමු ජනාධිපති ධුරය එතෙක් අග්‍රාණ්ඩුකාර ධුරය දැරූ විලියම් ගොපල්ලව මහතා පත් වූ අතර සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය අග්‍රාමාත්‍ය පදවිය ලැබුවාය. එතෙක් ලංකාව (Ceylon) යනුවෙන් හැඳින් වූ අපේ රට ශ්‍රී ලංකාව (Sri Lanka) යනුවෙන් හැඳින්වීම මෙතැන් සිට සිදු විය. නිල වශයෙන් එය ශ්‍රී ලංකා ජනරජය යනුවෙන් හැඳින්විණි. 1946/47 සිට ක්‍රියාත්මක වූ සෝල්බරී ව්‍යවස්ථාව වෙනුවට ජනරජ ව්‍යවස්ථාව පිළිගැනීමත් සමඟ සත්වැනි පාර්ලිමේන්තුව අභිභවා ජාතික රාජ්‍ය සභාව ස්ථාපනය විය. එම පළමු ජාතික රාජ්‍ය සභාව විසුරුවා හැරුණේ ඉන් අවුරුදු 5 කට පසුව 1977 මැයි 10 වැනිදාය.

මැයි 22 වැනිදා ජනරජ දිනය වශයෙන් මෙන්ම ජාතික වීර දිනය වශයෙන් ද 1978 දක්වා සැමරීම සිදු විය. එය රජයේ නිවාඩු දිනයක් වශයෙන් ද පිළිගෙන තිබිණි. 1977 දී සිදු වූ දේශපාලන වෙනසත් සමඟ ජේ. ආර්. ජයවර්ධන ජනාධිපතිවරයාගේ රජය බලයට පත් වූ අතර, ඒ වෙනුවට 1948 දී ඩොමිනියන් තත්ත්වය ලැබූ පෙබරවාරි 4 වැනිදා නිදහස් දිනය වශයෙන් සැමරීමට ක්‍රියා කෙරිණි. ඒ සමඟ ශ්‍රී ලංකාව පූර්ණ නිදහසක් ලැබූ මැයි 22 වැනිදා බොහෝ දෙනෙකුට අමතකව යටපත්ව ගිය සෙයකි.

ජනරජ ව්‍යවස්ථාව

1970 දී බලයට පත් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය ප්‍රමුඛ සමඟ පෙරමුණ රජය සිය ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය මඟින් ද නව ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කිරීම සඳහා ප්‍රතිඥාවක් ලබා දී තිබිණි. ජනවරමින් නව රජය බලයට පත්වීමත් සමඟ නව ව්‍යවස්ථාව කෙටුම්පත් කිරීම වෙනුවෙන් කමිටු ඇති කෙරිණි. එම ව්‍යවස්ථාව කෙටුම්පත් කමිටුවේ සභාපතිත්වය දරනු ලැබුවේ ව්‍යවස්ථා කටයුතු ඇමැති ආචාර්ය කොල්වින් ආර් ද සිල්වා විසිනි. “ජනරජ ව්‍යවස්ථාව” 1972 මැයි 22 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත වන විට ඊට පක්ෂව ඡන්ද 119ක් ලැබුණු අතර විපක්ෂව ලැබී තිබුණේ ඡන්ද 16 කි. ජනරජ ව්‍යවස්ථාව යනු සෝල්බරී ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කිරීමක් නොවන අතර එය නව ව්‍යවස්ථාවකි. මෙම ව්‍යවස්ථාව සම්මත කිරීමේදී සෝල්බරී ව්‍යවස්ථාවේ 29 වැනි වගන්තිය, එම අන්තර්ගතය ඇතුළත් නොවීම පිළිබඳ දෙමළ දේශපාලන පක්ෂ මතු කළ විරෝධයට ආචාර්ය කොල්වින් පිළිතුරු ලබා දී ඇත්තේ මෙය අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් බව ද 29 වැනි වගන්තිය හෝ ඊට සංශෝධන වෙනුවට මූලික අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇතුළත් කර ඇති නව වගන්ති මඟින් වඩා පුළුල්ව එම අයිතීන් ආරක්ෂා වන බව ද පෙන්වා දෙමිනි. නව ව්‍යවස්ථාවේ 6 වැනි පරිච්ඡේදය මුල් අයිතිවාසිකම් හා නිදහස සම්බන්ධයෙන් විය.

1970 මහ මැතිවරණය සඳහා සමඟි පෙරමුණ, එනම් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය, ලංකා සම සමාජ පක්ෂය හා ශ්‍රී ලංකාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂය එක්ව ඉදිරිපත් කළ මැතිවරණ ප්‍රකාශය මඟින්, නව පාර්ලිමේන්තුව ව්‍යවස්ථා සභාවක් ලෙස ක්‍රියාකරමින් නව ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කිරීමට හා සම්මත කර ක්‍රියාත්මක කිරීමට ජනතා වරමක් ඉල්ලා සිටීම සිදු විය. එකී ව්‍යවස්ථාව මඟින් ලංකාව නිදහස්, ස්වෛරී, ස්වාධීන ජනරජයක් වනු ඇතැයි ද සමාජවාදී හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මූලධර්ම යටතේ ක්‍රියාකරනු ඇති බව ද සියලු පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතීන් හා නිදහස සුරක්ෂිත වනු ඇතැයි ද පොරොන්දු විය. ඒ වෙනුවෙන් සමගි පෙරමුණට 70’ මැතිවරණයෙන් ජනවරමක් ලැබිණි. ජනරජ ව්‍යවස්ථාව පිළිගැනීමත් සමඟ එරට යටත්විජිතයක් ලෙස පැවැති තවත් රාජ්‍ය මෙන් ශ්‍රී ලංකාව ද ජනරජයක් බවට පත් විය. නව ව්‍යවස්ථාව යටතේ බිහි වූ ආණ්ඩු ක්‍රමය පාර්ලිමේන්තු ආණ්ඩු ක්‍රමයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. විධායක බලතල මෙහෙය වූයේ අගමැති ප්‍රමුඛ කැබිනට් මණ්ඩලය විසිනි. ජනාධිපති ධුරය නාම මාත්‍ර විධායකයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක විය.

යටත්විජිතවාදී ආධිපත්‍යයෙන් නිදහස් වන අතරම රට ශීඝ්‍ර සංවර්ධනයක් කරා යොමු කිරීම ද ඉලක්කයක් විය. එම ප්‍රතිලාභ සාධාරණ ලෙස සෑම පුද්ගලයෙක් කරාම ගලා යාම අපේක්ෂා කළ අතර වඩා හොඳ ජීවිතයක් ගත කිරීමට ඇති අයිතිය පිළිගැනිණි. මේ සියල්ල එහි ඇතුළත් සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලක්ෂණ ලෙස සැලකිය හැකිය. 1970 ට පෙර ද එනම්, 1956 මහජන එක්සත් පෙරමුණ බලයට පත් වීම සමඟ ද එස්. ඩබ්. ආර්. ඩී. බණ්ඩාරනායක අගමැතිවරයාගේ නායකත්වය යටතේ කටුනායක හා කොළඹ බ්‍රිතාන්‍ය ගුවන් හා නාවික කඳවුරු රජයට පවරා ගැනීම සිදු විය. යටත්විජිත ආධිපත්‍යයෙන් නිදහස්වීමේ අභිලාෂය එකල පටන් පැවැතිය ද එය ප්‍රායෝගිකව සපුරා ගත හැකි වූයේ ඉන් දශකයකටත් පසුවය. බණ්ඩාරනායක අගමැතිවරයාගේ පාලන සමයේදී සෝල්බරී ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කිරීම වෙනුවෙන් සෙනෙට් සහ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ ඒකාබද්ධ කමිටුවක් ද පත් කර දරන ලද ප්‍රයත්නය එම පාලනය තුන් වසරකට සීමා කරමින් සිදු වූ බණ්ඩාරනායක ඝාතනයත් සමඟ බිඳ වැටිණි. 1972 වන තුරු අධිකරණ ක්‍රියාදාමයේ දී අභියාචනා රැගෙන යා යුතු වූයේ ප්‍රිවි කවුන්සිලයටය. මේ තත්ත්වය වෙනස් වූයේ ද ජනරජ ව්‍යවස්ථාව සම්මත වීමත් සමඟය.

සියලු පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතීන් හා නිදහස සුරක්ෂිත වීම සර් අයිවර් ජෙනිංග්ස් සම්පාදනය කළ සෝල්බරී ව්‍යවස්ථාවේ ඇතුළත් නොවූ අතර, එය ජනරජ ව්‍යවස්ථාව තුළ අන්තර්ගත විය. කිරීටයත් සමඟ තිබූ අවසාන බැමි ද මුදා හැරීමට හැකි වීම ශ්‍රී ලංකාව රාජ්‍යයක් ලෙස ලැබූ ජයග්‍රහණයකි.

ස්වෛරී හා ස්වාධීන රාජ්‍යයක්

පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය සාමාජිකත්වය දරන රාජ්‍යයක් ලෙස ක්‍රියා කළ ද ශ්‍රී ලංකාව යනු ස්වෛරී හා ස්වාධීන රාජ්‍යයක් විය. ජනරජයක් වූ විට මේ රටේ භූමියේ සුරක්ෂිතතාව මෙන්ම ඒ බිමේ ශ්‍රී ලංකාව උරුමකරුවන් වන ශ්‍රී ලාංකේය පුරවැසියන්ගේ ආරක්ෂාව, නිදහස හා අයිතීන් වෙනුවෙන් තීරණාත්මක ලෙස වැදගත්ය. එතැන් සිට ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍යයෙන් නිදහස් වූ දේශපාලනිකව පමණක් නොව ආර්ථික වශයෙන් මෙරට තේ වැවිලි සමාගම් මත බ්‍රිතාන්‍ය සෘජු පාලනය හා ආධිපත්‍යයන් ඉන් ඔබ්බට පැවතුණේ නැත. නව ව්‍යවස්ථා සම්පාදන ක්‍රියාවලියේ මූලිකත්වය ගත් ආචාර්ය කොල්වින් ආර් ද සිල්වා එම ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය වෙනුවෙන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා මණ්ඩලය ඇති කිරීම පිළිබඳ පැහැදිලි කරමින් කියා සිටියේ මෙතෙක් අප ජනතාවක් ලෙස යම් නිවසක පදිංචි වී සිටි බවත් ඒ නිවස අපට තනා දී ඇත්තේ විදේශීය බලවේගයක් වන ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව හා රැජින විසින් බවත්ය. ඒ වෙනුවට සම්පූර්ණයෙන්ම අලුත් අත්තිවාරමක් දමා ඒ මත අපට අවශ්‍ය ආකාරයේ නව නිවසක් ඉදිකිරීම හා එහි පදිංචි වීමට කටයුතු කිරීම මෙම ව්‍යවස්ථා සම්පාදන මණ්ඩලය මඟින් සිදුවන්නේය යනුවෙනි.

ලංකා රාණි

ජනරජ ව්‍යවස්ථාව සම්මත වීම පිළිබඳ නීත්‍යනුකූලව ප්‍රකාශයට පත් වූයේ කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයීය නව රඟහල් ශාලාවේදීය. ප.ව.12.30 ට සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක අගමැතිනිය එහි සපැමිණියේ සභාපති මෛත්‍රීපාල සේනානායක මහතා සහ ආණ්ඩුක්‍රම සම්පාදක අමාත්‍ය ආචාර්ය කොල්වින් ආර් ද සිල්වා ද සමඟය. එදින උදෑසන නව ව්‍යවස්ථාව විධිමත් ලෙස සම්මත කරගැනීම සිදු වූ බව සභාවට දැනුම් දුන් ආණ්ඩුක්‍රම සම්පාදක මණ්ඩලයේ සභාපති ස්ටැන්ලි තිලකරත්න මහතා හරියටම ප.ව.12.43ට ජනරජ ව්‍යවස්ථාවේ නීත්‍යනුකූලභාවය ප්‍රකාශයට පත්කරමින් සිය අත්සන තැබුවේ ජය සත්හඬ සහ මංගල තේරිවාදනය මැදය. අනතුරුව නව ව්‍යවස්ථාව යටතේ දිවුරුම් දුන් අගමැතිනිය ව්‍යවස්ථාව යටතේ තම පළමු රාජකාරිය ඉටුකළ බව පවසමින් ජනරජයේ ප්‍රථම ජනාධිපති ලෙස විලියම් ගොපල්ලව උතුමාණන් පත් කරමින් මීළඟ රාජකාරිය ඉටුකරන බව ප්‍රකාශ කළාය.

ශ්‍රී ලංකාව නිදහස් ස්වාධීන ජනරජයක් වෙද්දි බෝගල පතල් ව්‍යාපාරය රජයට පවරා ගනිමින් රාජ්‍ය මිණිරන් සංස්ථාව පිහිටුවීම ද, ශ්‍රී ලංකා නාවුක සංස්ථාව අරඹමින් එහි ප්‍රථම නෞකාව ලෙස “ලංකා රාණි” මෙරටට කැඳවාගෙන ඒම ද සරසවි චිත්‍රාගාරය රජයට පවරා ගැනීම ද, ජනතා කමිටු පිහිටුවීම ද, කොළඹ, පේරාදෙණිය, විද්‍යෝදය, විද්‍යාලංකාර හා කටුබැද්ද මණ්ඩප එක්කොට ශ්‍රී ලංකා විශ්වවිද්‍යාලය පිහිටුවා එහි මණ්ඩප වශයෙන් ඒ වනවිටත් ක්‍රියාත්මක වූ අනෙකුත් විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම ද සිදු විය. (සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක, මලල්ගොඩ බන්දුතිලක)

දැවැන්ත වගා සංග්‍රාමයක්

ශ්‍රී ලංකා ජනරජයේ ප්‍රථම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය 1972 ජුනි මාසයේදී සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක අගමැතිනිය විසින් ජාතික රාජ්‍ය සභාවට ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවාය. 1972 වර්ෂය නිෂ්පාදන වර්ෂයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් විය. ලෝක ආර්ථික අහේනියක අඳුරක් පැතිරෙමින් තිබූ බැවින් භෝග වගාවන්ට රට යොමු කිරීම ද සිදු විය. පසුව දැවැන්ත වගා සංග්‍රාමයක් ද දියත් කෙරිණි. ආර්ථික සංවර්ධනය හා නිදහස වෙනුවෙන් 1970-77’සමයේදී ගනු ලැබූ තීන්දු තීරණ හා ප්‍රතිපත්ති ද වැඩපිළිවෙළ දේශපාලනිකව විවේචනයන්ට ලක් විය. 77 මැතිවරණයෙන් සමගි පෙරමුණු රජය අන්ත පරාජයක් ලැබීය. ඉන් දශක හතර හමාරකට පසුව දරුණු ගෝලීය වසංගතයකින් බැටකා සිටින ආර්ථික අර්බුදයක ගිලී සිටියදී එදා ඒ මඟ ඉදිරියටම ගියේ නම්, අද අප මෙතැන නොසිටිනු ඇතැයි කියන්නට පටන් ගෙන ඇත.

ශ්‍රී ලංකාව ජනරජයක් බවට පත් වී පනස් වසරක් ගත වන තැන අප සිටින්නේ තීරණාත්මක අවදියකය. රටේ නිදහස හා ඒකීයභාවය රැකගනිමින් රටට ආර්ථික නිදහස දිනා දීමට කටයුතු කිරීම විය යුතුය. එම වගකීම තනිකරම රාජ්‍ය පාලනයක් වෙත පවරා ජනතාව තම වගකීම් හා යුතුකම් කොටස පැහැර හැරීමෙන් එය පූරණය කළ නොහැකි වනු ඇත. විරෝධතා හා කොරෝධවලින් අපේ රට හෝ අන් රටක් දිනා ගත් දෙයක් නැත. නිෂ්පාදන ආර්ථිකයෙන් විතැන් වෙමින් සියල්ල පිටරටින් එනතුරු මුහුද දෙස බලා සිටි අපි, මේ දුෂ්කර පැයේදීවත් අපට වැරදුණු බව අවබෝධ කර ගත යුතු වේ. දැන්වත් රට ගොඩගැනීම හා ගොඩනැගීම වෙනුවෙන් වෙහෙස වීමට අපට හැකි නම් එදා 72’ දී ජනරජයක් ලෙස අප ලබා ගත් පූර්ණ නිදහස අර්ථපූර්ණ නිදහසක් බවට පත් කර ගැනීමට අපට හැකි වනු ඇත. ඒ වෙනුවෙන් ගෙවී ගිය දශක 5 තුළ අපට ලද අවස්ථා බැහැර කළ හා පැහැර හැරි ජාතියක් වන අප දැන්වත් මෙතැන් සිට ඉදිරියටවත් ආර්ථික නිදහස දිනා ගැනීම වෙනුවෙන් වන සැබෑ නිදහස් අරගල ඇරැඹිය යුතුය. සැබෑ අරගලය එයයි.

ධම්මික සෙනෙවිරත්න

අධ්‍යයන පොදු සහතික පත්‍ර සාමාන්‍ය පෙළ විභාගය අදින් ඇරඹේ. මෙවර මෙම විභාගයට පෙනී සිටිනුයේ කොවිඩ් වසංගතය ඇතුළු රටේ පැවැති අයහපත් තත්ත්වයන් හේතුවෙන් සැලකිය යුතු කාලයක් තුළ අධ්‍යයන කටයුතු අඩාළව පැවැති සිසු පිරිසකි. ඔවුන් මේ කඩඉමට මුහුණ දිය යුත්තේ කෙසේ ද? ඒ සඳහා සමාජය විසින් සහාය දැක්විය යුත්තේ කෙසේද? යන්න පිළිබඳව විභාග කොමසාරිස් ජනරාල් එල්.එම්.ඩී. ධර්මසේන මහතා සමඟින් සිදු කෙරුණු සංවාදයයි මේ.

රුපියල අවප්‍රමාණය වුණත් විභාග සහතිකය අවප්‍රමාණය වෙන්නෙ නෑ

ගු ණාත්මක මට්ටම ඉහළ යන්න ඕනෑ කියලා විභාගය ගොඩක් අමාරු කරන්නෙත් නෑ

කොවිඩ් මර්දන සෞඛ්‍ය මාර්ගෝපදේශ  අනුගමනය කිරීම වැදගත්

සියලු බාධක ජය ගැනීමට  අපේ දුවලා පුතාලාට පුළුවන්

විදුලි බලය විසන්ධි කරන්නෙ නැහැ  පොදු ප්‍රවාහන පද්ධතිත් ශක්තිමත්

l මෙවර අපොස සාමාන්‍ය පෙළ විභාග කටයුතු සිදුකෙරෙන ආකාරය පිළිබඳ යමක් කිව්වොත්?

2021 දෙසැම්බර් මස පැවැත්වීමට යෝජිතව තිබුණු විභාගය තමයි අද එනම් 2022 මැයි 23 වැනිදා මේ ආරම්භ වෙන්නෙ. මෙවර අපොස සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයට පාසල් අයදුම්කරුවන් 407,129ක්, පෞද්ගලික අයදුම්කරුවන් 110,367ක් ඇතුළුව ඉදිරිපත් වන සමස්ත අයදුම්කරුවන් සංඛ්‍යාව 517,496ක්. විභාග මධ්‍යස්ථාන 3,844ක් ක්‍රියාත්මක වෙනවා. සම්බන්ධීකරණ මධ්‍යස්ථාන 542ක් ද ඊට අමතරව එක්රැස් කිරීමේ මධ්‍යස්ථාන 33ක් ද ක්‍රියාත්මක වෙනවා. මෙය අතිවිශාල මෙහෙයුමක්. සමස්ත අධ්‍යාපන කාර්ය මණ්ඩලයම එකම අරමුණක සිට දුෂ්කරතා රැසක් මැදයි මෙවර විභාගය පවත්වන්නේ. මෙවර විභාගයට ඉදිරිපත් වන මේ දරුවො තමන්ගේ ජීවිතේ ඉදිරියට යන්න තිබුණ කාලයෙන් මාස 05ක් අපතේ ගිය දරුවො. අපට මේ දරුවන්ගෙ කාලය තවත් අපතේ යවන්න බෑ. මම සමස්ත අධ්‍යාපන ප්‍රජාවගෙන්ම ඉල්ලීමක් කරනවා මේ දරුවො වෙනුවෙන් මේ අවස්ථාවේ කැපවෙන්න කියලා. අපි අනාගතයේ මේ රට භාර දෙන්න ඕනෑ උගත් පරපුරකට. ඒ නිසා මොන ප්‍රශ්න ආවත් ගැටලු අභියෝග මැද පවා මේ කර්තව්‍යය ඉටු කිරීමට උපරිම සහාය දෙන්න කියලා මං ඉල්ලනවා. සියලු දෙනාගේ සහයෝගය සහිතව අපට මේ දරුවො වෙනුවෙන් මේ යුතුකම වගකීම ඉටුකරන්න හැකියාව තිබෙනවා.

l අයදුම්කරුවන් විභාග ශාලාවට යන විට සැලකිලිමත් විය යුතු කරුණු මොනවාද?

ප්‍රවේශ පත්‍රය හොඳින් අධ්‍යයනය කළ යුතුයි. එහි විභාග කාලසටහන සඳහන් වෙන කොටස වෙන් කරගෙන ඉතාමත් අවධානයෙන් ඒ කාල සටහනට අනුව විභාගයට සහභාගි වීම වැදගත්. දරුවො වගේම මව්පියොත් මේ කාල සටහන ගැන අවබෝධයෙන් අවධානයෙන් ඉන්න ඕනෑ. ඒ අනුව දරුවන් විභාගයට යොමු කරන්න කැපවිය යුතුයි. ප්‍රවේශ පත්‍රය සහ හැඳුනුම්පත අනිවාර්යෙන් රැගෙන යන්න. අවම වශයෙන් පැය භාගයකට කලින්වත් විභාග ශාලාවේ අසුන් ගන්න ඕනෑ. තමන්ට අවශ්‍ය පැන්සල්, පෑන් ගෙනයන්න. තවම කොවිඩ්-19 සම්පූර්ණයෙන්ම අවසන් නැති නිසා කොවිඩ් මර්දන සෞඛ්‍ය මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය කිරීම ද වැදගත්. මකන දියර භාවිතය සම්පූර්ණයෙන් තහනම්. ඉලෙක්ට්‍රොනික් උපකරණ විභාග ශාලාවට ගෙන යා නොහැකියි. පිළිතුරු පත්‍රයේ විභාග අංකය නිවැරැදිව සඳහන් කිරීමට වගබලාගත යුතුයි. එසේම විභාගය පැවැත්වෙන සම්පූර්ණ කාලසීමාව තුළ මනස සන්සුන්ව තබාගැනීමත්, කාලය හොඳින් කළමනාකරණය කරගැනීමත් අතිශයින්ම වැදගත්.

l විභාගයට පෙනී සිටින දරුවන්ට දිය යුතු පණිවිඩය කුමක්ද?

කිසිදු විභාග වංචාවකට හෝ වෙනත් එවැනි කාර්යයකට පෙලඹෙන්නේ නැතිව ඉතාම කැපවීමෙන් මහන්සියෙන්, තමන්ගේ දැනුමෙන් ඒ ඒ ප්‍රශ්න පත්‍රය සඳහා නිවැරැදිව නිරවුල්ව නිශ්චිත ව පිළිතුරු දීමෙන් ලකුණු ගැනීමට කටයුතු කරන්න. මෙවර විශේෂයෙන් විභාග වංචා වැළැක්වීම සඳහා පියවර රැසක් ගෙන තිබෙනවා. මක්නිසාද කියනවා නම් මේ කාලය ගැටලු රාශියක් තිබෙන කාලයක් නිසා ඉස්කෝලෙ යන්න වුණේ නෑ නැත්නම් සිලබස් කවර් වුණේ නෑ පාඩම් කරන්න විදුලිය තිබුණෙ නෑ වැනි විවිධ හේතු මුල්කරගෙන සමහර විට ඇතැම් දරුවන් එවැනි දේට පෙලඹෙන්න පුළුවන්. මට කියන්න තියෙන්නෙ එවැනි සිතුවිලි, එවැනි පෙලඹීම් ඇති වුණොත් ඒවා මෙල්ල කරගෙන තමන්ගේ දැනුම මට්ටමෙන් තමන් මහන්සි වෙලා විභාගය පැවැත්වෙන මේ දින කිහිපයෙනුත් උපරිම ප්‍රයෝජන අරන් හොඳින් විභාගයට මුහුණ දෙන්න. අපොස සාමාන්‍ය පෙළ කියන්නේ මහා තරගකාරී විභාගයක් නෙවෙයි. දරුවන්ගේ දැනුම පරීක්ෂා කරන විභාගයක්. එනිසා ඔබේ දැනුම හරි ආකාරයෙන් සංවිධානගත කරගෙන සැලසුම් කරගෙන ප්‍රශ්න පත්‍රයේ අසා තිබෙන ප්‍රශ්නවලට නිවැරදිව එක එල්ලේ සෘජුව පිළිතුරු දෙන්න. දිගු පිළිතුරු කොළ ගාණක ලිව්වත් වැඩක් නෑ නිශ්චිත පිළිතුර ලියවිලා නැත්නම්. උපරිම කැපවීමෙන් මේ කාලය තුළ මහන්සි වෙලා විභාගයට පෙනී සිටියොත් ඔබට හොඳ ප්‍රතිඵල ගන්න පුළුවන්.

l රටේ පවතින ඉන්ධන ගැටලුව නිසා දරුවන් විභාගයට පැමිණීමේදී බොහෝ දුෂ්කරතාවන්ට ලක්විය හැකියි. ඒ වෙනුවෙන් කිසියම් හෝ ක්‍රියාමාර්ගයක් ගෙන තිබෙනවා ද?

විභාග කාලසීමාව තුළ ඉන්ධන ගැටලුව නිරාකරණය සඳහා බොහෝදුරට දැන් කටයුතු සූදානම් කරලයි තියෙන්නෙ. ඒ අනුව දරුවන්ගේ ප්‍රවාහනය සම්බන්ධ ගැටලුව මේ වන විට නිරාකරණය වෙමින් පවතිනවා. ඒ වගේම දරුවන්ගේ විභාගයට බාධාවක් වන අන්දමට විදුලි බලය විසන්ධි කරන්නෙ නැහැ. පොදු ප්‍රවාහන පද්ධති ශක්තිමත් කර තිබෙනවා. මේ දිනවල පෞද්ගලික සහ ලංගම බස් රථ වැඩිපුර ධාවනය කෙරෙනවා. පොදු ප්‍රවාහන සේවයෙන් විභාග මධ්‍යස්ථාන කරා දරුවන් රැගෙන යෑමට ලංගම සභාපතිතුමා විශේෂ වැඩපිළිවෙලක් යොදා තිබෙනවා. ඒ වගේම ගැමුණු විජේරත්න සභාපතිතුමා ඇතුළු පෞද්ගලික බස් සංගම්වල සියලු දෙනා ද උනන්දුවෙන් මේ කටයුත්ත ඉටු කරනවා.

අනෙකුත් ප්‍රවාහන සංගම්වල සියලු දෙනා ද ඒ වෙනුවෙන් උනන්දු වෙනවා. මව්පියන්ට සහ වැඩිහිටියන්ට කියන්න ඕනෑ, ඔබ පාරේ වාහනයක ගමන් කරනවා නම් ඒ වාහනයේ ඉඩ තිබෙනවා නම් ඔබ යන මඟ ඇති විභාග ශාලාවකට යන දරුවන් මහ මඟ සිටින විටක ඔවුන් ඉඩක් දෙන්න අමතක කරන්න එපා. කාරුණිකව දරුවො දිහා බලන්න. මොකද මේ දරුවො විශාල ප්‍රශ්න රැසක් මැද තමයි මේ විභාගයට පෙනී සිටින්නේ. ඒ නිසා මේ දරුවන්ට අපි සියලු දෙනාගේම සහයෝගය දිය යුතුයි. මේ කාලය තුළ කලබලකාරී නොවී, කලහකාරී නොවී සන්සුන්ව මේ සමාජය පවත්වාගෙන යෑම ඉතාම වැදගත්. ඉගෙනගෙන විශ්වවිද්‍යාලවල ගිය අයියලා අක්කලා මේ තමන්ගේම මල්ලිලා නංගිලා වෙනුවෙන් මේ කාලය තුළ ඉතාම සංයමකින් යුතුව කටයුතු කිරීම ඉතාම වැදගත්. මොකද මේ දරුවොත් ඔබ වගේම ඉදිරියට යන්න ඕනෑ. වැඩිහිටියොත් හිතන්න ඕනෑ මේ දිනවල විශේෂයෙන්ම රටේ සාමකාමී බව රැකීමට. අපි අපේ දරුවන්ට මේ රට දියුණු කිරීමට, රට ආරක්ෂා කිරීමට ශක්තිය දෙන්න ඕනෑ. ඒ ශක්තිය ගන්නා පළවෙනි කඩඉම තමයි මේ. ඉතිං මේ පළවෙනි කඩඉම ඉතා හොඳින් පසුකර යෑමට සමස්ත සමාජයම දරුවන්ට සහය දිය යුතුයි.

l මෙහිදී ශ්‍රී ලංකා විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ කැපවීම පිළිබඳව යමක් කිව්වොත්?

ශ්‍රී ලංකා විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ අනෙකුත් විභාගවලදී මෙන්ම මේ විභාගයේදීත් ඉතාම කැපවීමෙන් තමයි කටයුතු කරන්නේ. අපිට සිංහල අවුරුදු තිබුණෙ නෑ. වෙසක් උත්සව තිබුණෙ නෑ.ඒ සියලු දේ කැප කරලා පුදුමාකාර වෙහෙස මහන්සියක් දැරුවා අපි පසුගිය කාලෙ අපේ දරුවන් වෙනුවෙන් මේ විභාගය පවත්වන්න. ඔබ වගේම අපේ විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ සේවය කරන උදවියත් ජීවත්වෙන්නේ විශාල අර්බුද මැද්දෙ. ඒ සියල්ල මැඬගෙන මේ විභාගය වෙනුවෙන් ඒ අය කළ කැපවීම ආදරයෙන්, ගෞරවයෙන් සිහිපත් කරන්න ඕනෑ. ඒ වගේම මේ රටේ රජය, අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශය, ත්‍රිවිධ හමුදාව, පොලිසිය, සෞඛ්‍ය අංශ, අත්‍යවශ්‍ය සේවා කොමසාරිස් ජනරාල්තුමා, ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය, මහජන උපයෝගිතා කොමිසම, දුම්රිය සේවය, ශ්‍රී ලංකා ගමනාගමන මණ්ඩලය ආදි මේ සෑම අංශයකින්ම අපට සහාය ලැබෙනවා. මේ හැමෝම සහය දෙන්නේ දරුවන් වෙනුවෙන්. මේ දරුවො ඉතාම කැපවීමෙන් මේ විභාගයට පෙනී සිට හොඳ ප්‍රතිඵල ගැනීම තමයි අපේ බලාපොරොත්තුව. ගැටලු අභියෝගවලට බය වෙන්න එපා. ප්‍රශ්න කරදර වැඩි වෙන තරමට තමයි අපේ පන්නරය වැඩි වෙන්නෙ. අපේ ජවසම්පන්නභාවය වැඩිවෙන්නෙ. අපේ ධෛර්යය වැඩි වෙන්නෙ. මේවායෙන් තව තවත් අපි මුවහත් වෙන්න ඕනෑ. දරුවන්ගේ ඒ පන්නරය අනිවාර්යයෙන් බාධක මැද්දෙ තමයි වැඩිවෙන්නෙ. ඒ සියලු බාධක ජයගැනීමට අපේ දුවලා පුතාලාට පුළුවන්. ඔවුන්ට ඒ ශක්තිය තිබෙනවා. ඔවුන්ට මේ කාර්යය හොඳින් කරන්න පුළුවන්. මේ විභාගය සඳහා ඉතා හොඳින් මුහුණ දී හොඳ ප්‍රතිඵල ගන්න අපේ දරුවන්ට ධෛර්යය වාසනාව වගේම විශ්ව ශක්තියේ ආශිර්වාදය ලැබේවා කියලා අප ප්‍රාර්ථනා කරනවා.

l මෙවර අපොස සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයට පෙනී සිටින්නේ කොවිඩ්-19 නිසා ඉස්කෝලෙ යන්න බැරි වුණ, ගුරු වැඩ වර්ජනය නිසා අධ්‍යාපනය අඩාළ වුණු, තෙල් ගැටලුව නිසා පාසලට ටියුෂන් පංතියට යන්න බැරි අවස්ථා ඇති වුණ, විදුලි කප්පාදුව නිසා පාඩම් වැඩ අතපසු වුණ දරු පිරිසක්. මොකද්ද මේ විභාගයේදී ඔවුන්ට ඉටු වන සාධාරණය?

විභාගයක් කියන එකේදි එහෙම ලොකු සාධාරණකම් කරන්න බැහැ. තමන් පාඩම් කරන්න ඕනෑ. මහන්සි වෙන්න ඕනෑ. මේ වගේ අභියෝගයක් තිබෙන වෙලාවක දරුවන්ට තිබෙනවා කාර්යභාරයක් තමයි ස්වයං අවබෝධය ඇති කර ගැනීම. ගුරුවරයෙක් කියා නොදුන්නත් දරුවන්ට පෙළ පොත් තිබෙනවා. ඒ පෙළ පොත්, විෂය නිර්දේශය සහ පසුගිය ප්‍රශ්න පත්‍ර ටික අතට ගත්තම දරුවන්ට තේරුම් ගන්න පුළුවන් මේ විභාගයේ ස්වභාවය සහ මුහුණ දිය යුතු ආකාරය. අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණවලින් බලාපොරොත්තු වන්නෙ ස්වයං අධ්‍යයනයේ යෙදෙන දරු පිරිසක්. තමන්ම මහන්සි වෙලා අවබෝධය ලබනවා කියන්නේ විභාග ප්‍රශ්න පත්‍රයට අනිවාර්යයෙන්ම හොඳින් පිළිතුරු සැපයීමේ හැකියාව ලැබෙනවා. පාසලේ හෝ ටියුෂන් පංතියේ ගුරුවරයා උගන්වන දේ කටපාඩම් කරනවාට වඩා අවබෝධයෙන් යුතුව ලියන දේ තමයි වැදගත් වෙන්නෙ.

දරුවන් අවබෝධයකින් යුක්තව විභාගය ලියන්න පන්නරයක් ලබන්නේ මේ වගේ අභියෝගාත්මක කාලයක. ඒ නිසා මම හිතනවා මේ විභාගය තුළ අනිවාර්යයෙන්ම දරුවන්ට හොඳ ප්‍රතිඵල ගන්න පුළුවන් වෙයි. මේක අභියෝගයක් ලෙස සලකගෙන තමන්ගේ දෙපයින් නැඟී සිටීම තුළ අනිවාර්යයෙන් මේ විභාගය සමත් කර ගන්න පුළුවන්. ඒ නිසා මහන්සි වෙලා ලියන්න කියලයි මම දරුවන්ට කියන්නෙ. ශ්‍රී ලංකා විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ සහතිකය ලෝකයම පිළිගන්න සහතිකයක්. අපි විභාගය ඕනෑවට වඩා ලේසි කරන්නෙ නෑ. මේ විභාගයේ තිබෙනවා යම්කිසි ගුණාත්මක මට්ටමක්. කොවිඩ් නිසා හෝ වෙන යම් කාරණයක් නිසා ඒ ගුණාත්මක මට්ටම පහත දාන්න බැහැ. ඒ වගේම ඒ ගුණාත්මක මට්ටම ඉහළ යන්න ඕනෑ කියලා විභාගය ගොඩක් අමාරු කරන්නෙත් නෑ. ඒ ගුණාත්මකභාවය ආරක්ෂා කර ගනිමින් තමයි මේ විභාගය සංවිධානය කරලා තිබෙන්නෙ. ඒ නිසා දරුවන්ට සාධාරණයක් කරන්න කියලා එහෙම විශේෂ උදව්වක් කරන්න පුළුවන්කමක් නෑ. උදාහරණ වශයෙන් කියනවා නම් ලකුණු දහයක් නිකං දීම, වැඩියෙන් කාලය දීම, ප්‍රශ්න සරල කිරීම වැනි පියවර අපට ගන්න බෑ. මොකද ශ්‍රී ලංකාවේ මුදල අවප්‍රමාණය වුණත් විභාග සහතිකය අවප්‍රමාණය වෙන්නෙ නෑ. අපේ සාමාන්‍ය පෙළ සහතිකය, උසස් පෙළ සහතිකය මුළු ලෝකයම පිළිගන්න සහතික. අපිට ඒ මට්ටම පහළ හෙළලා අන්තර්ජාතික මට්ටමේ තිබෙන පිළිගැනීම පහතට දාන්න බෑ. එහෙම කළොත් ඊට පස්සේ ඒක දරුවන්ටමයි බලපාන්නෙ. අපේ දරුවන්ට ඉතාමත් ශක්තිමත්ව විභාගය ලියන්න පුළුවන්. මොන බාධක තිබුණත් අපේ දරුවන් හොඳින් විභාගයට මුහුණ දේවි.

කාංචනා සිරිවර්ධන

කාලගුණික විපර්යාසය නිසා සිදු වන ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑමෙන් ලොව මුහුණ දී සිටින දැවැන්තම අර්බුදයක් වන්නේ ධ්‍රැවාසන්නව පිහිටි ඇන්ටාක්ටිකාව වැනි හිම කඳු හා ග්ලැසියර දියව යෑමය. මේ වන විට එය ක්‍රමයෙන් සිදු වන පාරිසරික විපර්යාසයක් වුවත්, යම් හෙයකින් සියලු අයිස් පර්වත හා ග්ලැසියර එක්වරම දියව ගියහොත් පෘථිවියට කවර නම් ඉරණමක් අත්වනු ඇති ද? වීදියක් මැද දියව ගිය හිම ස්වල්පයක් තිබීම නිසා වාහන ලෙස්සා ගිය විටදී පවා උරණ වන මිනිසා සමස්ත හිම කඳු ප්‍රතිශතයම දියවගොස් පෘථිවියෙන් වැඩි කොටසක් ජලයෙන් යට වීමේ අවදානමට කෙලෙස මුහුණ දෙනු ඇතිද? සැබවින්ම මෙම හිම කඳු හා ග්ලැසියර යනු පෘථිවිය ආක්‍රමණය කිරීමට සූදානමින් සිටින එක්තරා ප්‍රබල බලවේගයක් බඳු වූවකි. එක් රාත්‍රියකදී මේ සියලු ග්ලැසියර හා හිම කඳු දියව ගිය හොත් එය සමස්ත ලෝකයම නොවුණත් ඉන් වැඩි කොටසක් ජලයෙන් යට කිරීමට හේතු වනවා ඇත. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය පමණක් සැලකුවද එහි මයාමි, නිව් ඔර්ලියන්ස් වැනි ප්‍රදේශ මුළුමනින්ම ජලයෙන් යට වනවා ඇත. අයිස් දිය වූ ජලය අවම වශයෙන් අඩි දෙසීයක්වත් රටවල් තුළට කඩා වැදීම නිසා වෙරළ තීර නැවත අලුතින්ම මතු කර ගැනීමට සිදුවනවා ඇත. සැබවින්ම එය මහත්ම ව්‍යසනයක් වනවා නියතය. එහෙත් හිම කඳු හා ග්ලැසිරය දිය වීමෙන් එල්ල වන එකම බලපෑම වන්නේ එලෙස ගොඩබිම් කලාප ජලයෙන් යටවීමම පමණක් නොවේ.

ගෝලීය උණුසුම

සාමාන්‍යයෙන් ජල වීදුරුවක් තුළ වූ අයිස්කැටයක් දිය වීමේදි ජල මට්ටමේ වෙනසක් වන්නේ නැත. මන්ද එය දියවීමෙන් වීදුරුව තුළට එකතු වන ජල ප්‍රමාණය එහි පෙර තිබු පරිමාවටම සමාන වන නිසාය. එහෙත් ලුණු ජලය සහිත බඳුනක් තුළ වන අයිස් කැටයක් සම්බන්ධයෙන් මෙය වෙනස්ම සිදුවීමකි. එහිදි වීදුරුව තුළ තිබු ඝන අඟලක අයිස් කැටයක් දියවීමේදි වීදුරුවේ ජල මට්ටම ඝණ අඟල් 0.03න් ඉහළ යනු ඇත. ඒ අයිස් කැටය මඟින් විස්ථාපනය කළ ලුණු වතුර ප්‍රමාණයයි. පරිමාවේ වැඩිවීමක් වශයෙන් සැලකුවහොත් එය 3%ක ප්‍රතිශතයකින් පරිමාවේ වැඩි වීමකි. මෙම තත්ත්වය ග්ලැසියර හා හිම කඳුවලට ආදේශ කළහොත් ලෝකය යට කරමින් ගලා යන සමස්ත ජල පරිමාවේ වැඩි වීම කෙතරම් වනු ඇතිද? දකුණු අමෙරිකාවේ බුවනෝස් අයර්ස් හා පැරගුවේ වැනි පෙදෙස් තවදුරටත් ගොඩබිම් ලෙස නොපවතිනු ඇත. දැනට ලොව මිලියන පහක් පමණ වූ අයිස් පර්වත පිහිටා ඇති අතර ඒවා ශීඝ්‍රයෙන් දියවෙමින් පවතින බව විද්‍යාත්මකව තහවුරුව ඇති සත්‍යයකි. ඉදිරි වසර පනස්දහසක කාලයේදී ගෝලීය උෂ්ණත්වය ෆැරන්හයිට් අංශක පනස් අටක සිට ෆැරන්හයිට් අංශක අසූව දක්වා ඉහළ යනු ඇති බවට අනාවැකි පළව තිබෙන්නේ වර්තමානයේදී ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යන ශීඝ්‍රතාවට සාපේක්ෂවය.

දැනට පෘථිවියේ වර්ග සැතපුම් මිලියන 5.8ක් අයිස්වලින් ආවරණය වී ඇති අතර, එක් රාත්‍රියක් තුළදී මෙම සමස්ත අයිස් ප්‍රතිශතය දියව ගියහොත් ගෝලීය මුහුදු මට්ටම දළ වශයෙන් අඩි දෙසියතිහක උසකට ඉහළ යනු ඇත. එනම් ලන්ඩනයේ සුප්‍රකට ටවර් පාලම ගිල්වා දැමීමට වුවද ඊට හැකිවනු ඇත. එක් රැයක් තුළදි මහද්වීප සතම අඩ වශයෙන් ජලයෙන් යට වනු ඇත. තවදුරටත් මයාමි හාලන්ඩන් යනුවෙන් නගර නොපවතිනු ඇත. ඔස්ට්‍රේලියානු වෙරළ තීරය එහි ජිවත් වන 80%ක් පමණ ජනපදිකයන්ද සමඟ මුහුදු ජලයෙන් වැසී යනු ඇත. වැනීසිය හා නෙදර්ලන්තයටද අත් වනු ඇත්තේ එම ඉරණමමය. අප්‍රිකාවේ වැඩි කොටසක්ද එලෙසම මුහුදුබත් වීම නොවැළැක්විය හැකි වනු ඇත. ධ්‍රැවසාන්න අයිස් දියවීමේ එකම ප්‍රතිඵලය රටවල් මුහුදුබත් වීම පමණක්ම නොවේ. අයිස්කඳු දිය වීමේදි පරිසරයට කාබන්ඩයොක්සයිඩ් මුක්ත වීමක් සිදු වේ. එලෙස දිය වන අයිස් මඟින් මහා පරිමාණයෙන් පරිසරයට මුදා හැරෙන අහිතකර කාබන්ඩයොක්සයිඩ් නිසා ශ්වසනය අතිශයින්ම දුෂ්කර වනවා ඇත. වායුගෝලීය ඔක්සිජන් ප්‍රතිශතය වැඩි නොවී කාබන්ඩයොක්සයිඩ් එලෙස ඉහළ යෑමෙන් මිනිසාට දියෙන් යට නොවූවද, හුස්ම හිරවීම නිසා මරුමුවට පත් වීම නියතව සිදු වනු ඇත.

සුළු භූමිකම්පා

එසේම මුහුදු ජල තරංගවල දිශාව වෙනස් වන බැවින් එය සමුද්‍ර ජීවින්ට සේම විශේෂයෙන්ම ධ්‍රැව අසල ජීවත් වන ජීවින් නොසිතු විරූ දුෂ්කරතාවන්ට පත් කරනු ඇත. එය එවැනි සත්වයන්ගේ නෂ්ට වීමකට වුවද තුඩු දීමට බැරි නැත. මුහුදු ජල තරංගවල දිශාවේ වන වෙනස්කම්, කාලගුණික විපර්යාසය තවදුරටත් තීව්‍ර කරනු ඇත්තේ කාන්තාරවලට අධික වැසිද, වර්ෂාව සාමාන්‍ය ලෙස ලැබෙන ප්‍රදේශවලට වියළි කාලගුණයක්ද උදා කරමිනි. මෙය ගෝලීය කෘෂිකර්මය කෙරෙහි අනිටු ඵල විපාක ඇති කරනු ඇත්තේ සමස්ත ලෝකයම දරුණු සාගතයකට වුවද ඇද දැමීමේ අවදානමක් මතු කරමිනි. මෙවැනි පාරිසරික වෙනස්කම් නිසා ගෝලීය සුළං රටාවන්ද වෙනස් වනු ඇතිවා සේම තවදුරටත් පෘථිවිය මතට පතිත වන හිරු එළිය නැවත පරාවර්තනය කිරීමට ග්ලැසියර නොපිහිටීම නිසා පෘථිවි ජල ස්ථරයේ වාෂ්පීකරණය ශීඝ්‍රයෙන් සිදු වනු ඇත. එලෙස වාෂ්ප වන ජලය වැඩිකොටම කඳු අසල වලාකුළු බවට පත් වීමෙන් එවැනි ප්‍රදේශවල වර්ෂාපතනය ඉහළ යනු ඇත්තේ ජල ගැලීම් ඇති කරවමිනි. එය කෙතරම් බරපතළද යත් සුළු භූමිකම්පාවකින් වුවද යෝධ සුනාමි රළ හට ගැනීමේ අවදානමක් මතු වනු ඇත. තවදුරටත් පෘථිවිය මිනිස් වාසයට හිතකර තත්ත්වයේ නොපවතිනු ඇත.

එහෙත් වාසනාවකට මෙන් එක් රැයකින් එලෙස සමස්ත අයිස් කඳු සමූහයම දියව යෑමේ හැකියාවක් නැත. නමුත් මිනිසාගේම අනිටු ක්‍රියාකාරකම් නිසාවෙන් ධ්‍රැවාසන්න අයිස් ක්‍රමයෙන් දියවෙමින් පවතින බව අසත්‍යයක් නොවේ. පාරිසරික උෂ්ණත්වය මෙයාකාරයට ඉහළ ගියහොත් තවත් වසර පන්දහසකින් මිහිතලය මත එකදු ග්ලැසියරයක් හෝ ඉතිරි නොවනු ඇත. අයිස් නැති, ජලයෙන් යටවූ පෘථිවියක් මත ජීවත්වීම මිනිසාට සේම සෙසු සත්ව ප්‍රජාවටමද කිසි සේත්ම පහසු නොවනු ඇත.

බොහෝ පුද්ගලයන් විනෝදයට ඔරු පැදීම සිදු කරන අතර, දින ගණන් ජලාශවල, ගංගාවල ආදියේ මෙය ක්‍රීඩාවක් මෙන්ම විනෝදාංශයක් ලෙස ද සිදු කරයි. ඇතැම් ජලාශ ආශ්‍රිතව විවිධ වර්ගයේ ඔරු කුලී පදනම මත ගැනීමට තිබෙන අතර, The Oru Lake යනු ඔබට යන එන ඕනෑම තැනක පහසුවෙන් රැගෙන යා හැකි මෙන්ම හකුළා තබා ගත හැකි ඔරුවකි.

The Oru Lake තනි පුද්ගලයකුට පහසුවෙන් භාවිත කළ හැකි අතර, සැහැල්ලු බවින් වැඩි වීමෙන් ඔබට අතේ රැගෙන යෑමේ හැකියාව ද ඇත. The Oru Lake හි සුවපහසු අසුනක් ද පවතින අතර, භාවිත කරන්නාගේ ජීවිතාරක්ෂාව ද තහවුරු කිරීමට සමාගම සමත් වී තිබේ.

එසේම හිරු රශ්මියට මෙන්ම ජලාශවල පවතින විවිධ බාධක හමුවේ මේ ඔරුව සිදුරු වීමේ හැකියාව අවම වන අතර, ජල ක්‍රීඩාවල මෙන්ම ජලාශවල පර්යේෂණවල නිරත පුද්ගලයන්ට ඩොලර් 549ක් වැනි මුදලකට පහසුවෙන් මිල දී ගත හැකිය. තවද අතේ ගෙන යා හැකි මේ පුංචි The Oru Lake භාවිත කරන්නන් නවමු අත්දැකීමක් ද වන බවට සමාගම පවසයි.

ව්‍යායාම කිරීමෙන් අපගේ ශරීර සෞඛ්‍ය යහපත්ව පවත්වාගෙන යෑමට මෙන්ම බෝ නොවන රෝගවලට ගොදුරු නොවී සිටීමට හැකියාව ඇත. කෙසේ වෙතත් ව්‍යායාම මධ්‍යස්ථානවල නැති නම් තනිව ව්‍යායාමවල නිරත වීමට බොහෝ දෙනකු අකමැති වන අතර, Icaros Cloud යනු හුදු විනෝදාස්වාදයත් සමඟින් ඔබට ශරීර සෞඛ්‍යය ද ආරක්ෂා කර දෙන උපකරණයකි.

Icaros Cloudහි විවිධ ව්‍යායාම අභ්‍යාස 148ක් පමණ පවතින අතර, එය පවුලේ ලොකු කුඩා සැමටම භාවිත කළ හැකි අයුරින් ව්‍යායාම පැවතීම තවත් විශේෂයකි. මෙමඟින් ඔබගේ සමබරතාව වැඩිදියුණු කරන අතර එදිනෙදා ඔබගේ ශරීරයේ ප්‍රගතිය ඩිජිටල් තිරයක් මඟින් දැකබලා ගැනීමට ද හැකිය.

තවද ඔබ පරිගණක ක්‍රීඩා සිදු කරන කෙනකු නම් හිම මත ලිස්සන ක්‍රීඩා ආදි දේ සඳහා ද මේ Icaros Cloud පහසුවෙන් භාවිත කළ හැකි අතර, එමඟින් සැබෑ පරිගණක ක්‍රීඩා සජීවී අත්දැකීමක් ද ලැබෙනු ඇත. මෙලෙස විනෝදයත් සමඟින් පරිගණක ක්‍රීඩාවක නිරත වෙමින් ඔබට ශරීර සෞඛ්‍යය ද රැක ගැනීමේ හැකියාව පරීක්ෂණ මඟින් ඔප්පු කර ඇති බව ද සමාගම පවසයි.

පරිසරයට මුදා හැරෙන පොලිතින් සහ දිරන අපද්‍රව්‍ය ගැන නිතර නිතර කතා වුණ ද ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍ය පිළිබඳව සාකච්ඡා කෙරෙන්නේ බොහෝ අඩුවෙනි. විවිධ ස්වරූපවල ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග බහුල වශයෙන් මිනිසා අද භාවිතයට ගනියි. රූපවාහිනී යන්ත්‍ර, ගුවන් විදුලි යන්ත්‍ර, විවිධ මාදිලියේ කැමරා, දුරකතන, පරිගණක යන්ත්‍ර, මුළුතැන්ගෙයි ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ ආදිය ඒ අතර ප්‍රධානය. මේ අන්දමට පරිහරණය කෙරෙන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ භාවිතයෙන් පසුව ඉවත හෙළන්නේ කෙසේද? ඉවත දැමූ පසු ඒවාට කුමක් සිදු වන්නේද යන ගැටලු වෙත විද්‍යාඥයන්ගේ අවධානය මේ වන විට යොමුව තිබේ.

එක්සත් රාජධානියේ රාජකීය රසායන විද්‍යා සංගමයේ විද්‍යාඥයන් සඳහන් කරන අන්දමට 2021 වසරේදී ලෝ පුරා ඉවත හෙළන ලද විද්‍යුත් උපාංග අපද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණයේ බර ටොන් මිලියන 57කට අධිකය. සෑම වසරකම ජනනය කෙරෙන ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණය ටොන් මිලියන දෙක බැගින් වැඩිවෙමින් ඇත. එසේ වුවත් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කෙරෙන්නේ ඉන් 20%ක පමණ ප්‍රමාණයක් බව විද්‍යාඥයෝ පෙන්වා දෙති. ඉතිරි ප්‍රමාණය බොහෝ විට පරිසරයේ ගොඩ ගැසී තිබෙනු දක්නට පුළුවන. එසේ වුවත් මේ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංගවල අන්තර්ගතව ඇති දුර්ලභ ගණයේ ලෝහ පිළිබඳව අවධානය යොමු කරන්නට දැන් කාලය එළැඹ ඇති බව විද්‍යාඥයෝ පවසති. රාජකීය රසායන විද්‍යා සංගමයේ විද්වතුන් සඳහන් කරන්නේ එවැනි ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍යවල ඇති ලෝහ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය වේගවත් කළ යුතු බවයි. එසේ නොවුණහොත් අනාගතයේදී ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග නිෂ්පාදනය කිරීමට අවශ්‍ය ලෝහ වර්ග, ආකාරවලින් කැණීම් කර ලබා ගැනීම තිරසාර නොවීමට ඉඩ ඇති බවත් ඔවුහු පෙන්වා දෙති. එනිසා කැණීම් මඟින් එවැනි ලෝහ ලබා ගැනීමට වඩා බැහැර කරන විද්‍යුත් උපාංගවලින් එම ලෝහ ලබා ගැනීමට මුළුමහත් ලෝකයම පෙලඹිය යුතු බව ඔවුහු කියා සිටිති.

ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග නිෂ්පාදනය සඳහා අවශ්‍ය වන මූලද්‍රව්‍ය සොයාගැනීම දැන් දැන් අස්ථාවර මට්ටමකට පත්වෙමින් ඇත. මේ නිසා විද්‍යුත් මෙවලම් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය සක්‍රීය කරන සැපයුම්දාමවල ද ගැටලුකාරී තත්ත්ව මතු වෙමින් තිබෙන බව අධ්‍යයනවලින් තහවුරුව ඇත. ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග සඳහා අවශ්‍ය වන බැටරි නිෂ්පාදනය සඳහා ලිතියම් නමැති මූලද්‍රව්‍ය අවශ්‍ය වේ. 2021 සහ 2022 අතර කාල පරාසයේදී ලිතියම් මිල 500%කින් පමණ වැඩි වූ බව විශේෂඥයෝ පවසති. ලිතියම්වල මිල එසේ ඉහළ ගියේ ඉල්ලුම වැඩිවීම නිසාය. ඒ හැරුණු විට ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග නිෂ්පාදනය සඳහා අවශ්‍ය වන මූලික මූලද්‍රව්‍ය හිඟයක් ද මේ වන විට ඇති වී තිබේ.

“අපගේ තාක්‍ෂණික පරිභෝජන පුරුදු අතිශයින් තිරසාර නොවේ. මේ නිසා අවශ්‍යම මූලද්‍රව්‍ය අවසන් වීමේ අවදානමකට අපි දැන් මුහුණ දී සිටින්නෙමු.” යැයි සඳහන් කරන්නේ රාජකීය රසායන විද්‍යා සංගමයේ සභාපති මහාචාර්ය ටොම් වෙල්ටන්ය. ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කරන්නේ මිනිසුන්ගේ මේ චර්යාව පරිසර හානිය අඛණ්ඩව උග්‍ර කිරීමට ද හේතුවක් වී ඇති බවයි.

සුහුරු වර්ගයේ ජංගම දුරකතනවල පවතින මූල ද්‍රව්‍ය ලැයිස්තුවක් ද රාජකීය රසායන විද්‍යා සංගමයේ විද්‍යාඥයෝ ඉදිරිපත් කරති. එම මූලද්‍රව්‍යවල හිඟයක් මේ වන විට මතුව ඇති බව සඳහන් වේ. එනිසා ඉදිරි සියවසේදී සුහුරු වර්ගයේ ජංගම දුරකතන සහ සෙසු විද්‍යුත් උපාංග නිෂ්පාදනය සඳහා එම මූලද්‍රව්‍ය නැතිම වී යනු ඇති බවට ද අනාවැකි පළ වේ. එකී මූලද්‍රව්‍ය ලැයිස්තුව මෙසේ ය:

* ගැලියම් (Gallium):වෛද්‍යමය අවශ්‍යතා සඳහා භාවිතයට ගැනෙන උෂ්ණත්වමාන, එල්ඊඩී බල්බ, සෝලාර් පැනල, දුරේක්ෂ ආදියෙහි මෙම මූලද්‍රව්‍ය ඇත.

* ආසනික් (Arsenic):ගිනිකෙළි කර්මාන්තයේදී ද දැව ආරක්ෂක නිෂ්පාදනයේදී ද යොදා ගැනේ.

* සිල්වර් (Silver):දර්පන, කාච, බැක්ටීරියා සඳහා ප්‍රතිරෝධී ඇඳුම් සහ අත් ආවරණ සහ ඇඟිලි ස්පර්ශයට සංවේදී තිර (touch screens) නිෂ්පාදනයට යොදා ගැනේ.

* ඉන්ඩියම් (Indium):ට්‍රාන්ස්සිස්ටර, මයික්‍රෝ චිප්, ෆෝර්මියුලා වන් මෝටර් රථවල බෙයාරින්, සෝලාර් පැනල ආදිය නිෂ්පාදනය කිරීමේදී පරිහරණය කෙරේ.

* ඉට්‍රියම් (Yttrium):එල්ඊඩී බල්බ, කැමරා කාච නිෂ්පාදනයේදී සහ පිළිකා ආදී රෝග සඳහා දෙන ඇතැම් ප්‍රතිකාර සඳහා භාවිත කෙරේ.

* ටැන්ටලුම් (Tantalum):බද්ධ කිරීමේ ශල්‍යකර්මවලදී, නියෝන් බ්ලේඩ්වල ඉලෙක්ට්‍රෝඩවල ද, රොකට් තැනීමේදී ද, ගුවන්යානා නිෂ්පාදනයේදී ද, ශ්‍රවන උපකරණ නිපදවීමේදී ද මෙම මූලද්‍රව්‍ය භාවිතයට ගැනේ.

මේ වාතාවරණය තුළ සෑම රටකම පාහේ රජයන් විද්‍යුත් උපාංග ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සඳහා අවධානය යොමු කළ යුතු බව විද්‍යාඥයන්ගේ අදහසයි. ඒ සඳහා අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් සැපයීමට, තාක්ෂණික ව්‍යාපාර වැඩි දියුණු කිරීමට සහ ඒවායෙහි ආයෝජනය කිරීමට රජයන් පියවර ගතයුතු බව ද ඔවුහු පෙන්වා දෙති.

ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග අපද්‍රව්‍ය ලෙස බැහැර කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධයෙන් රසායන විද්‍යා රාජකීය සංගමය සමීක්ෂණයක් සිදු කර තිබේ. සාමාන්‍ය ජනයා විද්‍යුත් උපාංග අපද්‍රව්‍ය ලෙස බැහැර කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැනුවත් නැති බව එම සමීක්ෂණයෙන් අනාවරණය වී ඇත.

සැමදා තරුණව, නීරෝගීව ඉන්නට අකැමැති අයකු මෙලොව සිටිය නොහැකිය. තරුණභාවය රැක ගැනීම වෙනුවෙන් පෘථග්ජනයන් වූ අප නොකරන දෙයක් නැති තරම්ය. ඒ තාරුණ්‍යය සැමදා එක සේ පවත්වා ගැනීමට හැකි බව කියන නවතම එමෙන්ම අසාමාන්‍ය වූ චිකිත්සාවක් ගැන පසුගියදා Microbiome නමැති වෛද්‍ය විද්‍යා ජර්නලයේ පළකොට තිබුණේ ඊස්ට් ඇන්ග්ලියා විශ්වවිද්‍යාලීය පර්යේෂකයන් පිරිසක් විසිනි. FAECAL MICROBIOTA TRANSPLANT ලෙස හැඳින්වෙන මෙම චිකිත්සාවේදී සිදු වන්නේ තරුණ පුද්ගලයන්ගෙන් ගන්නා මළපහ වියපත් වූවන්ගේ අන්ත්‍රයට බද්ධ කිරීමකි. මීයන් සම්බන්ධයෙන් කළ අත්හදා බැලීම්වලදි පෙනී ගොස් ඇත්තේ එලෙස තරුණ මීයන්ගෙන් ගත් මලපහ, වයස්ගත මීයන්ගේ අන්ත්‍රයට බද්ධ කිරීම මඟින් ඔවුන්ගේ මොළයේ වියපත් වීමේ ලක්ෂණ ප්‍රථ්‍යවර්ත කිරීමට හැකි බවයි. මෙම අධ්‍යයනයට පුරෝගාමි වූ ක්ෂුද්‍රජීව වෛද්‍ය විශේෂඥ අයිමී පාකාර් ප්‍රමුඛ ඊස්ට් ඇන්ග්ලියා විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂකයන්ගේ විශ්වාසය වන්නේ එලෙස අන්ත්‍රයේ වන පැ‍රැණි බැක්ටීරියා, නව බැක්ටීරීයා විශේෂ මඟින් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමෙන්, වියපත්වීමත් සමඟ විය හැකි ප්‍රදාහ තත්ව අවම කරන බවයි.

ක්ෂුද්‍රබයෝමය ප්‍රතිජීවක

වයස්ගත වීමත් සමඟ මෙවැනි ප්‍රදාහ තත්ත්ව ඇති වීමේ අවදානම ඉහළ යන අතර, දැනට සොයාගෙන ඇති කරුණුවලට අනුව වියපත් වීමත් සමඟ හට ගන්නා බොහෝ රෝගවලට මූලික හේතුව වන්නේද මෙවැනි ප්‍රදාහ තත්ත්වය. මීයන් සම්බන්ධයෙන් කළ අත්හදා බැලීම්වලදී වයස්ගත මීයන්ගේ වයස්ගත වූ ක්ෂුද්‍ර බයෝමය මඟින් ඔවුන්ගේ අන්ත්‍රයේ ආස්තරණය දුර්වල කරන බවත්, ඒ නිසා, ආන්ත්‍රික බැක්ටීරියා වර්ග වඩාත් පහසුවෙන් රුධිර මාර්ගයට පිවිස ප්‍රදාහ තත්ත්ව ඇති කරන බවත් පර්යේෂකයන්ගේ නිගමනය විය. ඒ බව තහවුරු කිරීමට ඔවුන් කළේ තරුණ මීයන්ගෙන් ගත් මලපහ වයස්ගත මීයන්ගේ අන්ත්‍රයට ඇතුළු කිරීමය. එසේම එහි ප්‍රතිවිරුද්ධයක් ලෙස වයස්ගත මීයන්ගෙන් ගත් මලපහ තරුණ මීයන්ගේ අන්ත්‍රයට බද්ධ කිරීමද සිදු විය. පර්යේෂණය සඳහා වයස මාස තුන, මාස දහ අට හා වසර දෙක බැගින් වූ වයස් කාණ්ඩ තුනකට අයත් මීයන් යොදා ගැනිණි. වසර දෙකක් වයසැති මීයකු අවුරුදු අසූවක් වයසැති මිනිසකුට ජෛව විද්‍යාත්මකව සමාන බවයි පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙන්නේ. එහිදි වයස් කාණ්ඩ තුනේම මීයන්ට මලපහවලින් තැනූ මිශ්‍රණය දීමට පෙර ඔවුන්ගේ දැනටමත් පවතින ක්ෂුද්‍රබයෝමය ප්‍රතිජීවක දීමෙන් නිෂේධනය කිරීමක් සිදු විය. වයස්ගත මීයන්ට එලෙස තරුණ මීයන්ගේ මලපහ දීම මඟින් වයස්ගත වීමත් සමඟ ඔවුන්ගේ මොළය හා ඇස් ආශ්‍රිතව හටගන්නා රෝගාබාධ අවම කරන බව මෙම පර්යේෂණයෙන් තහවුරු විණි. එසේම වයස්ගත මීයන්ගෙන් ගත් මලපහ බද්ධ කිරීමට ලක්වූ ලාබාල මීයන්ගේ ආන්ත්‍රික ආස්තරණය දුර්වලවීමත් සමඟ හටගන්නා රෝගාබාධයන්ට ලක්වන බවත් අනාවරණය විය. විශේෂයෙන්ම ඔවුන්ගේ ඇස්වල දෘෂ්ටි විතානය විනාශව යෑමේ අවදානමකට ලක්ව ඇති බවද එහිදී වැඩිදුරටත් හෙළි විය.

සායනික චිකිත්සාව

වෛද්‍ය අයිමී පාකාර් පවසන්නේ ආන්ත්‍රික ක්ෂුද්‍ර ජීවින් හා වියපත්වීමත් සමඟ හටගන්නා මොළය හා පෙනීම සම්බන්ධ පිරීහීමේ ලක්ෂණවල ඇති සබඳතාවය අනාවරණය කරගැනීම මඟින් ආන්ත්‍රික ක්ෂුද්‍ර ජීව ප්‍රතිස්තාපන චිකිත්සාවේ යෙදවුම්වලට නව මානයක් ලැබෙනු ඇති බවයි. එසේම වයස්ගත වීමත් සමඟ දෛනික ආහාර වේලේ සිදු කරන වෙනස්කම් මඟින් ආන්ත්‍රික ක්ෂුද්‍ර බයෝමය යහපත්ව පවත්වා ගැනීමටත් එමඟින් බොහෝ රෝගාබාධ වළක්වා ගැනීමට හැකි වනු ඇති බවටත් ඔහු බලාපොරොත්තු වන්නේය. මීට පෙර කර ඇති පර්යේෂණවලදි පෙනී ගොස් ඇත්තේ වයස්ගත වීමත් සමඟ හටගන්නා ඩිමෙන්ෂියාව හා අග්න්‍යාශික පිළිකා හටගැනීම හා ආන්ත්‍රික ක්ෂුද්‍රජීවී පැවැත්මේ වෙනස්කම් අතර සමීප සබඳතාවක් ඇති බවයි. නුදුරේදීම මිනිසුන් සම්බන්ධයෙන් මෙම මලපහ බද්ධය හෙවත් FAECAL MICROBIOTA TRANSPLANT චිකිත්සාව සායනිකව අත්හදා බැලීමට ඊස්ට් ඇන්ග්ලියා විශ්වවිද්‍යාලය සූදානමින් සිටින්නේය. වයස්ගතවූවන් සඳහා මලපහ බද්ධ චිකිත්සාව, ගිලින පෙත්තක් ලෙස දීමට හැකි වනු ඇති බවයි වෛද්‍ය අයිමි පාකාර් පවසන්නේ.

මිනිසා සම්බන්ධයෙන් සිදු කරන ප්‍රතිකාර විධිවලදී දැනටමත් භාවිතයට ගැනෙන මෙම මලපහ ක්ෂුද්‍ර ජීව බද්ධය C. difficile වැනි බැක්ටීරියා ආසාදන, මහාන්ත්‍රයේ ඉදිමීම, මලබද්ධය වැනි රෝගාබාධ සඳහා ප්‍රතිකාරයක් ලෙස භාවිත කෙරේ. C.difficile ආසාදනය සඳහා එමඟින් 90%ක සාර්ථක ප්‍රතිඵල දෙන බව ඔප්පුව තිබේ. මෙහිදි සිදුවන්නේ නීරෝගී දායකයකුගෙන් ගත් මලපහ රෝගියාගේ අන්ත්‍රයේ තැන්පත් කිරීමකි. එලෙස තැන්පත් කරන බැක්ටීරියා අන්ත්‍රයේ වන මිනිස් සිරුරේ නීරෝගි පැවැත්මට ඉවහල් වන යහපත් බැක්ටීරියා ගහනය හා සමානව ක්‍රියාකරන බව පිළිගැනේ.

මලපහ බද්ධය සිදු කරන්නේ නාසය හරහා ඇතුළු කරන සිහින් නලයක් උගුර ඔස්සේ ආමාශය කරාත්, එතැනින් අන්ත්‍රය වෙතත් යැවීමෙනි. මීට අමතරව අධිශීත කොට වියළාගත් මල කොටස්, වස්ති හා පෙති වශයෙන් දීමද සිදු කෙරේ.

මලපහ බද්ධය කළ රෝගීන් සමහරක්, වමනය, උදරාබාධ හා සිරුරේ බර වැඩි වීම වැනි අතුරු ආබාධ පෙන්නුම් කළ ඇති බව වාර්තා වුවද, දිගුකාලීන අතුරුආබාධ සම්බන්ධයෙන් කිසිදු අනාවරණයක් සිදුව නැත.

 රුක්ලන්ති පෙරේරා

කොරෝනා වයිරසය මේ වන විට බොහෝ දෙනාට අමතක වෙමින් පැවතිය ද කොරෝනා වයිරසය විසින් අපව අමතක ‍කර නොමැත. ඒ කොරෝනා වයිරසය බෝවූ රෝගීන් ගැන වූ මහජන අවධානය මේ වන විට වර්තමාන සමාජ ගැටලුවලට යොමුව ඇති බැවිනි.

කොරෝනා වයිරසය සමාජය ගිල ගනිමින් සිටි සමයේ මහනුවර ශාන්ත සිල්වෙස්තර විදුහලේ සිසුවකු වන පී.ජී. නෙත්ම සත්සිඳු දසනායක පුද්ගලයකුගේ සහායෙන් තොරව ශරීරයේ උෂ්ණත්වය මැන බැලිය හැකි ක්‍රමවේදයක් සැකසීම ගැන අවධානය යොමු කළේ කුඩා කල සිටම තාක්ෂණය කෙරෙහි යොමුව සිත් ඇතිව කටයුතු කළ පුරුද්ද නිසාය.

“මම පොඩි කාලේ ඉදන්ම කාර්මික සහ තාක්ෂණික අංශයට කැමතියි. පොඩි කාලේ ඉදන්ම ගෙදර තිබුණු කුඩා විදුලි උපකරණ ගලවා ඒවා තුළ ඇත්තේ මොනවද, ඒවායේ ක්‍රියාකාරිත්වය ගැන හොයන්න උනන්දුවක් දැක්වුවා. ඒ වගේම පරිගණක තාක්ෂණයටත් මම කැමැතියි. ඒ මගේ උනන්දුව තවත් වැඩි වුණේ තොරතුරු තාක්ෂණික විෂයට සම්බන්ධ වුණාට පස්සෙයි.

මම තොරතුරු තාක්ෂණ විෂයය හදාරන අංකුඹුර දැනුම අධ්‍යාපන ආයතනයේ අමිත් රාජපක්ෂ ගුරුතුමා මගේ වගේම අනෙකුත් සිසුවන්ගෙත් දක්ෂතා හඳුනාගෙන ඒවා තවත් දියුණු කර ගැනීමට විශාල සහායක් දෙනවා.

අමිත් රාජපක්ෂ ගුරුතුමාගේ උපදෙස් මත මා කෙනකුගේ සහායෙන් තොරව කොරෝනා රෝගීන් හඳුනා ගැනීමේ රොබෝවෙක් තැනීම ආරම්භ කළා. කොරෝනා සමයේ එකිනෙකා සමීපයේ සිට කටයුතු කළ නොහැකි තත්ත්වයක් ඇති වුණා පමණක් නොව සමාජයට රෝගය බෝ විය හැකි මාර්ගයක් ද වුණා. එම නිසා පුද්ගලයකු නිවෙසකට, ආයතනයකට ඇතුළු වන විට ඔහුගේ ශරීර උෂ්ණත්වය ස්වයංක්‍රීයව පරීක්ෂා කර ගත හැකි නිර්මාණයක් බිහි කරන්න මා විවිධ පරීක්ෂණයන්හි නියැළුණා.

එම උත්සාහයන්හි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මා පුද්ගලයකුගේ ශරීර උෂ්ණත්වය පරීක්ෂා කළ හැකි රොබෝ යන්ත්‍රයක් නිර්මාණය කළා. යම් ස්ථානයකට ඇතුළු වන පුද්ගලයකුගේ අත තැබීමෙන් හෝ නළල තැබීමෙන් ශරීර උෂ්ණත්වය හඳුනාගන්න මේ රොබෝවාට හැකියාව තිබෙනවා. අදාළ පුද්ගලයාගේ ශරීර උෂ්ණත්වය එම රොබෝවාගේ තිරය මත දිස්වන නිසා එම පුද්ගලයාට මෙන්ම අදාළ ස්ථානය බාර අයටත් අවශ්‍යම සෞඛ්‍යාරක්ෂිත ක්‍රියාමාර්ග ගන්න අවස්ථාව උදා වෙනවා.

මා මේ රොබෝවා එන්.සී. බොට් (NCBot) ලෙස නම් කළා. මේ රොබෝවා නිසා කිසියම් පරිශ්‍රයකට ඇතුළු වන්නන්ගේ උෂ්ණත්වය මැන බැලීමට සේවකයකු යෙදීමට සිදු නොවන නිසා ආයතනයක නම් ඒ පුද්ගලයාට වේතනයක් ගෙවීමට අවශ්‍ය වන්නේ නෑ. දැනට මේ රොබෝවා අංකුඹුර දැනුම ආයතනයේ සාර්ථක ලෙස භාවිතයට ගනිමින් සිටිනවා.

ආර්ඩිනෝ තාක්ෂණයෙන් බලගැන්වී ඇති, වැටුපක් නොලබන, මහන්සියක් නොදැනෙන මේ රොබෝවා කර්මාන්තශාලා සඳහා වඩාත් ගැලැපෙනවා යැයි මා සිතනවා. ඉදිරියේ දී මෙම රොබෝවා තවදුරටත් වැඩිදියුණු කරමින්, දෑත් භාවිත කිරීමකින් තොරව විෂබීජනාශක දියර ඉසින ආකාරයට සකස් කිරීමටත් බලාපොරොත්තු වෙනවා. ඒ වගේම මට මේ නිර්මාණය කරන්න සහාය දුන් සැමටම ස්තුතිය පුද කරන්නත් කැමැතියි.”

පවතින ආර්ථික අර්බුදය විසඳීමකින් තොරව රටට ඉදිරි ගමනක් නැත. අර්බුදය විසඳීම සඳහා ආණ්ඩුවක් පැවතිය යුතුය. එය ගැටලුවේ ස්වභාවය තේරුම්ගත් ආණ්ඩුවක් විය යුතුය. පැවැති ආණ්ඩුව බිඳ වැටීමට බලපෑ කරුණු වූයේ අර්බුදයට නිශ්චිත විසඳුමක් ඉදිරිපත් කිරීමට අසමත් වීමය.

රට පාලනය කරන්නේ කවරෙක් වුවද ඔහුට පැවරී ඇති මූලික කාර්යය වන්නේ දේශපාලන අර්බුදයට විසඳුමක් ඉදිරිපත් කිරීමය. රනිල්ට ඒ ගැන පැහැදිලි දර්ශනයක් තිබේ. ආර්ථිකය කළමනාකරණය කරන ආකාරය ගැනත් ගාලුමුවදොර අරගලයට දෙන විසඳුම ගැනත් ඔහුට පැහැදිලි දැක්මක් තිබේ.

රනිල් අගමැති ධුරයට පත්ව ඉතා කෙටි කාලයකින් පොදුජන පෙරමුණේ විශ්වාසය දිනා ගැනීමට සමත් විය. ඉන්පසු සමඟි ජන බලවේගයේ හා ස්වාධීන මන්ත්‍රීන්ගේ සහාය දිනා ගැනීමට සමත් විය. ඔහුගේ නායකත්වයෙන් යුත් සර්ව පාක්ෂික ආණ්ඩුව නියෝජනයනොකරන්නේ ජවිපෙ ප්‍රමුඛ ජාතික ජන බලවේගය පමණි.

හිමාලය කඳු මුදුනින් ගලා හැලෙන ජලයෙන් සුසැදි අනෝතප්ත විල මෙන් පරම පවිත්‍ර ආණ්ඩුවක් බිහි කිරීම ජවිපෙ අපේක්ෂාවය. ව්‍යවස්ථාව අනුව තව මාස 6කින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ හැකියාව ජනපතිවරයාට ලැබෙන නිසා එතෙක් ඔවුන් ඉවසා සිටිනවා විය යුතුය. ඒ දක්වා වර්ජන තර්ජන නවත්වා රට පාලනය කරන පිරිසට ආණ්ඩුව කරගෙන යෑමට ඉඩ දීම ඔවුන්ගේ වගකීමකි.

නමුත් ජවිපෙ ප්‍රමුඛ ජාතික ජන බලවේගයේ උපක්‍රමය බවට පත්ව ඇත්තේ නැව ගිලෙන්නට හැර බලය ගැනීම බව පෙනෙන්නට තිබේ. එය අර්බුද තුළින් අර්බුදයට යන මාවතකි. තව මාස 6ක් මේ විරෝධතා පැවතුණහොත් ජනතාවට ඡන්දපොළට ඇවිද ගෙන යෑමට හැකි තත්ත්වයක් උදාවේද යන්න සිතා බැලිය යුතුය.

එකිනෙකාට චෝදනා හා වාග්ලාප කියමින් පවතින ආර්ථික ගැටලුවට විසඳුම් සෙවීමම පමා කරන දේශපාලනඥයන් ගැන ජනතාව අතර පොදු විරෝධයක් ඇත. ජවිපෙ දේශපාලනය ද එයට වඩා වැඩි යමක් නොවන බව ජනතාවට වැටහුණහොත් ඔවුන් ද ප්‍රතික්ෂේප කෙරෙනු ඇත. ඔවුන් සැබෑ ලෙසම ජනතාවගේ විමුක්තිය අපේක්ෂා කරන පක්ෂයක් නම් කට්ටිවාදී ක්‍රමය වෙනුවට සාමුහිකව වැඩ කරන ප්‍රතිපත්තියකට මාරු විය යුතුය.

74 වසරක් රට පාලනය කළ සියලු කොටස් මෙම අර්බුදයට වගකිව යුතු බව ජවිපෙ කියයි. එය සත්‍යයක් නම් ඔවුන් ද චන්ද්‍රිකාගේ පරිවාස ආණ්ඩුවේ කොටස්කරුවන්ව සිටි නිසා මෙම අර්බුදයට ඔවුන් ද දායකව තිබේ. අනෙක් අතට බැලූවිට 74 වසරක ශාපය පිළිබඳ කතාව ජන මනස ව්‍යාකූල කරන ප්‍රකාශයකි. නිදහසින් පසු ශ්‍රී ලංකාවේ ගැටලු තිබුණ ද විවිධාකාරයේ ප්‍රතිසංස්කරණ මගින් අප ඉදිරියටද ගමනක් ගොස් ඇත්තෙමු. නිදහස ලබන අවස්ථාවේ පැවතුණ තත්ත්වයට වඩා භෞතික මෙන්ම සමාජීය දියුණුවක් ද ලබා ඇත. එය ප්‍රතික්ෂේප කළ හැකි දෙයක් නොවේ.

අයිතිවාසිකම් අර්ථකථනය

අයිතිවාසිකම් සමඟ බැඳී තිබෙන යුතුකම් පිළිබඳ අවබෝධයකින් තොරව අයිතීන් භාවිත කිරීම බලවත් ගැටලුවකි. අයිතිවාසිකම් දිය යුත්තේ ජනතාව එය භුක්ති විඳින ආකාරයට සාපේක්ෂවය. සමාජයෙන් මතුව ඇති කැරලිකාරීත්වය අයිතිවාසිකම් වියුක්තව පිරිනැමීමේ ප්‍රතිඵලයකි.

නීති අර්ථකථනය කෙරෙන ක්‍රම දෙකක් තිබේ. අධිකරණයකට නීතිය නීතිය ලෙසම ගෙන අකුරටම අර්ථකථනය කළ හැකිය. එය රෝම නීතිය තුළ De Jure යනුවෙන් හැඳින්වෙයි. එසේ නැත්නම් රටේ පවතින තත්ත්වය සැලකිල්ලට ගෙන තත්ත්වානුකූල (De sacto) ලෙස අර්ථකථනය කළ හැකිය. කිසියම් අයිතිවාසිකමක් මඟින් රටේ සමස්ත ජනතාවගේ යහ පැවැත්ම බිඳවැටේ නම්, රටේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය නැතිවේ නම්, එහිදී ආරක්ෂා කළ යුත්තේ කුමක්ද යන්නට De Sacto සංකල්පයෙන් කියැවේ.

පුද්ගල නිදහස මඟින් රටේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වයට තර්ජනයක් වේ නම් එය සීමා කළ යුතු බවට අමෙරිකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කර ඇත. භාෂණයේ නිදහස, සමස්ත ජන සමාජයේ පොදු අභිවෘද්ධියට හානිකර නම් එය සීමා කළ යුතු බවට එම අර්ථකථනයෙන් කියැවේ.

සුජාතභාවයේ ස්වරූප

භාෂණයේ නිදහස, ඒකරාශි වීමේ නිදහස සමස්ත ජන සමාජයේ පැවැත්ම, ආණ්ඩු ක්‍රමයේ මූලික ව්‍යූහය සමඟ එකට ගමන් කරන්නේද යන්න විමසිය යුත්තකි. අංශුවට සමස්තය සමග එක්ව ගමන් කළ යුතුය. එසේ ගමන් කළ නොහැකි නම් සමස්තයට ගැළපෙන ආකාරයට අංශුව පාලනය කළ යුත්තේය.

ජනතාව රාජ්‍යය පිහිටුවා ගැනීමෙන් ඔවුන්ගේ පොදු අභිවෘද්ධිය බලාපොරොත්තු වේ. දේශපාලන සුජාතභාවය ජනතා කැමැත්ත අනුව තීරණය වන දෙයකි. ආණ්ඩුකරණයේදී ජනතා කැමැත්ත එක තැනකත් ව්‍යවස්ථානුකූල අභිමතය තව තැනකත් තිබිය හැකිය. දේශපාලන සුජාතභාවය සුළඟක් මෙන් අවිනිශ්චිත දෙයකි.

ජනාධිපතිවරයාත්, පාර්ලිමේන්තුවත් ජනතාවගේ බහුතර කැමැත්තෙන් මැතිවරණ දෙකකදී තෝරා ගෙන ඇත. එදා ලැබුණු 69 ලක්ෂයකගේ ජනවරම මේ වන විට අහෝසිව ඇතැයි කෙනෙක්ට පැවසිය හැකිය. එය වචන හරඹයක් පමණි. පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන සියලු මන්ත්‍රීන්ට එම අවස්ථාව ලැබුණේ එකවිටය. 69 ලක්ෂයේ වරම අහෝසි වන විට 3%කගේ වරම ද අහෝසි වේ. පාර්ලිමේන්තුවට තේරුණු මන්ත්‍රීන් පිරිසකගේ සුජාතභාවය අහෝසිව තවත් පිරිසකගේ සුජාතභාවය පමණක් ඉතිරි විය හැකි නොවේ.

මැතිවරණයකින් ලැබුණු ජනවරම අහෝසි වන්නේ තවත් එබඳුම මැතිවරණයකින් පමණි. එතෙක් අදාළ වන්නේ ව්‍යවස්ථානුකූල සුජාතභාවයයි. මැතිවරණ දෙකක් අතර කාලය තුළ වලංගු වන්නේ පවතින නීතිය මිස එක් එක් අයගේ මනෝ විකාර නොවේ.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනපති ධුරයේ කටයුතු කිරීම ගැන හෝ මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා අගමැති ධුරයේ කටයුතු කිරීම ගැන යම් යම් කොටස් නොසතුටු විය හැකිය. එහෙත් ව්‍යවස්ථාවෙන් ආණ්ඩුවට නීත්‍යනුකූල සුජාතභාවය ලැබී තිබේ. එය උල්ලංඝනය කළ නොහැකි දෙයකි.

ජනාධිපතිවරයා ඉවත් කළ යුතු නම් ඒ සඳහා විධිවිධාන ව්‍යවස්ථාවේ දක්වා තිබේ. ඒ 2/3 ක බහුතරයකින් සම්මත කෙරෙන දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් මඟිනි. විපක්ෂයට දෝෂාභියෝගයකින් සාර්ථක ප්‍රතිඵල ලැබිය හැකිද යන්න නියෝජ්‍ය කථානායකවරයා පත් කිරීමේදී ප්‍රදර්ශනය විය.

ගැළපෙන ආණ්ඩු ක්‍රමය

ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයකින් පවතින ගැටලුව විසඳිය හැකි බවට බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරන බව පෙනෙයි. 17 වැනි සංශෝධනයෙන් ජනපතිවරයාගේ බලය කප්පාදු කළ අතර 18 න් යළි එය සවිමත් කරන ලදි. 19න් එම බලය කප්පාදු කළ අතර 20න් එය නැවත ශක්තිමත් කරන ලදි. මේ සංශෝධනවලට අත් ඔසවා සහාය දුන් මන්ත්‍රීන් කිසිවකුට ව්‍යවස්ථාවේ අරමුණු ගැන වැටහීමක් නොමැති බව පැහැදිලිය. නැත්නම් එකිනෙකට පරස්පර සංශෝධන 4කට ඔවුන් අත් ඔසවන්නේ නැත.

ලෝකයේ පවතින ඕනෑම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ව්‍යවස්ථා වර්ග තුනකින් එකකට අයත් වේ. එය එක්කෝ ජනාධිපති ආණ්ඩු ක්‍රමයක් විය යුතුය. නැත්නම් කැබිනට් ආණ්ඩු ක්‍රමයක් විය යුතුය. එසේ නොමැති නම් මිශ්‍ර විධායක ක්‍රමයක් විය යුතුය. අප රටේ පවතින්නේ මිශ්‍ර විධායක ක්‍රමයක් සහිත ව්‍යවස්ථාවකි.

එම ක්‍රමයේ ගැටලුවක් තිබේ නම් එක්කෝ අප අමෙරිකාවේ පවතින ආකාරයේ පූර්ණ ජනාධිපති ක්‍රමයකට යා යුතුය. එයින් අගමැතිවරයකුගෙන් තොර ශක්තිමත් ජනාධිපතිවරයකු බිහිවේ. එසේ නැතහොත් අප එංගලන්තයේ පවතින ආකාරයේ වෙස්ට්මිනිස්ටර් සම්ප්‍රදායේ කැබිනට් ආණ්ඩු ක්‍රමයකට යා යුතුය. එම ක්‍රමය යටතේ පත්වන ජනාධිපතිවරයා හෝ අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා නාමික විධායකය හැටියට කටයුතු කරයි. කැබිනට් ආණ්ඩු ක්‍රමය යටතේ විධායක බලතල අගමැති ප්‍රමුඛ කැබිනට් මණ්ඩලයට හිමි වේ. එමඟින් විධායකය පාලනය කිරීමේ බලය පාර්ලිමේන්තුවට ලැබේ. මිශ්‍ර විධායක ක්‍රමය නොගැළපේ නම් අප දැන්වත් මේ දෙකින් එකකට යා යුතුය. ඒ වෙනුවට 19 හෝ 21 වැනි පැලැස්තර ප්‍රයෝජනවත් නොවේ.

19 වැනි සංශෝධනය

19 පැලැස්තරයෙන් සිදු වූයේ සමාන්තර බල ව්‍යූහ දෙකක් නිර්මාණය වීමය. යහපාලන ආණ්ඩු සමයේ ජනාධිපතිවරයා හා අගමැතිවරයා අතර අර්බුදයක් මතුවීම ඔවුන් දෙදෙනාගේ ගැටලුවක් නොව 19 වැනි සංශෝධනයේ ප්‍රතිඵලයකි. 19 වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නන් අදටත් මේ ගැටලුව තේරුම් ගෙන නැත. එයට විසඳුම වන්නේ පැලැස්තරයක් නොව අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ගෙන ඒමය.

මෙම පාර්ලිමේන්තුවට තව ඉතිරිව ඇත්තේ වසර දෙකක් පමණ කාලය නිසා එම කාලය තුළ පවතින වාතාවරණය යටතේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ගෙන ඒමට හැකියාව ඇත්දැයි කෙනෙක් සැක සංකා මතු කළ හැකිය.

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කෙටි එකක් විය යුතුය. එහිදී අපට අමෙරිකානු ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් මඟ පෙන්වීමක් ලද හැකිය. අමෙරිකානු ව්‍යවස්ථාවේ අන්තර්ගත වන්නේ වචන 7,000 ක් පමණි. එය පත්තරයක පිටු දෙකක එන වචන ප්‍රමාණය හා සමානය. අමෙරිකානු ව්‍යවස්ථාවේ ඉතාම පැහැදිලි ලෙස විධායකය, ව්‍යවස්ථාධායකය හා අධිකරණය යනු කුමක්ද යන්න ගැන හා ඒවායේ බලතල වෙන වෙනම දක්වා තිබේ. මහජන අයිතිවාසිකම් හා ප්‍රාන්ත ආණ්ඩුවල බලතල දක්වා තිබේ. ඒ සඳහා ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය පිළිබඳ දැනුම ඇති පිරිසකට එම කාර්ය භාර දිය හැකිය. මෙම ව්‍යවස්ථාව තැනින් තැනින් ගෙන සංශෝධනය කිරීමෙන් පවතින ගැටලුවට විසඳුමක් නොවේ. එය පය බරවාට පිටිකර බෙහෙත් බැඳීමකි.

චන්දන ජයවීර

(අන්තර්ජාතික ජෛව විවිධත්ව දිනය පෙරේදාට (22) යෙදී තිබිණි. මේ ලිපිය ඒ නිමිත්තෙනි)

මේ සොබාදහමට ඉස්මතු වන්නට වැඩි ඉඩ හසරක් ලබා දෙන සමයකි. මලින් බර වන ගස්වැල් ඵලවැලින් ද පරිපූර්ණය. ඒ මැදින් බැලූ කළ සොබාදහම මැවූ අපූරු විවිධත්වය මුසු වූ විචිත්‍ර චිත්‍ර මැවේ. මෙරට එතරම් අපූරු සුන්දරත්වයකින් පිරිපුන්ය. නමුත් මෙරට සංවර්ධන මාවත තවම පසුගාමී වීම විද්වතුන්ගේ දෝෂ දර්ශනයට ලක් වන්නකි. සැබැවින්ම, ගෝලීය ජෛව විවිධත්වය පෘථිවියේ ජෛව විවිධත්වයේ මිනුමකි. ශාක, සතුන් හා ක්ෂුද්‍ර ජීවී විශේෂ මිලියන 50කට වඩා මෙලොව වෙසේ. ඒ කවුරුත් එකම ලෝකයක එකම හිරු, සඳු සහිත වායු ගෝලයක එකටම ජීවිත රැක ගත යුතුය. සීමිත ස්වභාවික සම්පත්වලින් අසීමිත මිනිස් අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීම දුෂ්කර කාර්යයකි. නිසි කළමනාකාරිත්වයක් ඊට අවශ්‍යය. එහෙත් ලෝකයේ රට රටවල්වල සම්පත් බෙදී යෑමේ අසමතුලිතතාවක් දක්නට ලැබේ. එමෙන්ම, රට රටවල් සතු සම්පත් ඒ ඒ රටවල් භාවිතයේදී තම රටට මූලිකත්වය දීම සාමාන්‍ය කරුණකි. එහෙත් ලෝක සංවිධාන රැසක් පොදුවේ සත්ත්ව හා ශාකවල පැවැත්ම පිණිස ඉදිරි ක්‍රියාමාර්ග ගනිමින් සිටියි. එහෙත් ඇතැම් රටවල අභ්‍යන්තරික කලකෝලාහල, සිවිල් යුද්ධ මෙන්ම රට රටවල් අතර පවතින ගැටුම් හේතුවෙන් පරිසර පද්ධතිවලට ඇති වී තිබෙන බලපෑම අති විශාලය. ඉන් මතු පරම්පරාවටත් ඇති වන බලපෑම දැඩිය. ලොවම පරිසරයට මෙන්ම මනුෂ්‍ය හා සත්ත්ව ප්‍රජාව කෙරෙහි හිතවාදී ආකල්පයකින් විසීමේ වැදගත්කම ලෝකයා පෙන්වා දෙන්නේ එබැවිනි. වන සතුන් හා වනාන්තර වනසමින් අත්තනෝමතිකව කටයුතු කරන අය පිළිබඳ මෙරටින් ද නිතර වාර්තා වේ. එහෙත් මහජනතාව එවැනි දෑ පිළිකුලින් බැහැර කරති. එම අපරාධකරුවන්ට දැඩි දඬුවම් පමුණුවන්නැයි බලධාරින්ට බල කරති. දිගින් දිගටම එවැනි අපරාධවලට වරදකරුවන් වන තැනැත්තන් පිළිබඳ දැඩි තීන්දු ගන්නා ලෙසටත් අවධාරණය කරති.

ආවේණික ක්ෂීරපායී

එසේම, දකුණු ආසියාවේ ඉහළම ජෛව විවිධත්වයක් මෙරට දක්නට පුළුවන. සංචාරක කර්මාන්තය අතින් ඉහළ ආකර්ෂණයක් පැවතීමටත් එය ප්‍රධාන හේතුවකි. තෙත් කලාපීය වැසි වනාන්තර මෙරට වඩාත් කැපී පෙනෙන්නකි. මෙරටට ආවේනික ශාකවලින් 90%කටත් ආවේණික සතුන්ගෙන් 75% කට පමණ එය නිජ භූමිය ලෙස සැලකේ. මෙරටට ආවේණික ක්ෂීරපායී හා සමනල විශේෂ 50%කටත් වඩා එහි ජීවත් වෙයි. ලෝක උරුමයක් වන සිංහරාජ වනානාතරය ඊට උදාහරණයකි. මෙරට ඒ හැරෙන්නට තවත් එවැනි සම්පත් ගණනාවක්ම මෙරට තිබේ. මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් හා ආක්‍රමණික ශාක ආදිය අයහපත් අයුරින් මෙරටට බලපාන බවත් එය රටක් වශයෙන් රතු එළියක් බවත් පරිසරවේදින්ගේ පෙන්වා දීමකි. මෙරට ඇතැම් ශාක හා සත්ත්වයන් පර්යේෂණ සඳහාය කියමින් පිටරටවලට රැගෙන යෑමත් එසේම නීති විරෝධී ජාන මංකොල්ලයත් සමාජයේ නිතර කතාබහට ලක් වන්නකි. ඉතා අඩු මුදලකට සුවිශේෂී පරිසර පද්ධතිවල ජීවත් වන සමහර සතුන් අල්ලා ගෙනැවිත් එම ජාවාරම්කරුවන්ට අලෙවි කරන සමහරුන්ට එරෙහිව දැඩිව නීතිය ක්‍රියාත්මක විය යුතු වගත් සත්ත්වවේදීන් පවසන්නකි. එමෙන්ම, රේගුව දැඩිව මෙරටින් පිටකරන්නට තැත් කරන ශාක හා සතුන් සම්බන්ධව පියවර ගැනීමත් කාලෝචිත වගත් නීතිවේදින්ගේ අදහසකි. මෑතකාලීනව අලි ඇතුන් හා කඳුකර දිවියන් ආදි සතුන් ඝාතන සිද්ධි මෙරට සමාජයේ වැඩි කතාබහකට ලක් විය.

එමෙන්ම, තෙත් බිම් ද රැසකි. ගංඟා, ඇල දොළ පමණක් නොවේ. මිරිදිය වඟුරු, විල්ලු, පිටාර තැනි, ස්වභාවික කරදිය හා කිවුල් දිය මඩතලා, මුහුදු තෘණ බිම්, කඩොලාන, කොරල් පර මෙන්ම මිනිසා ඉදිකළ ජලාශ ආදිය ද ඒ අතර වේ. මේ සියල්ල උප නූපන් කාටත් උරුම සම්පත්ය. එම සම්පත් අත්තනෝමතිකව පරිහරණය නොකළ යුතු වන්නේ එහෙයිනි.

මිරිදිය මත්ස්‍ය යෝ

බොහෝ පරිසර පද්ධතිවල විවිධ ජීවිහු වෙසෙති. එය 'විශේෂ විවිධත්වය'වශයෙන් අරුත් ගැන්වේ. මෙරටින් වාර්තා වන මිරිදිය කකුළු විශේෂ 51කින් 50ක්ම ආවේණික ජීවිහුය. සමනලුන් පිළිබඳ සලකා බැලුව ද එම විශේෂ 248ක් අතුරෙන් 33ක්ම මෙරටට ආවේණිකය. මිරිදිය මසුන් ද අමතක කළ නොහැකිය. එම විශේෂ 100ක් පමණ මෙරටින් හඳුනාගෙන ඇති අතර ඉන් අඩක්ම රටට ආවේණිකය. එසේම මෙරටින් දක්නට ලැබෙන උභය ජීවී විශේෂ 120කින් 105ක් පමණ ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණිකය.

එසේම, උරග විශේෂ සැලකිල්ලට ගත්ත ද මෙරටට එම විශේෂ 230කින් 145ක්ම ආවේණිකය. පක්ෂින් ද මෙහිදී අමතක කළ නොහැකිය. කුරුලු විශේෂ 500කින් 33ක් පමණ මෙරටට ආවේණික වෙයි. කූරන් (බත්කූරන් හා ඉරටු කූරන්) විශේෂ 130කින් 50ක් පමණ ද මෙරටට ආවේනික බවට හෙළි කරගෙන තිබේ. සපුෂ්ප ශාක විශේෂ 3368කට ආසන්නට ගණනකින් 875ක් ආවේණික ය. ආක්‍රමණික ශාක නිසා මෙරට ශාක පද්ධතියට වන හානි පිළිබඳ තවමත් නිසි පර්යේෂණයක් මෙරට සිදුව නැතැයි ද ඇතැම්හු පෙන්වා දෙති. ඔවුන් අවධාරණය කරන්නේ ඒ පිළිබඳ නිසි බලධාරින්ගේ දැඩි අවධානය යොමු කළ යුතු වගයි.

එක් ජීවියකු තවෙකකුගෙන් වෙන් වන්නේ ජාන විවිධත්වය හෙවත් ප්‍රවේණික විවිධත්වයෙනි. එක් එක් ජීවීන්ගේ සෛල න්‍යෂ්ටියේ ඇති ඩී.එන්. ඒ හෙවත් ඩියොක්සි රයිබෝ නියුක්ලික් ඇසිඩ් නමැති න්‍යෂ්ටික අම්ල හේතුවෙනි. එකම විශේෂයක ජීවීන් අතර වුව ද විවිධ වෙනස්කම් හඳුනාගත හැකි ය. ඒ වග එකම මව්පියන්ට දාව උපන් පැටවුන් කෙරෙන් සත්ත්ව ලෝකයෙන් වුව ද දක්නට පුළුවන. එකම විශේෂයට අයත් ශාකවල විවිධ මල් හට ගන්නා වගත් සුලභ දසුනකි. මේ විවිධත්වයත් එකම රටක් තුළ විවිධ පරිසර පද්ධති හා සත්ත්ව විශේෂ දක්නට ලැබීමත් නිසා සංචාරකයෝ මෙරටට වැඩි කැමැත්තක් පෙන්වති. එය එසේ වුවත් මෙරට සමහරු පරිසරය කෙරෙහි දක්වන අඩු තක්සේරුව පිළිබඳ නම් විදෙස් සංචාරකයන්ගේ පැහැදීමක් නොවේ. මෙතරම් සොබාවික සම්පතින් අනූන රටක් උරුමව තිබියදී ඊට ආදරය නොකිරීම පිළිබඳ ඔවුහු මෙරට ඇතැමුන්ට දොස් නඟති.

එසේම ජාන විවිධත්වය අතින් මෙරට ඉතා පොහොසත්ය. රටක පරිසරය තිරසර අයුරින් ආරක්ෂා වන්නට ජෛව විවිධත්වය ඉතා වැදගත් වේ. එහි ප්‍රධාන පද්ධති 4ක් හඳුනාගත හැකිය. එනම්, වනාන්තර හා ඒ ආශ්‍රිත පරිසර පද්ධති, රට තුළ ඇති තෙත් බිම් පරිසර පද්ධති, වෙරළබඩ හා සාගරික පරිසර පද්ධති හා කාර්මික පරිසර පද්ධති වශයෙනි. මෙරට ආර්ථික නිපැයුම් හා අපනයනවලදී වැඩි දායකත්වයක් ස්වාභාවික නිෂ්පාදන මඟින් ලැබෙන වග විද්වතුන් අවධාරණය කරන්නකි. එසේම, ජෛව විවිධත්වයට බාධා පැමිණිය හොත් එමඟින් වර්ෂාතනයටත් උෂ්ණත්වයටත් බලපෑම් ඇති විය හැකි ය. එවිට සියලු ශාක හා සත්ත්ව ප්‍රජාවට ඉන් අහිතකර බලපෑම් ඇති වනු ඇත. ඉන් නොනවතී. ශාක හා සත්ත්ව ප්‍රජාවගේ වර්ධන වේගය ආදියටත් අනපේක්ෂිත ගැටලු ඉන් ඇති කරන්නට පුළුවන. එසේම, මුහුදු ජල මට්ටම් ඉහළ යෑමත් භූගත ජලයේ උෂ්ණත්වයත් හේතුවෙන් කොරල්පර ආශ්‍රිත ජීවීන්ටත් අනෙකුත් සාගර ජීවීන්ටත් ඉන් තර්ජන එල්ල වේ.

පාරිසරික වෙනස්කම්

ජෛව විවිධත්වයට ඇති වන බලපෑම් සමාජයටත් දැනේ. මෙරට අතිවිශාල ජනතාවක් දෛනික ආදායම් උපයන්නෝය. ස්වාභාවික සම්පත් හා ජෛව විවිධත්වය ඒ හා බැඳී පවතියි. ගොවිතැන, ධීවර කර්මාන්තය ඊට නිදසුන්ය. එහි නිරත අඩු ආදායම්ලාභින්ට පාරිසරික වෙනස්කම් හමුවේ නොසැලී සිටීමට අවශ්‍ය දැනුම, තාක්ෂණය හා කුසලතා ඉහළ නැංවීම වැදගත් බව සමාජ විශ්ලේෂකයන්ගේ අවධාරණය කිරීමකි.

ඇතැම් ජාන මංකොල්ලකරුවන්ගේ හා මාෆියාකරුවන්ගේ වුවමනා එපාකම්වලට අනුව මෙරටට ආවේණික සතුන් ඉතා අඩු මිලකට අල්ලා ගෙනැවිත්දී ජාවාරම්කරුවන්ගෙන් මුදල් ලබා ගැනීම පිළිබඳ අඩු ආදායම්ලාභී ඇතැමුන්ට චෝදනා එල්ල වන අවස්ථා එමටය. එහෙත් ඉන් මෙරට ජෛව විවිධත්වයට හා තිරසර සංවර්ධනයට වන අවැඩ ඔවුහු හරි හැටි වටහාගෙන නැත. ඒ වෙනුවට විසිතුරු මසුන් ඇතුළු නීති විරෝධී නොවන ක්‍රමවලින් ඉතා ඉහළ විදෙස් ආදායමක් ඉපැයිය හැකි වුව ද ඒ පිළිබද එතරම් අවධානයක් බලධාරින්ගෙන් යොමු වී නැතැයි ආර්ථික විශ්ලේෂකයෝ පෙන්වා දෙති.

තවද, ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1881දී ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු බිම් ප්‍රමාණයෙන් 80%කට අධික ප්‍රමාණයක් වනාන්තරවලින් වැසී තිබිණි. එහෙත් එය 1948 වන විට 45%ක් වශයෙන් පහත වැටුණු මෙරට වන ඝනත්වය වත්මන වන විට තවත් පහත අගයක් ගෙන තිබීම රටක් වශයෙන් අපට දැල්වෙන රතු එළියකි. එය එසේ වීමට බලපෑ කරුණු රැසකි. ජනගහන වර්ධනය, භූමිය කර්මාන්ත ශාලා, ගොවිතැන් ආදිය සඳහා එළිපෙහෙළි කිරීම, ඉඩම් අක්‍රමවත් පරිහරණය ආදිය ඊට හේතුය.

රජය නීති රීති සහ අන්තර්ජාතික සම්මුති අනුව ජෛව විවිධත්වයට බාධා නොපැමිණීම පිණිස පියවර ගනිමින් සිටියි. එහෙත් නීති රීති ආදියෙන් පමණක් පරිසර පද්ධතියේ චිරස්ථිතිය ඇති කිරීම දුෂ්කරය. ඊට මහජනතාවගේ ආකල්ප හා හුරුපුරුදුකම් පරිසර හිතකාමී අයුරින් හැඩගස්වා ගැනීම අත්‍යවශ්‍යය. පාසලින්ම ඒ ආකල්ප ළමා මනසට එක් වේ නම්, එය වැඩිහිටියකුට පරිසරය පිළිබඳ වටිනාකම ඒත්තු ගැන්වීමට වඩා පහසු වන වගත් පරිසරවේදීහු වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙති.

නුවන් මහේෂ් ජයවික්‍රම